Definicja przestoju
Chociaż kodeks pracy nie definiuje pojęcia przestoju uważa się, że jest to nieplanowana przerwa w procesie pracy spowodowana zakłóceniami technicznymi, atmosferycznymi lub innymi. Przyczyną mogą być pożar, brak prądu, strajk czy błędna decyzja osoby kierującej procesem pracy lub też samego pracownika.
Przestojem nie jest natomiast przerwa spowodowana przyczynami ekonomicznymi, jak np. ograniczenie produkcji wywołane zmniejszeniem popytu na wyroby (uchwała SN z 16 października 192 r., I PZP 58/92, OSNC 1993, nr 6, poz. 95 z glosą krytyczną T. Gregorczuk, OSP 1993, nr 6, poz.135).
Zobacz: Przestój - dokumentowanie czasu pracy
Wynagrodzenie za czas przestoju
Art. 81 k.p. stanowi, że pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli ten był gotów do jej wykonywania, a przestój nastąpił z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania- 60% wynagrodzenia.
Wynagrodzenie to jednak nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2015 r.- 1750 zł brutto).
Jeżeli jednak przestój nastąpił z winy pracownika wówczas wynagrodzenie mu nie przysługuje.
Rekomendowany produkt: 100 pytań o wynagrodzenia w 2015 r. (PDF)
W przypadku natomiast, jeżeli przestój został spowodowany warunkami atmosferycznymi, wówczas wynagrodzenie przysługuje pracownikowi pod warunkiem, że przepisy prawa pracy tak stanowią.
Pracodawca może w okresie przestoju powierzyć pracownikowi inną pracę z tym, że wynagrodzenie za wykonaną pracę nie może być niższe niż to określone powyżej.
Przez stawkę osobistego zaszeregowania należy rozumieć tylko wynagrodzenie zasadnicze z dodatkami stawkowymi, czyli składnikami wynagrodzenia, które mają charakter stały i są bezpośrednio związane z pełnioną przez pracownika funkcją lub zajmowanym stanowiskiem, a więc wynagrodzenie zasadnicze oraz dodatek funkcyjny (Wyrok SN z 25 kwietnia 1985 r., I PRN 28/85, OSNC 1986 , nr 1-2, poz. 19., uchwała 7 sędziów SN z 30 grudnia 1986 r., III PZP 42/86, OSNC 1987, nr 8, poz. 106).
Zobacz: Wypłata wynagrodzenia - obowiązki, termin, odsetki, sankcje
W przypadku gdy wynagrodzenie wynika z osobistego zaszeregowania określonego stawką miesięczną, to przy ustalaniu należności za jedną godzinę niezawinionego przez pracownika przestoju, miesięczną stawkę wynagrodzenia należy podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.
Pracownik powinien według obowiązującego go rozkładu czasu pracy przepracować 168 h. Jego wynagrodzenie zasadnicze wynosi 4200,00 zł brutto, zaś przestój trwał 3 dni po 8 h, czyli w sumie 24 h. Należy więc podzielić wynagrodzenie zasadnicze przez 168h, co stanowi 25 zł/h. Kwotę tę mnożymy przez 24 h. Otrzymana kwota za czas przestoju to 600 zł.
Jeżeli stawka osobistego zaszeregowania nie została ustalona pomiędzy stronami, wówczas pracownikowi przysługuje 60% wynagrodzenia, które oblicza się zgodnie §4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. ws. szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego, według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego. Aby obliczyć wynagrodzenie za jedną godzinę przestoju, należy 60% wynagrodzenia podzielić przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego ustala się wynagrodzenie.
Istotne jest, iż powyższych zasad nie stosuje się do umów cywilnoprawnych, czyli przede wszystkim do umów zlecenia. Osoby, które świadczą usługi na jej podstawie nie mają prawa do wynagrodzenia za czas przestoju spowodowanego określonym zdarzeniem losowym lub innymi przyczynami.
Zobacz również: Wynagrodzenie minimalne 2016
Podstawa prawna:
-
Art. 81 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy, Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 z pozn.zm.
-
§4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. ws. szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego, Dz. U. Nr 2, poz. 14 z późn. zm.