Zgodnie z Kodeksem pracy, za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. W niniejszym artykule przedstawione zostaną najważniejsze sytuacje, wynikające z prawa pracy, kiedy wynagrodzenie należy się pracownikowi pomimo jego nieobecności w pracy, lub niemożności jej podjęcia.
Pierwszą taką sytuacją jest niewątpliwie usprawiedliwiona nieobecność w pracy. Należy pamiętać, że dowodami usprawiedliwiającymi nieobecność w pracy są:
- zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy, wystawione zgodnie z przepisami o orzekaniu o czasowej niezdolności do pracy,
- decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydana zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych - w razie odosobnienia pracownika z przyczyn przewidzianych tymi przepisami,
- oświadczenie pracownika - w razie zaistnienia okoliczności uzasadniających konieczność sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 8 z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do której dziecko uczęszcza,
- imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się, wystosowane przez organ właściwy w sprawach powszechnego obowiązku obrony, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sąd, prokuraturę, policję lub organ prowadzący postępowanie w sprawach o wykroczenia - w charakterze strony lub świadka w postępowaniu prowadzonym przed tymi organami, zawierające adnotację potwierdzającą stawienie się pracownika na to wezwanie,
- oświadczenie pracownika potwierdzające odbycie podróży służbowej w godzinach nocnych, zakończonej w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło 8 godzin, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek nocny.
Drugi przypadek to sytuacja, kiedy pracownik był gotów do wykonywania pracy, ale z przyczyn niezależnych od siebie nie mógł jej wykonać. Zgodnie z art. 81 Kodeksu pracy, pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia.
Trzecia sytuacja dotyczy urlopu wypoczynkowego. Jak wiadomo, każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje – w zależności od stażu pracy – 20 lub 26 dni płatnego urlopu wypoczynkowego. Zatem pracownik otrzyma za te dni wynagrodzenie pomimo, iż faktycznie nie będzie wykonywał pracy.
Porównaj: Wypoczynkowy
Do najważniejszych tego typu przypadków należy zaliczyć także świadczenia związane z macierzyństwem, bowiem pracodawca zatrudniający pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią przy pracy wzbronionej takiej pracownicy bez względu na stopień narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne, jest obowiązany przenieść pracownicę do innej pracy, a jeżeli jest to niemożliwe, zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy. W tym czasie pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Przeczytaj koniecznie: Przeniesienie pracownicy w ciąży do innej pracy (art. 179)