Zmiany w 2016 r.
Urlop wychowawczy podobnie jak w 2015 r. wynosi 36 miesięcy. Od 2 stycznia 2016 roku rodzice mogą dłużej skorzystać z urlopu wychowawczego, tj. do momentu ukończenia przez dziecko 6 roku życia.
Od 2 stycznia 2016 roku zmieniły się również zasady ochrony dla osób korzystających z urlopu wychowawczego.
Więcej na ten temat ->>> Urlop wychowawczy po zmianach 2016
Komu przysługuje?
Urlop wychowawczy przysługuje tylko wówczas, gdy pracownik ma co najmniej sześciomiesięczny staż pracy (do tego okresu wlicza się również poprzednie okresy pracy u danego pracodawcy) i wychowuje dziecko w wieku do 6 lat.
Polecamy produkt: Zasiłki, urlopy, zwolnienia – nowe prawa rodziców (książka)
Z urlopu wychowawczego mogą skorzystać zarówno matka, jak i ojciec dziecka (lub opiekunowie dziecka), jeżeli oboje są pracownikami.
Wymiar urlopu
Wymiar urlopu to maksymalnie 36 miesięcy, z czego 1 miesiąc przeznaczony jest wyłącznie dla drugiego rodzica, np. mama przebywa na urlopie 35 miesięcy, a tata 1 miesiąc lub odwrotnie. Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka. Zatem w przypadku wykorzystywania uprawnienia przez jednego z rodziców lub opiekunów, urlop może trwać co najwyżej 35 miesięcy.
Urlopu wychowawczego udziela się na wniosek pracownika, może być on wykorzystany najwyżej w 5 częściach, które nie muszą następować bezpośrednio po sobie. Liczbę części urlopu ustala się w oparciu o liczbę złożonych wniosków o udzielenie urlopu.
Należy podkreślić, że na każde kolejne dziecko przysługuje osobny urlop wychowawczy.
Urlop dla obojga
Z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice, pod warunkiem, że łączny wymiar urlopu wychowawczego nie przekroczy 36 miesięcy (w przypadku zdrowego dziecka – do 6 roku życia a w przypadku dziecka niepełnosprawnego do ukończenia przez nie 18 roku życia).
Jak wskazano wyżej, każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca z łącznej puli 36 miesięcy urlopu. Od tej zasady przewidziano wyjątki.
Rodzic może wykorzystać pełne 36 miesięcy urlopu wychowawczego jeżeli:
- drugi rodzic dziecka nie żyje,
- drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
- drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu.
Urlop można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 6. roku życia (w przypadku dziecka niepełnosprawnego do 18. roku życia).
Oznacza to, że jeżeli rodzic zacznie korzystać z tego uprawnienia, gdy dziecko będzie miało ponad 4 lata i 1 miesiąc, to maksymalny wymiar urlopu wychowawczego z uwagi na kryterium wieku dziecka ulegnie skróceniu.
Dodatkowy urlop w przypadku niepełnosprawnego dziecka
Jeśli dziecko pracownika jest niepełnosprawne i wymaga jego osobistej opieki, pracownik ma prawo do „dodatkowego” urlopu wychowawczego w wymiarze maksymalnie kolejnych 36 miesięcy (z czego 1 miesiąc musi być wykorzystany przez jednego z rodziców). Z tego dodatkowego urlopu pracownik może skorzystać nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.
Wniosek o urlop
Warto podkreślić, iż urlop wychowawczy nie przysługuje z mocy prawa i jego udzielenie następuje na podstawie pisemnego wniosku pracownika.
Od 2 stycznia 2016 r. wniosek o urlop składa się u pracodawcy najpóźniej 21 dni przed rozpoczęciem okresu, w którym zamierza się korzystać z urlopu. Przy czym, jeżeli wniosek został złożony po terminie, pracodawca udziela urlopu wychowawczego nie później niż w dniu upływu 21 dni od daty złożenia wniosku.
Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownika.
Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem + poradnik w prezencie
Wniosek o urlop wychowawczy powinien zawierać:
- datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu,
- okres urlopu, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko,
- liczbę części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.
Do wniosku dołącza się pisemne oświadczenie drugiego rodzica-opiekuna dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu we wnioskowanym okresie, a w innym przypadku, pisemne oświadczenie o okresie, w którym zamierza on jednocześnie korzystać z tego urlopu.
W przypadku spełnienia przez pracownika wymaganych prawem warunków do nabycia urlopu wychowawczego, odmowa udzielenia pracownikowi takiego urlopu jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, za co grozi kara grzywny.
Podstawa prawna: Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Zadaj pytanie na FORUM Kadry!