Komu przysługuje i ile wynosi odprawa emerytalna?

Katarzyna Kozieł
rozwiń więcej
Komy przysługuje i ile wynosi odprawa emerytalna?
Wypłata odprawy emerytalnej to obowiązek pracodawcy. Warto wiedzieć komu i kiedy przysługuje odprawa emerytalna, a także jaka jest jej wysokość oraz od jakich czynników zależy.

Odprawa emerytalna - co to jest?

Odprawa emerytalna jest świadczeniem pieniężnym przysługującym każdemu pracownikowi, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę. Należy podkreślić, że dla otrzymania odprawy, nie mają znaczenia takie czynniki jak rodzaj umowy czy etatu, staż pracowniczy.

Autopromocja

Wypłata odprawy emerytalnej należy do obowiązków pracodawcy, za złamanie przepisów w tej kwestii grozi grzywna.

Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami.

Jakie warunki należy spełnić?

Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy, odprawa emerytalna będzie przysługiwać każdemu pracownikowi, który spełni następujące warunki:

  • nabędzie prawo do emerytury,

  • zakończy stosunek pracy w związku z przejściem na emeryturę.

Co ważne, pracownik który już otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa. Jest to świadczenie jednorazowe.

Ile wynosi odprawa emerytalna?

Przepisy Kodeksu Pracy gwarantują pracownikowi odprawę emerytalną w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Oczywiście, należy podkreślić, że jest to kwota minimalna i pracodawca może z własnej woli zadecydować o wypłacie wyższej odprawy i umieścić taki zapis w regulaminie pracy albo układzie zbiorowym pracy. Co więcej, wysokość odprawy wśród niektórych grup zawodowych regulują odrębne przepisy, które uzależniają jej wysokość od stażu.

Odprawa zależna od stażu pracy

Jak już wcześniej zostało zasygnalizowane, są grupy zawodowe, które otrzymują odprawy w wyższej wysokości niż inni pracownicy. Jedną z takich grup są nauczyciele. Otóż Karta Nauczyciela gwarantuje im odprawę uzależnioną od stażu pracy. W związku z tym:

  • przy stażu pracy poniżej 20 lat - przysługuje odprawa w wysokości 2-miesięcznego wynagrodzenia,
  • przy stażu pracy powyżej 20 lat - przysługuje odprawa w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia.

Kolejną uprzywilejowaną grupą zawodową są urzędnicy państwowi i samorządowi. Podobnie, jak w przypadku nauczycieli, stawka odprawy jest także uzależniona od stażu pracy:

  • przy staż pracy powyżej 10 lat -  odprawa w wysokości 2-miesięcznego wynagrodzenia,
  • przy stażu pracy powyżej 15 lat - odprawa w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia,
  • przy stażu pracy powyżej 20 lat - odprawa w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia.

Wyjątek od reguły

Chociaż wcześniej zostało wspomniane, że odprawa emerytalna przysługuje każdemu pracownikowi tylko raz, istnieje pewien wyjątek od tej reguły. Otóż zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2015 r. (I PK 1/15) otrzymanie odprawy „wojskowej" przez byłego żołnierza nie wyłącza jego prawa do odprawy emerytalnej przysługującej mu jako pracownikowi w związku z zakończeniem stosunku pracy i przejściem na emeryturę. Otóż w rouzmieniu przepisów żołnierz nie będzie pracownikiem, a wspomniana odprawa nie będzie świadczeniem wynikającym ze stosunku pracy - stąd też takie rozstrzygnięcie sądu. Warto podkreślić, że wyrok ten wzbudził kontrowersje, ponieważ dużą wagę przywiązano do literalnego brzmienia przepisu, podczas gdy sądy niższych instancji, próbując odwołać się raczej do ratio legis takiej regulacji, drugiej odprawy żołnierzowi odmówiły. Niemniej jednak ostatecznie, byłemu wojskowemu będzie przysługiwała także odprawa "cywilna", gwarantowana przepisami Kodeksu Pracy.

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

Kadry
Zmiany w BHP 2024. Tak powinno wyglądać miejsce pracy po 17 maja. Laptopy, krzesła biurka i nowe zasady ergonomii
26 kwi 2024

W dniu 18 października 2023 r., po ponad dwóch dekadach, zaktualizowano przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy przy użyciu monitorów ekranowych, ustanowione przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej jeszcze w 1998 roku. Do 17 maja 2024 nowelizacja zobowiązuje pracodawców do dostosowania istniejących stanowisk z monitorami ekranowymi w sposób odpowiadający nowoczesnym wymogom. Natomiast wszystkie stanowiska, które zostały stworzone po 18 października 2023 r. muszą odpowiadać nowym standardom już od momentu powstania.

Redukcja etatów w Poczcie Polskiej. Czy nowy plan transformacji przewiduje likwidację spółki?
26 kwi 2024

Zarząd Poczty Polskiej planuje w bieżącym roku zmniejszenie liczby stanowisk pracy o 5 tysięcy etatów. Wiceminister aktywów państwowych, Jacek Bartmiński, poinformował o tym w Sejmie. Przede wszystkim nie będą przedłużane umowy zlecenia oraz umowy o pracę na czas określony.

28 kwietnia Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy
26 kwi 2024

W dniu 28 kwietnia przypada Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy. Warto w tym szczególnym czasie przypomnieć sobie, że każdy człowiek ma prawo do stopy życiowej zapewniającej zdrowie i dobrobyt jego i jego rodziny, włączając w to wyżywienie, odzież, mieszkanie, opiekę lekarską i konieczne świadczenia socjalne, oraz prawo do ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, choroby, niezdolności do pracy, wdowieństwa, starości lub utraty środków do życia w inny sposób od niego niezależny.

Ważne zmiany dla pielęgniarek i położnych
26 kwi 2024

Wreszcie sytuacja pielęgniarek i położnych będzie zrównana z innymi zawodami medycznymi.  Za organizację i realizację elementów kształcenia podyplomowego lekarzy, lekarzy dentystów, farmaceutów, fizjoterapeutów, diagnostów laboratoryjnych, ratowników medycznych odpowiada Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego (CMKP). W przypadku kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych jest ono monitorowane przez Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych. Będzie unifikacja i zawody medyczne będą podlegały pod CMKP.

Świadczenie przedemerytalne z ZUS w 2024, ile wynosi, komu przysługuje, ile czasu jest wypłacane, jak załatwić
26 kwi 2024

Takie świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych można otrzymywać nawet przez cztery lata. Jak sama nazwa wskazuje – świadczenie przedemerytalne przysługuje osobom, które nie osiągnęły jeszcze ustawowego wieku emerytalnego, a nie są objęte ochroną przedemerytalną z innego tytułu.

Zrób zakupy 28 kwietnia. Przed Tobą długi weekend!
26 kwi 2024

W najbliższą niedzielę, 28 kwietnia, sklepy będą otwarte. Jest okazja, żeby zaopatrzyć się we wszystkie produkty niezbędne na majówkę 2024.

Zwolnienia grupowe: Jakie są zasady przyznawania i obliczania wysokości odprawy pieniężnej?
26 kwi 2024

Pracownik, którego umowa została rozwiązana w ramach zwolnień grupowych, ma prawo do odprawy pieniężnej. Jej wysokość zależy od wysokości miesięcznego wynagrodzenia pracownika i od zakładowego stażu pracy.

Koniec z personalizowanymi reklamami - internetowy identyfikator jest daną osobową
25 kwi 2024

Koniec z personalizowanymi reklamami - internetowy identyfikator jest daną osobową. Można więc domniemywać, że z Internetu znikną banery wymuszające „zgody” na profilowanie w celach marketingowych. Użytkownicy Internetu są coraz bardziej chronieni. Szczególnie teraz kiedy zapadł ważny wyrok TSUE potwierdzający coraz szery katalog danych osobowych. Trzeba też pamiętać o akcie o usługach cyfrowych w UE, który obowiązuje od lutego 2024 r. W sieci nie jest się już tak bezkarnym jak kiedyś.

MZ: dane wrażliwe nie mogą być ujawniane w rejestrze zawodów medycznych
26 kwi 2024

Centralny Rejestr Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego ujawnia informacje o utracie prawa do wykonywania przez daną osobę zawodu medycznego. Przyczyny utraty mogą być różne, np. z powodu problemów ze zdrowiem psychicznym, nałogów, wyroków karnych czy dyscyplinarnych. To są dane wrażliwe - nie powinny więc być publicznie ujawniane. Łatwo sobie wyobrazić stygmatyzację tych osób i trudności życia społecznego czy zawodowego. Muszą zajść zmiany w prawie alarmują Ministerstwo Zdrowia i Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Kim jest sygnalista? Polska ma problem z wdrożeniem dyrektywy
25 kwi 2024

Kim jest sygnalista? Polska ma problem z wdrożeniem unijnej dyrektywy o ochronie sygnalistów. Pomimo tego, że 2 kwietnia 2024 r. rząd przyjął projekt ustawy o ochronie sygnalistów, tj. osób zatrudnionych w sektorze prywatnym lub publicznym i zgłaszających naruszenia prawa związane z pracą, to i tak TSUE nałożył karę na Polskę, bo znacznie przekroczyła termin. Trwają wzmożone prace w Sejmie nad projektem, ale kara 7 mln euro jednak jest!

pokaż więcej
Proszę czekać...