Trwają prace nad zmianą przepisów regulujących zasady kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy. Obecnie obowiązujące regulacje są zbyt ogólnikowe i niedostosowane do dzisiejszych potrzeb. Projektowana nowelizacja doprecyzuje prawa i obowiązki dotyczące kontroli zwolnień lekarskich.
- Zmiana zasad przeprowadzania kontroli zwolnień lekarskich
- Doprecyzowanie przepisów o kontroli zwolnień od pracy
- Procedura kontroli zwolnień od pracy
- Wejście w życie ustawy
Zmiana zasad przeprowadzania kontroli zwolnień lekarskich
Trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.
Projektowana ustawa przewiduje nowelizację przepisów ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2780). Zmiany mają obejmować m. in. zasady przeprowadzania kontroli zwolnień lekarskich od pracy.
Doprecyzowanie przepisów o kontroli zwolnień od pracy
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami ZUS oraz płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do tego ubezpieczenia powyżej 20 ubezpieczonych, są:
- uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem;
- upoważnieni do formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.
Projekt nowelizacji zakłada doprecyzowanie zasad przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania lekarskich zwolnień od pracy. Płatnicy składek będą uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych, którym wypłacają zasiłki, co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem. Natomiast ZUS będzie miał prawo do kontrolowania:
- ubezpieczonych oraz
- osób po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego
co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem.
W projekcie doprecyzowano również, że w sytuacji, gdy zasiłki wypłacane są przez płatników składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, kontrole mogą być przeprowadzane przez tych płatników składek albo przez ZUS z urzędu lub na wniosek tych płatników.
Procedura kontroli zwolnień od pracy
Projektowana nowelizacja wprowadzi do ustawy przepisy określające zasady dokonywania kontroli prawidłowości zwolnień od pracy zgodnie z ich celem. Kontrola będzie obejmować zwolnienia z powodu niezdolności do pracy, za które przysługuje zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy lub świadczenie rehabilitacyjne.
Wszczęcie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy będzie następować z urzędu, na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli udzielonego kontrolującemu. Kontrola będzie prowadzona w miejscu zamieszkania, pobytu, pracy osoby kontrolowanej lub w miejscu wykonywania przez nią pozarolniczej działalności lub w innym miejscu, jeżeli jest to konieczne ze względu na cel kontroli.
Projekt przyznaje kontrolującemu określone uprawnienia, m. in. prawo wstępu, przebywania i poruszania się w miejscu przeprowadzania kontroli oraz prawo żądania udostępnienia informacji przez osobę kontrolowaną lub jej płatnika składek oraz lekarza leczącego.
Ustalenia kontroli będą opisane w protokole, na podstawie którego ZUS będzie mógł wszcząć postępowanie w sprawie ustania prawa do zasiłku chorobowego, zasiłku opiekuńczego lub świadczenia rehabilitacyjnego.
Wejście w życie ustawy
W projektowanej ustawie o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw założono, że przepisy w zakresie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy wejdą w życie 1 stycznia 2025 r.