Czy podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego można podjąć pracę
Problem
Prowadzę działalność gospodarczą, ale od 26 września 2016 r. pobieram zasiłek macierzyński. Ostatnio dostałam propozycję pracy na 1/2 etatu jako wykładowca. Czy mogę podjąć dodatkowe zatrudnienie na zasiłku macierzyńskim? Czy podpisanie umowy o pracę na 1/2 etatu wpłynie na moją podstawę wymiaru składek z tytuł działalności gospodarczej?
Rada
Podjęcie pracy w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie pozbawi Panią prawa do zasiłku macierzyńskiego. Po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę będzie miała wpływ na Pani podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, w tym ubezpieczeniu chorobowemu. Szczegóły w uzasadnieniu.
Polecamy produkt: Kodeks pracy 2017 - praktyczny komentarz z przykładami
Uzasadnienie
Osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu z chwilą urodzenia dziecka nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego. Zasiłek macierzyński przysługuje za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego.
Podjęcie pracy w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego jest możliwe w formie umowy o pracę, umów cywilnoprawnych (np. umowy zlecenia, umowy o dzieło) lub w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Nie ma tu znaczenia, czy praca jest wykonywana u pracodawcy udzielającego urlopu czy u innego podmiotu. Artykuł 17 ustawy zasiłkowej zabrania podjęcia pracy w trakcie orzeczonej niezdolności do pracy oraz o wykorzystywaniu zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem. Nie ma on jednak zastosowania do zasiłku macierzyńskiego.
Podjęcie pracy w czasie urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego nie pozbawia prawa do zasiłku macierzyńskiego.
Kodeks pracy nie stawia również wyraźnych ograniczeń w zakresie wykonywania pracy podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Podjęcie pracy:
● na umowę o pracę u pracodawcy, który udzielił urlopu macierzyńskiego, jest możliwe dopiero w okresie urlopu rodzicielskiego (pracownica nie ma prawa do podjęcia pracy przez okres 20 tygodni urlopu macierzyńskiego u pracodawcy, który jej tego urlopu udzielił); w takim przypadku wykonywanie pracy jest możliwe jedynie w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy; uzyskane z takiej umowy dochody powodują proporcjonalne zmniejszenie wysokości zasiłku macierzyńskiego;
● na umowę o pracę z „obcym pracodawcą” nie spowoduje ograniczenia wysokości pobieranego zasiłku macierzyńskiego i praca może być wykonywana w każdym okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego (w czasie podstawowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego);
●na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy zlecenia, umowy o dzieło) u własnego lub obcego pracodawcy jest korzystne dla osób pobierających zasiłek macierzyński; uzyskane dochody nie mają bowiem wpływu na wysokość pobieranego zasiłku macierzyńskiego, a pracę można podjąć w dowolnym okresie pobierania zasiłku; w tym przypadku kobieta będzie otrzymywała pełny zasiłek macierzyński i wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej.
Osoba prowadząca działalność gospodarczą i pobierająca zasiłek macierzyński z tego tytułu może prowadzić działalność bez zmniejszenia lub zawieszenia wypłaty zasiłku.
Osoba pobierająca zasiłek macierzyński i:
●wykonująca pracę na podstawie umowy o pracę obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu zasiłku macierzyńskiego oraz z tytułu umowy o pracę,
●posiadająca inny tytuł do ubezpieczeń, np. wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej, lub gdy ma ustalone prawo do emerytury lub renty, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emertytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, natomiast z ww. tytułów może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wówczas obowiązkowe będzie także ubezpieczenie wypadkowe.
Osoba pobierająca zasiłek macierzyński podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania tego zasiłku.
W okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu pobierania zasiłku są finansowane przez budżet państwa.
Anna G. prowadząca działalność gospodarczą 26 września 2016 r. urodziła dziecko i od tego dnia nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego najpierw za okres podstawowego urlopu macierzyńskiego (20 tygodni, od 26 września 2016 r. do 12 lutego 2017 r.), a następnie za okres urlopu rodzicielskiego (32 tygodnie, od 13 lutego do 24 września 2017 r.). Anna G. 1 lutego 2017 r. podjęła pracę na umowę o pracę w wymiarze 1/2 etatu. Podjęcie pracy nie ma wpływu na wypłatę zasiłku macierzyńskiego z tytułu działalności gospodarczej.
Osoba prowadząca działalność gospodarczą, która jest jednocześnie zatrudniona na umowę o pracę (nie ma znaczenia wymiar czasu pracy) i osiąga wynagrodzenie ze stosunku pracy równe lub wyższe od minimalnego wynagrodzenia (w 2017 r. – 2000 zł), z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. W takiej sytuacji nie podlega ubezpieczeniu dobrowolnemu chorobowemu.
Jeżeli ta osoba z tytułu umowy o pracę będzie osiągała wynagrodzenie w kwocie niższej od wynagrodzenia minimalnego, wówczas z tytułu prowadzenia działalności będzie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Jeśli przystąpi do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, to w razie niezdolności do pracy ma prawo do zasiłku.
Wanda D., pobierająca do 24 września 2017 r. zasiłek macierzyński z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, z umowy o pracę otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1800 zł miesięcznie.
W związku z tym, że wynagrodzenie Wandy D. z umowy o pracę jest niższe od minimalnego wynagrodzenia (2000 zł brutto), po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego będzie ona podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytuł prowadzonej działalności, natomiast ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek.
Jeśli ubezpieczona przystąpi do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, to w razie niezdolności do pracy będzie miała prawo do zasiłku chorobowego (ale też macierzyńskiego) z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę i z tytułu prowadzonej działalności.
Podstawa prawna:
●art. 17, art. 29, art. 48 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 372; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 396
●art. 6 ust. 1 pkt 5 i pkt 19, art. 9, art. 12 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 963; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60
Sprawdź: Wskaźniki i stawki