Komu przysługuje zasiłek macierzyński
Zgodnie z art. 29 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek macierzyński przysługuje osobom, które w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego:
- urodziły dziecko;
- przyjęły na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia, i wystąpiły do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;
- przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia.
Ważne!
Zasiłek macierzyński przysługuje niezależnie od tego, jak długo ma się ubezpieczenie chorobowe. Oznacza to, że zasiłek macierzyński przysługuje nawet, jeśli poród odbędzie się dzień po zgłoszeniu się do ubezpieczenia.
Zasiłek macierzyński przysługuje także, gdy:
- pracownica jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas określony i umowa zostaje przedłużona do dnia porodu;
- zostały naruszone przepisy i pracownica posiada prawomocne orzeczenie sądu;
- pracodawca ogłasza upadłość lub likwidację albo umiera.
Ważne!
Pracownicy, której umowa o pracę wygasła z powodu śmierci pracodawcy lub z którą rozwiązano umowę o pracę w okresie ciąży z powodu ogłoszenia przez pracodawcę upadłości lub likwidacji i której nie zapewniono innego zatrudnienia, przysługuje do dnia porodu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Ile trwa zasiłek macierzyński
Zasiłek rodzicielski trwa tyle ile trwa urlop macierzyński. Wymiar urlop macierzyńskiego reguluje art. 180 Kodeksu pracy. Długość urlopu macierzyńskiego zależy od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu i wynosi:
- 20 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka,
- 31 tygodni - w przypadku urodzenia dwojga dzieci,
- 33 tygodni - w przypadku urodzenia trojga dzieci,
- 35 tygodni - w przypadku urodzenia czworga dzieci,
- 37 tygodni - w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.
Jak wspomniano wcześniej zasiłek macierzyński przysługuje również osobom, które przyjmują dziecko na wychowanie, jako rodzina zastępcza. Wówczas długość zasiłku zależy od ilości dzieci przyjętych jednocześnie na wychowanie:
- 20 tygodni - w przypadku jednego dziecka,
- 31 tygodni - w przypadku dwojga dzieci,
- 33 tygodni - w przypadku trojga dzieci,
- 35 tygodni - w przypadku czworga dzieci,
- 37 tygodni - w przypadku pięciorga i więcej dzieci.
Ile wynosi zasiłek macierzyński
Wysokość zasiłku macierzyńskiego uzależniona jest od wyboru osoby uprawnionej. Może być to albo 80% przez cały okres 1 roku albo 100% przez okres pobierania zasiłku macierzyńskiego i 60% przez okres pobierania zasiłku rodzicielskiego.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku. Podstawą wymiaru zasiłku jest średnie wynagrodzenie osoby pobierającej zasiłek z ostatnich 12 miesięcy. Oznacza to, że przebywając na urlopie macierzyńskim można otrzymać zasiłek równy pensji. Jest to możliwe w przypadku otrzymywania stałego wynagrodzenia.
Ważne!
W przypadku zatrudnienia poniżej 1 roku, zasiłek macierzyński liczony jest na podstawie średniej z przepracowanych pełnych miesięcy.
Zgodnie z zapisem w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku za okres do:
- 6 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka podczas jednego porodu lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka);
- 8 tygodni (w przypadku urodzenia podczas jednego porodu dwojga lub więcej dzieci lub równoczesnego przyjęcia na wychowanie dwojga, lub więcej dzieci);
- 3 tygodni (jeśli przy przyjęciu dziecka na wychowanie ubezpieczony korzysta z urlopu macierzyńskiego w minimalnym wymiarze wynoszącym 9 tygodni).
Po upływie wyżej wymienionych okresów wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 60% podstawy wymiaru zasiłku.
Istnieje również możliwość wypłacenia zasiłku macierzyńskiego w wielkości uśrednionej, tj. 80%. Warunkiem jest złożenie wniosku o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (52 tygodnie). Wniosek ten należy złożyć w terminie do 21. dnia po porodzie.
Czy można zrezygnować z zasiłku macierzyńskiego
Z zasiłku można zrezygnować w każdym czasie za zgodą pracodawcy. W przypadku deklaracji pracownicy o chęci korzystania z zasiłku macierzyńskiego przez rok bez przerwy, pracownica może zrezygnować z całości lub części okresu wypłacania zasiłku (pod warunkiem, że trwał odpowiednio co najmniej 3, 6, lub 8 tygodni) i powrócić do pracy. Pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z zasiłku należy złożyć w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem pracy.
Podstawa prawna:
- ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz.1133 ost.zm. 2022 r. poz.655)
- ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa