Nasza firma jest uprawniona do ustalania prawa do świadczeń w razie choroby i macierzyństwa. Jak powinniśmy ustalać uprawnienia do świadczeń, w sytuacji gdy pracownik będący na urlopie ojcowskim zachoruje? Co w sytuacji, gdy otrzymujemy informację, że w okresie wnioskowanego urlopu dziecko zostaje przyjęte do szpitala – pyta Czytelnik z Konina.
Choroba ojca dziecka (biologicznego lub adopcyjnego) w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego nie przerywa tego urlopu. Natomiast jeżeli ojciec zachoruje przed rozpoczęciem urlopu ojcowskiego, to za zgodą pracodawcy urlop ten może zostać przesunięty. Ubezpieczony ojciec dziecka ma prawo do przerwania urlopu ojcowskiego na czas pobytu dziecka w szpitalu. Szczegóły - w uzasadnieniu.
Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami
Zasiłek macierzyński przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego przysługuje ubezpieczonemu:
- któremu urodziło się dziecko lub
- który przysposobił dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, dziecko w wieku do 10. roku życia.
Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy w wymiarze 2 tygodni. Ojciec dziecka może wykorzystać urlop jednorazowo lub w dwóch częściach (wówczas każda z części urlopu wynosi tydzień).
Przypomnijmy, że z uprawnień ojcowskich ubezpieczony może skorzystać nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia lub do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.
Wymiar urlopu ojcowskiego i zasiłku macierzyńskiego za ten okres dla ojca, któremu urodziło się więcej niż jedno dziecko, jest taki sam jak w przypadku urodzenia się jednego dziecka.
3 maja 2015 r. panu Robertowi urodziła się córka. Wystąpił z wnioskiem o urlop ojcowski od 17 kwietnia 2017 r. do 30 kwietnia 2017 r. (14 dni). Dodatkowo oświadczył, że we wcześniejszym okresie nie korzystał z urlopu ojcowskiego na córkę urodzoną 3 maja 2015 r. W związku z tym, że pracownik spełnia przesłanki do udzielenia urlopu ojcowskiego (wcześniej nie korzystał z tych uprawnień oraz dziecko nie ukończyło 24 miesięcy życia), pracodawca wyraził zgodę na urlop ojcowski i pracownik nabył prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu.
Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego przysługuje niezależnie od uprawnień innych osób w stosunku do tego dziecka. Warunkiem jest, aby osoba występująca z wnioskiem o zasiłek macierzyński pozostawała w ubezpieczeniu chorobowym. Nie ma znaczenia, czy ojciec podlega temu ubezpieczeniu dobrowolnie (np. z tytułu umowy zlecenia, prowadzenia pozarolniczej działalności), czy obowiązkowo, np. z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę. Pracownik ma prawo do urlopu ojcowskiego niezależnie od urlopu macierzyńskiego przysługującego matce lub ojcu dziecka.
Ubezpieczony ojciec dziecka może skorzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego w tym samym okresie, w którym matka dziecka pobiera zasiłek macierzyński, np. za okres urlopu macierzyńskiego. Uprawnienie do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego przysługuje także wtedy, gdy matka dziecka jest osobą nieuprawnioną do zasiłku macierzyńskiego.
Urlopu ojcowskiego udziela się pracownikowi na jego pisemny wniosek. Ojciec dziecka powinien go złożyć w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika (art. 1823 k.p.). Za okres udzielonego urlopu pracownikowi przysługuje zasiłek macierzyński.
Pobyt dziecka w szpitalu
Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego może zostać przerwany na okres pobytu dziecka w szpitalu. Urlop ojcowski przed przerwą przypadającą na pobyt dziecka w szpitalu i po niej stanowi tę samą część tego urlopu.
Warto wspomnieć o tym, że samo otrzymanie informacji przez pracodawcę o pobycie dziecka pracownika w szpitalu nie stanowi podstawy do przerwania urlopu ojcowskiego wykorzystywanego przez ojca dziecka. Przerwanie urlopu z powodu pobytu dziecka w szpitalu jest bowiem prawem ubezpieczonego, a nie jego obowiązkiem. Jeżeli ubezpieczony chce przerwać urlop, powinien złożyć do pracodawcy lub płatnika zasiłku:
- wniosek dotyczący przerwania urlopu lub pobierania zasiłku macierzyńskiego w związku z pobytem dziecka w szpitalu oraz
- dokument potwierdzający pobyt dziecka w szpitalu.
Pracodawca lub płatnik zasiłku ma obowiązek przerwać ten urlop lub zasiłek macierzyński za jego okres na czas wskazany we wniosku z załączonym dokumentem potwierdzającym czas pobytu dziecka w szpitalu.
Po wyjściu dziecka ze szpitala pracodawca jest nadal związany wnioskiem ubezpieczonego o udzielenie niewykorzystanej części urlopu ojcowskiego ze względu na pobyt dziecka w szpitalu. Termin ten musi przypadać bezpośrednio po wypisaniu dziecka ze szpitala. Do złożonego wcześniej wniosku pracownik powinien załączyć dokument, z którego będzie wynikała data wyjścia dziecka ze szpitala.
5 maja 2017 r. pan Rafał wystąpił z wnioskiem o urlop ojcowski od 15 do 28 maja 2017 r. (14 dni) na dziecko urodzone 3 lipca 2016 r. Z uwagi na stan zdrowia dziecko zostało przyjęte do szpitala 19 maja 2017 r. W związku z pozostaniem dziecka w szpitalu pan Rafał przerwał korzystanie z urlopu ojcowskiego 19 maja 2017 r. Dziecko przebywało w szpitalu do 30 maja 2017 r. Od 31 maja pracownik wystąpił o udzielenie niewykorzystanej części urlopu. Zatem pracownikowi przysługuje prawo do:
- zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego od 15 do 18 maja 2017 r. (4 dni),
- wynagrodzenia za czas pracy od 19 do 30 maja 2017 r.,
- zasiłku macierzyńskiego od 31 maja 2017 r. do 9 czerwca 2017 r. (10 dni), tj. do wykorzystania 14 dni urlopu ojcowskiego, który został przesunięty o przerwę w urlopie ojcowskim.
Choroba pracownika
Jeżeli pracownik zachoruje w okresie, na jaki udzielono mu urlopu ojcowskiego, wówczas choroba pracownika nie przerywa udzielonego urlopu ojcowskiego. Pracownik ma nadal prawo do zasiłku macierzyńskiego.
Pan Kamil wystąpił z wnioskiem o urlop ojcowski od 30 kwietnia 2017 r. do 13 maja 2017 r. Na okres od 2 do 5 maja 2017 r. przedłożył zwolnienie lekarskie z powodu choroby. Pracownik ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego, tj. od 30 kwietnia do 13 maja 2017 r. Złożenie zwolnienia lekarskiego nie powoduje przerwania urlopu ojcowskiego.
Pracownik, który stanie się niezdolny do pracy z powodu choroby, zanim zacznie korzystać z uprawnień ojcowskich, może wystąpić do pracodawcy lub do płatnika składek o przesunięcie udzielonego urlopu ojcowskiego. W przypadku zgody pracodawcy pracownikowi przysługuje świadczenie chorobowe. Odmowa przesunięcia okresu udzielonego urlopu ojcowskiego będzie skutkowała uprawnieniami do zasiłku macierzyńskiego, a nie do świadczenia z tytułu choroby.
24 kwietnia 2017 r. pan Marek wystąpił do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu ojcowskiego od 4 maja 2017 r. do 13 maja 2017 r. na dziecko urodzone 3 czerwca 2016 r. Na podstawie tego wniosku pracownik jest uprawniony do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego. Od 28 kwietnia 2017 r. do 4 maja 2017 r. przedłożył zwolnienie lekarskie z powodu choroby. Pracownik zwrócił się do pracodawcy o przesunięcie udzielonego urlopu ojcowskiego na późniejszy termin. W związku z tym, że pracodawca pozytywnie rozpatrzył wniosek pracownika, ma on prawo do zasiłku chorobowego od 28 kwietnia 2017 r. do 4 maja 2017. Z zasiłku macierzyńskiego będzie mógł skorzystać w późniejszym terminie, wskazanym w nowym wniosku.
Podstawa prawna:
● art. 29a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 372; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 396),
● art. 1823, 1831 i 184 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60).
Zobacz serwis: Ubezpieczenia społeczne