Zgodnie z przepisami kodeksu pracy pracodawcy przysługuje prawo rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia zarówno z powodów przez pracownika zawinionych, jak i nie. Za przyczyny niezawinionych należy uznać: długotrwałą niezdolność do pracy na skutek choroby lub też usprawiedliwioną nieobecności z innych przyczyn, a trwającą dłużej niż 1 miesiąc.
Rozwiązanie umowy może również nastąpić, gdy pracownik dopuszcza się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków, popełnia w czasie trwania umowy o pracę przestępstwo uniemożliwiające dalsze zatrudnianie, któro zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem lub z własnej winy utracił uprawnienia do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Pracownikowi, z którym niezgodnie z przepisami rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia, niezależnie od przyczyn przysługuje szereg uprawnień w stosunku do pracodawcy.
Osoba, z którą rozwiązano stosunek prawny może wystąpić do sądu pracy z roszczeniem o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowanie.
Zobacz także: Zwolnienie dyscyplinarne kobiety w ciąży
Przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach
W zależności od orzeczenia sądu pracy, na pracodawcę może zostać nałożony obowiązek przywrócenia pracownika na poprzednie stanowisko pracy.
Pracodawca może jednak odmówić ponownego zatrudnienia pracownika, jeżeli w ciągu 7 dni od przywrócenia do pracy nie zgłosił on gotowości niezwłocznego podjęcia pracy (za wyjątkiem sytuacji, w których przekroczenie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika).
W sytuacji, w której pracownik przed przywróceniem do pracy podjął zatrudnienie u innego pracodawcy, może bez wypowiedzenia, za trzydniowym uprzedzeniem, rozwiązać umowę o pracę z tym pracodawcą w ciągu 7 dni od przywrócenia do pracy.
Istotnym skutkiem przywrócenia do pracy jest obowiązek wliczenia okresu pozostawania bez pracy, za który przyznano wynagrodzenie do okresu zatrudnienia. Gwarantowane jest tym samym zachowanie prawa do świadczeń uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia.
Zasady przyznawania odszkodowania
Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie mniej jednak niż za 1 miesiąc, a nie więcej niż za 3 miesiące.
W przypadku rozwiązania umowy z pracownikiem, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego (jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.), pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy. Dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem–ojcem wychowującym dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.
Przeczytaj również: Czy można zwolnić pracownika, który popełnił przestępstwo?
Wysokość odszkodowania
Pracownikowi przysługuje odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony lub czas wykonania określonej pracy, odszkodowanie przysługuje za czas, do którego umowa miała trwać nie dłużej niż 3 miesiące.
Pracownikowi w wyżej wymienionych przypadkach przysługuje jedynie prawo do odszkodowania, jeśli termin, do którego miała trwać umowa upłynął lub byłoby to niewskazane ze względu ma krótki okres pozostający do jego upływu.
Wyłącznie odszkodowanie przysługuje również, gdy rozwiązanie umowy nastąpiło w okresie wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia.
Wypłata odszkodowania przez pracodawcę związana jest z obowiązkiem zapłaty ustawowych odsetek. Zgodnie z uchwałą SN z dnia 6 marca 2003 r. odsetki od odszkodowania przysługującego pracownikowi z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia stają się wymagalne w dniu doręczenia pracodawcy odpisu pozwu zawierającego żądanie zapłaty tego odszkodowania.
Warto również zwrócić uwagę na fakt, że konsekwencją przyznania odszkodowania jest wliczenie do czasu zatrudnienia okresu pozostawania bez pracy, odpowiadającego okresowi, za który przyznano odszkodowanie.
Zadaj pytanie: Forum Kadry