Urlop wypoczynkowy
W prawie pracy
Pracownik ma prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego. Może z niego skorzystać za zgodą pracodawcy.
Jeżeli pracownik ma staż urlopowy poniżej 10 lat, przysługuje mu 20 dni urlopu. W przypadku stażu w wysokości co najmniej 10 lat pracownikowi należy się 26 dni urlopu wypoczynkowego. Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy mają urlop wypoczynkowy proporcjonalny do wymiaru etatu.
Prawo do urlopu wypoczynkowego pracownik nabywa z początkiem każdego roku kalendarzowego. Inaczej prawo do urlopu nabywają pracownicy podejmujący pierwszą w życiu pracę. Urlop przysługuje im po każdym miesiącu pracy, w wymiarze 1,66 dnia, jeżeli posiadają krótszy niż 10-letni staż urlopowy. Urlopu tego nie zaokrągla się do pełnych dni. Dopiero od następnego roku pracownicy ci nabywają prawo do urlopu na zasadach obowiązujących pozostałych pracowników. Urlopu udziela się na dni pracy. Pracodawca powinien pamiętać, że jedna część urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym powinna składać się co najmniej z 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Zobacz również: Wniosek o urlop wypoczynkowy po urlopie macierzyńskim
Urlopu wypoczynkowego udziela się pracownikowi w tym roku, w którym nabył do niego prawo. Wyjątkiem od tej zasady jest udzielenie urlopu zaległego najpóźniej do 30 września następnego roku. Dotyczy to wszystkich przypadków niewykorzystania urlopu zgodnie z planem urlopów lub zgodnie z indywidualnymi ustaleniami (przesunięcie urlopu, odwołanie z urlopu itp.). Pracodawca, nie udzielając w podanych terminach urlopu wypoczynkowego, popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika, narażając się na ukaranie grzywną w wysokości od 1 tys. zł do 30 tys. zł. W przypadku zmiany pracodawcy urlopu wypoczynkowego udziela się pracownikowi proporcjonalnie do okresu zatrudnienia w danej firmie. Jeżeli pracownik podejmie pracę u kolejnego pracodawcy w trakcie miesiąca, za ten miesiąc urlop należy mu się od dotychczasowego pracodawcy, chociażby przepracował tylko 1 dzień. Urlop proporcjonalny przysługuje również w przypadku powrotu pracownika z urlopu wychowawczego, bezpłatnego, tymczasowego aresztowania, odbywania kary pozbawienia wolności, nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okresowej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych. Zasada ta dotyczy tylko okresów trwających co najmniej 1 miesiąc. Za takie okresy nie przysługuje urlop wypoczynkowy. Należy zauważyć, że omawiana sytuacja dotyczy przypadków, gdy pracownik powraca do pracy po okresie nieobecności. Jeśli pracownik powraca z urlopu wychowawczego, obniżenie urlopu wypoczynkowego nie następuje w roku, w którym pracownik rozpoczął korzystanie z urlopu wychowawczego.
W wynagrodzeniach
Za urlop wypoczynkowy przysługuje takie wynagrodzenie, jakie zatrudniony otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował. Do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego należy przyjąć:
- składniki wynagrodzenia określone w stałej stawce miesięcznej w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu,
- zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące za okres nie dłuższy niż 1 miesiąc w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a w przypadku znacznych wahań ich wysokości - z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
W podstawie wymiaru wynagrodzenia urlopowego nie należy uwzględniać m.in. jednorazowych, nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie, gratyfikacji (nagród) jubileuszowych, ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy czy wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby.
Wynagrodzenie urlopowe oblicza się:
- dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie,
- mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.
W ubezpieczeniach
Wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za czas urlopu wypoczynkowego stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
W zasiłkach
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego okres urlopu wypoczynkowego traktuje się jak dni przepracowane. Wynagrodzenie za urlop powinno zostać doliczone do wynagrodzenia za przepracowany okres w danym miesiącu (miesiącach).
Polecamy serwis: Urlopy