Praca w niedziele i święta
Przepisów dotyczących przypadków, w których praca w niedziele i święta jest dozwolona należy szukać w rozdziale VII Kodeksu pracy „Praca w niedziele i święta”. W pierwszym artykule tego rozdziału, a więc artykule 151 9 § 1 czytamy, że dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy.
Dodatkowo, jak stanowi art. 1519b Kodeksu pracy, ograniczenia w wykonywaniu pracy w placówkach handlowych w niedziele i święta oraz w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy określają przepisy ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni.
Kiedy można pracować w niedzielę lub święto?
Przypadki, w których praca w niedziele i święta jest możliwa opisane są w art. 15110 Kodeksu pracy. Zgodnie z nim, praca w niedziele i święta jest dozwolona:
„1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2) w ruchu ciągłym;
3) przy pracy zmianowej;
4) przy niezbędnych remontach;
5) w transporcie i w komunikacji;
6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
8) w rolnictwie i hodowli;
9) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
a) (uchylona)
b) zakładach świadczących usługi dla ludności,
c) gastronomii,
d) zakładach hotelarskich,
e) jednostkach gospodarki komunalnej,
f) zakładach opieki zdrowotnej 6 i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
g) jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę,
h) zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;
10) w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;
11) przy wykonywaniu prac:
a) polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni, o których mowa w art. 1519 § 1, są u niego dniami pracy,
b) zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w lit. a.”
Przypadki opisane powyżej nie mają zastosowania do placówek handlowych (ze względu na ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni).
Inni pracodawcy, jeżeli powierzana przez nich praca wiąże się z jedną z przesłanek opisanych powyżej (art. 15110 Kodeksu pracy), mogą organizować pracę w niedziele i święta.