Zróżnicowanie stóp procentowych jest wynikiem różnych zagrożeń wypadkiem lub chorobą zawodową oraz związanych z tym ryzykiem w poszczególnych grupach zawodowych.
Płatnicy sami ustalają wysokość stopy procentowej (oprócz płatników, którzy przekażą 3 lata z rzędu dokument ZUS IWA – im ustala stopę procentową ZUS) według obowiązujących zasad. Najwyższa stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na każdy rok składkowy. Od 1 kwietnia 2008 r. do 31 marca 2009 r. stopa ta wynosiła 3,60%. Od 1 kwietnia 2009 r. najwyższa stopa to 3,33%.
Istnieje kilka grup ubezpieczonych, którzy opłacają składki na ubezpieczenie wypadkowe według z góry ustalonej stopy procentowej w wysokości 50% najwyższej stopy wypadkowej w danym roku składkowym.
Składkę wypadkową obliczaną jako 1,67% (połowa z 3,33%) podstawy wymiaru opłacają zatem od 1 kwietnia 2009 r.:
- płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia nie więcej niż 9 ubezpieczonych, podlegający wpisowi do rejestru REGON,
- płatnicy składek nie podlegający wpisowi do rejestru REGON,
- płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia co najmniej 10 ubezpieczonych, podlegający wpisowi do rejestru REGON, którym jednak przed upływem terminu płatności nie wydano jeszcze zaświadczenia o wpisie do tego rejestru; po otrzymaniu zaświadczenia o REGON-ie korygują oni dokumentację zgodnie z prawidłową stopą wypadkową zgodnie z rodzajem działalności).
Zobacz: Nowe stopy procentowe składki na ubezpieczenie wypadkowe
Płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia co najmniej 10 ubezpieczonych, podlegający wpisowi do rejestru REGON, ustalają stopę procentową składki wypadkowej według rodzaju swojej działalności zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD). Bierze się pod uwagę PKD ujęte w rejestrze na dzień 31 grudnia poprzedniego roku. Jeżeli działalność rozpoczęto w okresie od 1 stycznia do 31 marca danego roku, to stopę wypadkową ustala się według PKD ujętego w rejestrze na dzień rozpoczęcia działalności.
Tomasz F. od maja 2008 r. prowadzi działalność pozarolniczą, z tytułu której podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Do lipca 2008 r. prowadził działalność sam, natomiast od sierpnia zaczął zatrudniać kolejnych pracowników. W sierpniu zatrudnił 3 pracowników i jednego zleceniobiorcę. W grudniu 2008 r. zatrudnionych było 5 pracowników i 3 zleceniobiorców zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego. Przez cały 2008 rok oraz od 1 stycznia 2009 r. do 31 marca 2009 r. Tomasz F. powinien opłacać za siebie i zgłoszone do ubezpieczeń społecznych osoby składki na ubezpieczenie wypadkowe według stopy procentowej 1,80%, ponieważ w pierwszym miesiącu działalności był zgłoszony do ubezpieczeń sam. Od 1 kwietnia 2009 r. Tomasza F. będzie obowiązywała stopa składki wypadkowej w wysokości 1,67%, ponieważ średnio w 2009 r. zgłaszał do ubezpieczenia wypadkowego mniej niż 10 osób.
Podstawa wymiaru, od której opłacana jest składka na ubezpieczenie wypadkowe jest taka sama jak podstawa na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jednak do ubezpieczenia wypadkowego nie stosuje się ograniczenia rocznej podstawy wymiaru jak w przypadku ubezpieczeń emerytalnych i rentowych, a także ograniczenia, które dotyczy dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Składka wypadkowa jest więc obliczana w każdym przypadku procentowo od przychodu lub ustalonej dla danej grupy ubezpieczonych podstawy wymiaru składek.
Angelika P. jest zatrudniona jako szwaczka w zakładzie produkującym odzież, z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1600 zł. W listopadzie otrzymała dodatkowo 300 zł premii brutto. Płatnik składek zatrudnia 16 osób i ustalił stopę wypadkową według rodzaju działalności na poziomie 1,20%. Składka na ubezpieczenie wypadkowe Angeliki P. będzie obliczona od podstawy ustalonej jak dla ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a więc wynagrodzenie + premia, czyli 1900 zł x 1,20% = 22,80 zł.
Zobacz serwis: Ubezpieczenie wypadkowe
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11 poz 74, z późn. zm.)
Ustawa z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z nr 199, po. 1673 z pózn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. nr 200, poz. 1692 z późn. zm.)