Joanna Kuzub (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia)
1. Badania lekarskie
Pracodawca zobowiązany jest zwolnić od pracy pracownika na czas niezbędny do przeprowadzenia obowiązkowych badań lekarskich i szczepień ochronnych przewidzianych w przepisach.
2. Krwiodawstwo
Osoby posiadające książeczkę krwiodawcy otrzymają zwolnienie od pracy na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi oraz na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy.
Zobacz produkt: Kodeks pracy w praktyce - PDF
3. Wezwanie
Pracodawca zobowiązany jest do zwolnienia od pracy pracownika, który został wezwany do stawienia się przed organem właściwym w zakresie powszechnego obowiązku obrony na czas niezbędny do załatwienia sprawy będącej przedmiotem wezwania lub na czas niezbędny na stawienie się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia.
Zwolnieniu od pracy podlega również wezwanie w celu wykonywania czynności biegłego w postępowaniu administracyjnym, karnym przygotowawczym, sądowym lub przed kolegium do spraw wykroczeń. Łączny czas zwolnień od pracy z tego tytułu nie może przekroczyć 6 dni w ciągu roku kalendarzowego.
Pracownikowi wezwanemu w charakterze świadka w postępowaniu kontrolnym prowadzonym przez Najwyższą Izbę Kontroli oraz pracownikowi powołanemu do udziału w tym postępowaniu w charakterze specjalisty również przysługuje zwolnienie od pracy.
4. Tzw. urlop okolicznościowy
Pracodawca zwalnia od pracy pracownika na 2 dni – w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka lub dziecka, ojca, matki, ojczyma bądź macochy, a na 1 dzień – w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.
Zobacz serwis: Urlopy okolicznościowe
5. Na ratunek
Członkowie ochotniczej straży pożarnej i ochotniczej drużyny ratowniczej działającej w „Służbie SAR” oraz ratownicy Górskiego Ochotniczego Pogotowia Rachunkowego uzyskają zwolnienie od pracy na czas niezbędny do uczestnictwa w działaniach ratowniczych oraz do wypoczynku koniecznego po ich zakończeniu. Strażacy dodatkowo mają prawo do 6 dni zwolnienia w ciągu roku kalendarzowego na szkolenie pożarnicze.
6. Posiedzenie komisji lub rady
Pracownik biorący udział w posiedzeniu komisji pojednawczej w charakterze jej członka lub będący stroną bądź świadkiem ma również prawo do zwolnienia od pracy.
Pracodawca zwalnia od pracy także pracownika będącego członkiem rady nadzorczej, działającej u zatrudniającego go pracodawcy, na czas niezbędny do uczestniczenia w posiedzeniach tej rady.
Usprawiedliwiona nieobecność w pracy
7. Zajęcia dydaktyczne
Kolejne dni uprawniające do zwolnienia od pracy to czas przeznaczony na przeprowadzenie przez pracownika zajęć dydaktycznych w szkole zawodowej, w szkole wyższej, placówce naukowej bądź w jednostce badawczo- rozwojowej. Łączny wymiar zwolnienia nie może przekraczać 6 godzin tygodniowo lub 24 godzin miesięcznie.
Za czas zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia lub otrzymuje od pracodawcy zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia, na podstawie którego właściwy organ rekompensuje stratę.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. z 1996 Nr 60, poz.281 z późn zm.)