Nieopłacenie składek ZUS w terminie - co się stanie i czy ubezpieczenie ustanie?

dr Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
Nieopłacenie składek ZUS w terminie - co się stanie i czy ubezpieczenie ustanie? / shutterstock
Czy nieopłacenie składek ZUS w terminie spowoduje automatyczne ustanie tytułu do ubezpieczenia? Jakie są terminy na składanie dokumentów do ZUSu i opłacanie składek? Jakie kary za nieopłacanie składek w terminie?
rozwiń >

Jaki jest termin składania dokumentów i opłacania składek w ZUSie?

Płatnik składek powinien przesłać do ZUS:

Autopromocja

- dokument DRA ZUS, czyli deklarację rozliczeniową, w której wykazuje rozliczenie składek oraz wypłacone świadczenia, podobnie musi przesłać imienne raporty miesięczne (ZUS RCA, ZUS RSA, ZUS RPA) oraz opłacić składki za dany miesiąc w następujących terminach:

do 5. dnia następnego miesiąca – dotyczy to takich podmiotów jak: jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe,

do 15. dnia następnego miesiąca – dotyczy to takich podmiotów jak: płatnicy posiadający osobowość prawną, m.in.: spółki kapitałowe (spółki akcyjne i spółki z o.o.), spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje, jednostki samorządu terytorialnego, uczelnie wyższe, Kościoły, zakładowe organizacje związkowe,

do 20. dnia następnego miesiąca – dotyczy to pozostałych płatników składek opłacających wyłącznie składki na własne ubezpieczenia, czyli m.in. przedsiębiorcy, wspólnicy spółek, podmioty nieposiadające osobowości prawnej, które zatrudniają innych ubezpieczonych, w tym spółki osobowe (tj. spółki jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne).

Co jeżeli na koniec terminu płatności przypada święto czy sobota?

Jeżeli na koniec któregoś z ww. terminów przypada święto (dzień ustawowo wolny od pracy), sobota lub niedziela, to za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień roboczy.

Czy od nieopłaconych składek naliczane są odsetki?

Tak, jeżeli płatnik nie opłaci składek w terminie, na jego koncie powstaną zaległości. Właśnie od tych zaległych należności będą naliczane odsetki.

Jak obliczyć odsetki?

ZUS na swojej stronie internetowej: https://www.zus.pl/firmy/rozliczenia-z-zus/kalkulator-odsetkowy-dla-platnikow-skladek-zus, udostępnia specjalny kalkulator odsetkowy dla płatników składek. Płatnik może więc samodzielnie obliczyć kwotę odsetek za opóźnienie w opłaceniu składek na: ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych. Jak to zrobić? Należy podać kwotę nieopłaconych w terminie składek (na dany fundusz); termin, w którym składki powinny być opłacone; dzień, w którym płatnik chce zapłacić należności.

Kalkulator umożliwi naliczenie kwoty należnych odsetek z uwzględnieniem: odsetek, z zapłaty których jest się zwolnionym, jako płatnik składek i zasad zaokrąglania odsetek.

Czy istnieje kompetencja ZUS do wyrażenia zgody na opłacenie składki po terminie?

Organ rentowy został wyposażony w kompetencję wyrażenia zgody na opłacenie składki po terminie, czyli uznania, że mimo nieopłacenia składki w terminie ubezpieczenie nie ustało. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009, dalej: ustawa) nie zostały określone przesłanki "wyrażenia zgody" na opłacenie składki po terminie, co jednak nie oznacza przyznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych niczym nie skrępowanego uznania w uwzględnieniu lub nie uwzględnieniu wniosku o wyrażenie zgody. Przyznana kompetencja winna być wykonywana według sprawdzalnych, sprawiedliwych kryteriów. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyposażony w uprawnienie wyrażania zgody na opłacenie składki po terminie winien ujawnić jakimi przesłankami kierował się odmawiając jej, a jego decyzja podlega merytorycznej ocenie sądu. (zob. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 19 lipca 2022 r., sygn. III AUa 1479/21).

Jakie kary za naruszanie przepisów o ubezpieczeniach społecznych?

  • ukaranie karą grzywny,
  • wymierzenie opłaty dodatkowej,
  • wszczęcie postępowania egzekucyjnego,
  • zabezpieczenie na majątku płatnika poprzez wystąpienie do sądu rejonowego z wnioskiem o założenie księgi wieczystej, wnioskiem o wpis hipoteki oraz złożenie wniosku do Urzędu Skarbowego o ustanowienie zastawu skarbowego,
  • złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z zakresu ubezpieczeń społecznych, określonych przepisami Kodeksu karnego,
  • zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika do sądu upadłościowego,
  • wystąpienie do sądu upadłościowego z wnioskiem o pozbawienie prawa prowadzenia działalności gospodarczej lub pełnienia określonej funkcji,
  • wykluczenie wykonawcy z postępowania o uzyskanie zamówienia publicznego w związku z zaleganiem w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne,
  • złożenie wniosku o zmianę wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.).

Kadry
Ubezpieczenie zdrowotne w KRUS. Dla kogo, ile wynosi składka i kto musi ją opłacać?
08 maja 2024

Mimo spełnienia warunków do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, nie oznacza to automatycznego korzystania ze świadczeń zdrowotnych. Osoba zainteresowana musi zgłosić się do ubezpieczenia w ciągu 14 dni, jeśli jest rolnikiem lub domownikiem. Dla członków rodziny rolnika, domownika oraz emeryta lub rencisty, termin wynosi 7 dni. Do zgłoszenia używa się specjalnego druku "Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego".

Wypowiedzenie umowy zlecenia 2024 - Infor.pl
08 maja 2024

Kiedy można wypowiedzieć umowę zlecenia? Czym jest ważna przyczyna przy rozwiązaniu umowy zlecenia? Czy obowiązują okres wypowiedzenia przy zleceniu - czy też można je rozwiązać "z dnia na dzień"? Poniżej szczegóły jak wygląda wypowiedzenie umowy zlecenia przez zleceniobiorcę oraz przez zleceniodawcę.

3000 zł kary dla pracodawcy za niezatrudnienie kandydata
08 maja 2024

Pracodawcy muszą liczyć się z odpowiedzialnością karną za niezatrudnienie kandydata do pracy z powodów wymienionych w art. 123 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Grzywna za dyskryminację przy nawiązywaniu stosunku pracy wynosi minimum 3000 zł. Na podstawie Kodeksu pracy osoba niezatrudniona może również dochodzić odszkodowania. W jakiej wysokości?

Czy premia wlicza się do minimalnego wynagrodzenia w Polsce w 2024 roku?
08 maja 2024

W Polsce minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło w 2024 roku. Od stycznia wynosi 4 242 zł brutto, a od lipca będzie wynosić – 4 300 zł brutto. Ale czy premia pracownicza może uzupełnić wysokość wynagrodzenia do minimalnej płacy?

Kto jest chroniony przed zwolnieniem z pracy? Co z pracownikiem w wieku przedemerytalnym?
08 maja 2024

W Polsce, Kodeks Pracy oraz inne ustawy, takie jak ustawa o związkach zawodowych, zapewniają ochronę przed zwolnieniem dla wybranych grup pracowników. Do tych grup należą m.in. kobiety w ciąży, osoby w wieku przedemerytalnym, osoby korzystające ze zwolnień lekarskich oraz działacze związkowi.

Bezrobocie w kwietniu 2024 r.
08 maja 2024

Ile wynosi bezrobocie w kwietniu 2024 roku? Tak niskiego bezrobocia w kwietniu nie było od 1991 roku.

Wakacje składkowe - projekt ustawy po drugim czytaniu w sejmie
08 maja 2024

Wakacje składkowe - projekt ustawy jest już po drugim czytaniu w Sejmie. Nie było poprawek do projektu. Teraz będzie głosował cały Sejm. Dla kogo są wakacje składkowe? Jakie warunki trzeba spełnić, by móc złożyć wniosek do ZUS?

Urlop na żądanie dla nauczyciela 2024
08 maja 2024

Urlop na żądanie dla nauczyciela 2024 - czy nauczyciel może wziąć urlop na żądanie? Karta nauczyciela różnicuje urlopy nauczycieli zatrudnionych w szkołach feryjnych i nieferyjnych. Czy dyrektor, wicedyrektor i nauczyciel na stanowisku kierowniczym mogą korzystać z urlopu na żądanie?

Minimalne wynagrodzenie w 2024 roku wzrosło do 4 242 zł, a to nie koniec. Ile wyniesie po kolejnej podwyżce w lipcu? Jak Polska wypada w porównaniu z innymi krajami w UE?
08 maja 2024

Minimalne wynagrodzenie za pracę w Polsce oraz minimalna stawka godzinowa zostały podwyższone w styczniu 2024 roku.  Ile wyniosą po kolejnej podwyżce, która czeka nas w lipcu br.?

Podróż służbowa. Od czego zależy wysokość diet i innych należności?
08 maja 2024

W czasie krajowej podróży służbowej pracownikowi przysługują diety i zwrot kosztów przejazdów, noclegów oraz innych wydatków. Ich wysokość zależy od wielu okoliczności. Jakich?

pokaż więcej
Proszę czekać...