Urlop bezpłatny jest szczególnym rodzajem urlopu. Mimo to, tak jak w przypadku każdego innego urlopu, pracownik może z niego skorzystać wyłącznie w przypadku, gdy urlop bezpłatny zostanie mu udzielony przez pracodawcę. W przypadku niektórych urlopów pracodawca ma obowiązek udzielenia urlopu na wniosek pracownika. Czy tak samo jest z urlopem bezpłatnym? Czy pracodawca może odmówić udzielenia takiego urlopu? Wyjaśniamy.
- Urlop bezpłatny w dowolnym celu
- Jak długo może trwać urlop bezpłatny
- Urlop bezpłatny udzielany na na wniosek pracownika
Urlop bezpłatny charakteryzuje się tym, że za okres przebywania na takim urlopie pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie. Stąd też nazwa tego rodzaju urlopu. Urlop bezpłatny wymaga złożenia przez pracownika odpowiedniego wniosku.
Urlop bezpłatny w dowolnym celu
Przepisy Kodeksu pracy nie określają przypadków, w którym pracownik ma prawo wystąpić z wnioskiem o urlop bezpłatny. Wynika z tego, że urlop bezpłatny może zostać udzielony w dowolnym celu. Zwykle cel, w jakim pracownik zamierza wykorzystać urlop bezpłatny ma związek z jego sytuacją życiową, która wymaga przerwy w pracy – zazwyczaj w wymiarze przekraczającym wymiar przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego i innych przewidzianych przepisami przerw w pracy (np. urlop opiekuńczy, zwolnienie z powodu działania siły wyższej itp.).
Chociaż przepisy nie wymagają, by wniosek o urlop bezpłatny zawierał jakiekolwiek uzasadnienie, wskazane jest, by pracownik wskazał we wniosku przyczyny, dla których chce skorzystać z takiego urlopu. Urlop bezpłatny jest bowiem o tyle specyficznym rodzajem urlopu, że stanowi przerwę w wykonywaniu pracy, podczas której ulegają zawieszeniu obowiązki pracownika i pracodawcy.
Jak długo może trwać urlop bezpłatny
Urlop bezpłatny może trwać tak długo, jak ustaliły to strony. Pracownik we wniosku wskazuje okres, na jaki chce wziąć urlop bezpłatny, a pracodawca udzielając tego urlopu określa czas jego trwania. Przepisy nie przewidują żadnego limitu urlopu bezpłatnego.
W przypadku, w którym urlop bezpłatny udzielany jest na okres dłuższy niż 3 miesiące strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn. Możliwość odwołania pracownika z urlopu bezpłatnego istnieje zatem wyłącznie w przypadkach, gdy zarówno pracodawca jak i pracownik zgodnie tak postanowili przy udzielaniu urlopu. Jeśli natomiast urlop bezpłatny został udzielony na okres nieprzekraczający 3 miesięcy, pracodawca nie ma prawa odwołać pracownika z urlopu, nawet jeśli przemawiają za tym ważne przyczyny.
Urlop bezpłatny udzielany na na wniosek pracownika
Pracownik, jeśli chce wziąć urlop bezpłatny musi wystąpić do pracodawcy z wnioskiem w tej sprawie. Jak już wspomniano, pod tym względem urlop bezpłatny nie różni się od urlopów innego rodzaju. Przepisy wymagają, by wniosek o urlop bezpłatny został złożony w formie pisemnej. Kodeks pracy stanowi, że jeśli pracownik złoży taki wniosek, pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego.
Ze sformułowania „może udzielić”, jakim posługuje się przepis Kodeksu pracy wynika, pracodawca rozpatrując wniosek o urlop bezpłatny może:
- uwzględnić wniosek i udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego, albo
- nie uwzględnić wniosku i urlopu bezpłatnego nie udzielić.
Przepisy pozostawią więc pracodawcy pełną swobodę działania w razie, gdy pracownik złoży wniosek o urlop bezpłatny. W przypadku odmowy udzielenia urlopu bezpłatnego pracodawca nie ma obowiązku przedstawienia pracownikowi przyczyn swojej decyzji.