Wyszukanie siły roboczej w jednym państwie i sprzedaż podmiotowi w drugim państwie - czy takie zachowania są dozwolone? Przecież praca nie jest towarem a wynagrodzenie nie jest ceną za ten towar! Liczy się podmiotowy a nie przedmiotowy aspekt pracy - w tym wszystkim najważniejszy jest człowiek - pracownik.
- Wyszukanie siły roboczej w jednym państwie i sprzedaż podmiotowi w drugim państwie
- Użyczanie pracowników do pracy w innym państwie
- Swoboda przemieszczania a zatrudnienie przez agencję pracy tymczasowej
Wyszukanie siły roboczej w jednym państwie i sprzedaż podmiotowi w drugim państwie
Działanie przedsiębiorcy, polegające na wyszukaniu siły roboczej w jednym państwie, a następnie sprzedaży tej pracy podmiotowi w innym państwie, jest w swej istocie działaniem transgranicznym - rozkłada się na co najmniej dwa państwa, w których zwykle agencja pracy tymczasowej prawie równolegle wykonuje przypisane jej czynności w celu realizacji trójstronnego stosunku prawnego powstającego w związku z zawieraniem umów o pracę tymczasową.
Względem przedsiębiorcy, którego działalność składa się w istotnej mierze z tego typu działań, nieznaczność aktywności w danym państwie można stwierdzić, jeżeli poszukiwanie w tym państwie pracowników lub współpraca z partnerami, którzy takiej pracy poszukują, ma charakter incydentalny w skali całości realizowanych kontraktów tego typu.
Poszukując adekwatnych kryteriów do badania zakresu działalności firmy oferującej scharakteryzowane powyżej usługi, należy stwierdzić, że porównywanie przychodu firmy w państwie delegującym oraz w państwie delegowania nie jest właściwe, gdyż istota wskazanego stosunku powoduje, iż przedsiębiorstwo w państwie, z którego deleguje pracownika, ponosi przede wszystkim koszty związane z zatrudnieniem, natomiast zyski z tego zatrudnienia czerpie od kontrahenta w państwie oddelegowania - tak stwierdził w wyroku Sąd Apelacyjny w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 września 2022 r., sygn. III AUa 451/21.
Użyczanie pracowników do pracy w innym państwie
W przedmiotowej sprawie spółka zatrudniała pracowników na podstawie różnych rodzajów umów, ale bazowała na umowach o dzieło wykonywanych w Danii. Zajmowała się pośrednictwem pracy oraz użyczaniem pracowników tymczasowych. Pośrednictwo pracy polegało na zatrudnianiu, bądź wyszukiwaniu odpowiednich kandydatów dla pracodawców polskich oraz zagranicznych. Dla podmiotów zagranicznych Spółka zatrudniała głównie obywateli polskich, a dla pracodawców polskich także obywateli ze Wschodu.
Klienci – pracodawcy użytkownicy określali jakie mają wymagania i po wspólnych uzgodnieniach następowało podpisanie umowy o użyczaniu pracowników tymczasowych do danych prac. Spółka następnie dokonywała rekrutacji pracowników. Praca tymczasowa polega na tym, że to agencja w sensie formalno-prawnym, czyli podatkowym jest płatnikiem, odpowiada za pracownika, natomiast pracodawca jest użytkownikiem. Odpowiada za bezpieczeństwo przede wszystkim na terenie swojego zakładu pracy, nawet bez względu na to czy to jest dzieło, zlecenie czy umowa o pracę. Dokonuje też odbioru prac.
Wynagrodzenia dla osób zatrudnionych u pracodawców-użytkowników wypłacała spółka na podstawie informacji pracodawcy-użytkownika i faktury, którą Spółka wystawiała pracodawcy-użytkownikowi. Pracownicy dowiadywali się o tym co mają robić dopiero na miejscu, albo od użytkownika, albo od współpracownika. Wcześniej przedstawiciel Spółki telefonicznie tłumaczył pracownikom charakter pracy i informował o formie zatrudnienia.
Wobec powyższego, jeżeli płatnik delegował zatrudnionych do pracy w Danii, osoby te nadal podlegały ustawodawstwu polskiemu w myśl zasadny szczególnej.
Swoboda przemieszczania a zatrudnienie przez agencję pracy tymczasowej
W sprawie sytuacja skomplikowała się o tyle, że na regulacje krajowe dotyczące zatrudniania przez agencje pracy tymczasowej nałożyła się regulacja unijna w związku ze swobodą przemieszczania osób i usług, która skutkowała w niniejszej sprawie wykonywaniem przez ubezpieczonych pracy w Danii.
Różnice między zasadą stosowania prawodawstwa państwa wykonywania pracy i zasadą stosowania prawa państwa delegującego do pracy są istotne.
- Pierwsza z nich jest zasadą ogólną rozporządzenia (WE) nr 883/2004;
- Druga – wraz z zasadą pracy w kilku państwach stanowią reguły kolizyjne, które mają dostosowywać rygoryzm ogólnej zasady do potrzeb pracowników.
Zasada lex loci laboris sprzyja neutralności regulacyjnej; tymczasem zasada oddelegowania i zasada pracy w kilku krajach, sprzyjają poszukiwaniu korzystniejszych warunków prawnych i konkurencji pomiędzy przepisami. Zasada lex loci laboris wiąże ubezpieczenie społeczne pracowników z ich integracją; natomiast zasada oddelegowania i zasada pracy w kilku krajach pozwalają na to, aby ochrona socjalna i integracja były praktycznie niezwiązane ze sobą.
Lex loci laboris sprawia, że pośredni wybór prawa jest kosztowny, ponieważ pracownicy muszą zmieniać miejsce zamieszkania przez całe swoje życie zawodowe, podczas gdy zasada delegowania i zasada pracy w kilku krajach nakładają mniej ograniczeń na wybór prawa. Lex loci laboris urzeczywistnia regulacje państwa przyjmującego i zapewnia terytorialne stosowanie prawa zabezpieczenia społecznego; zasada delegowania i zasada pracy w kilku krajach stosują regulacje kraju macierzystego i stanowią odstępstwo od terytorialności.
Zasada lex loci laboris uprawnia pracowników do równego traktowania w państwie członkowskim, w którym pracują, zgodnie z art. 45 TFUE. Zasada delegowania i zasada pracy w kilku krajach odbiera pracownikom prawa do korzystania z systemu zabezpieczeń społecznych przynajmniej w jednym państwie, w którym pracują, co może być zgodne z zasadą swobody świadczenia usług.