Zapowiadają się naprawdę poważne zmiany w prawie pracy w 2025 r. Zmiany związane z minimalnym wynagrodzeniem są już pewne. Pozostałe są w trakcie prac legislacyjnych, ale jest spore prawdopodobieństwo, że wejdą w życie w przyszłym roku. Jakie to zmiany?
- Wzrost minimalnego wynagrodzenia i stawki godzinowej
- Zmiana wysokości stawek, świadczeń, dodatków i innych należności
- Nowy dzień wolny od pracy
- Układy zbiorowe pracy i porozumienia zbiorowe
- Uzupełniający urlop macierzyński
- Zatrudnienie i bezrobocie
Wzrost minimalnego wynagrodzenia i stawki godzinowej
Niewątpliwie jedną z najważniejszych zmian w prawie pracy czekających nas w przyszłym roku jest wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej dla określonych umów cywilnoprawnych. Od 1 stycznia 2025 r. minimalne wynagrodzenie wyniesie 4666 zł brutto. Natomiast minimalna stawka godzinowa wyniesie 30,50 zł brutto. W porównaniu do obowiązującej w 2024 r. płacy minimalnej wzrost wyniesie 366 zł. Natomiast stawka godzinowa wzrośnie o 2,40 zł.
W celu obliczenia wysokości wynagrodzenia za pracę przyjmuje się przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez GUS do wynagrodzeń osobowych. Jednak nie uwzględnia się:
- nagrody jubileuszowej;
- odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
- wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
- dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej;
- dodatku za staż pracy;
- dodatku za szczególne warunki pracy.
Kwota 4666 zł dotyczy pracowników zatrudnionych w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy. W przypadku pracowników zatrudnionych na część etatu, wysokość minimalnego wynagrodzenia ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadających do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu.
Zmiana wysokości stawek, świadczeń, dodatków i innych należności
W związku ze zmianą minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2025 r. zmienią się też stawki, świadczenia, dodatki i inne należności.
Przykładowo w przyszłym rokuzmienią się:
- minimalna godzinowa stawka wynagrodzenia za pracę;
- dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej;
- minimalne odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania;
- minimalne wynagrodzenie pracownika za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy;
- minimalne wynagrodzenie pracownika, który ze względu na rozkład czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nie ma obowiązku wykonywania pracy;
- kwoty wolne od potrąceń;
- maksymalna wysokość odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika;
- maksymalna wysokość miesięcznego świadczenia pieniężnego podczas odbywania praktyki absolwenckiej;
- minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy;
- minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym.
Nowy dzień wolny od pracy
Powyższe zmiany są już pewne. Jednak nadal trwają prace nad zmianami przepisów, które mają szansę wejść w życie w przyszłym roku.
W Sejmie znajduje się projekt ustawy o zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z nim dzień 24 grudnia, a więc Wigilia Bożego Narodzenia, będzie nowym dniem wolnym od pracy.
Projekt zakłada, że proponowany dzień wolny 24 grudnia będzie obowiązywał wszystkich pracowników. Dotyczy to także pracowników placówek handlowych, którzy zgodnie z obecnymi przepisami w Wigilię pracują do godziny 14.00.
Układy zbiorowe pracy i porozumienia zbiorowe
1 stycznia 2025 r. ma wejść w życie ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych – tak przynajmniej przewiduje projekt tej ustawy. Projekt zawiera całościową regulację dotyczącą określania zasad zawierania i ewidencjonowania układów zbiorowych pracy i opartych na ustawie porozumień zbiorowych. Zdaniem projektodawców wyodrębnienie tej regulacji z Kodeksu pracy jest konieczne.
Według projektu ustawy mają zostać wprowadzone dwa okresy obowiązywania układu. Będzie 5 lat obowiązywania dla układu zakładowego oraz 10 lat dla układu ponadzakładowego.
Uzupełniający urlop macierzyński
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.
Uzupełniający urlop macierzyński będzie mógł być wykorzystany w jednej części, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Urlop ten będzie udzielany na wniosek, co oznacza, że to rodzice sami zdecydują, czy chcą z niego skorzystać. Będzie obejmował również rodziców przysposabiających dziecko i rodziny zastępcze.
Zatrudnienie i bezrobocie
Trwają prace legislacyjne nad projektem ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia, która ma zastąpić obowiązującą obecnie ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Nowe przepisy mają poprawić efektywność urzędów pracy i trwałość zatrudnienia osób wcześniej bezrobotnych oraz skrócić czas poszukiwania pracy.
Ponadto projekt zakłada lepszą pomoc rodzinom, osobom powracającym na rynek pracy po urodzeniu dziecka czy osobom opiekującym się osobami zależnymi (dzieci, starsi rodzice, chorzy itp.).