Nagroda jubileuszowa

Wypłacanie nagród jubileuszowych nie ma charakteru obligatoryjnego, jak wynagrodzenie podstawowe za pracę regulowane przepisami Kodeksu pracy czy różnego rodzaju dodatki związane z wykonywaniem pracy.

WAŻNE!

Nagroda jubileuszowa jest świadczeniem jednorazowym, przysługującym pracownikowi z tytułu pozostawania w zatrudnieniu przez określony czas.

Z reguły źródłem przyznawania nagród jubileuszowych są przepisy branżowe bądź wewnątrzzakładowe obejmujące np. danego pracodawcę bądź grupę pracodawców.

Pragmatyki służbowe

Obecnie wiele przepisów branżowych przyznaje prawo do nagrody jubileuszowej. Odpowiednie regulacje w tym zakresie posiadają m.in. nauczyciele, urzędnicy samorządowi, policjanci, pracownicy służby zdrowia.

Oznacza to, że pracownicy zatrudnieni w odpowiednich sektorach po spełnieniu obowiązujących prawnie kryteriów uzyskują roszczenie o wypłatę tego świadczenia.

Prawo do nagrody jubileuszowej pracowników sfery budżetowej z reguły kształtowane jest bardzo podobnie.

Czy można wykazywać okresy zatrudnienia uprawniające do nagrody jubileuszowej tylko na podstawie świadectwa pracy >>

Przykładowo, nauczyciele za wieloletnią pracę otrzymują nagrodę jubileuszową w wysokości procentowej wynagrodzenia miesięcznego:

• za 20 lat pracy – 75%,

• za 25 lat pracy – 100%,

• za 30 lat pracy – 150%,

• za 35 lat pracy – 200%,

• za 40 lat pracy – 250%.

Do okresu pracy uprawniającego nauczyciela do nagrody zalicza się wszystkie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one zaliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W przypadku równoczesnego pozostawania więcej niż w jednym stosunku pracy do okresu pracy uprawniającego do nagrody zalicza się jeden z tych okresów. Nagrodę oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Podstawę obliczenia nagrody jubileuszowej stanowi wynagrodzenie miesięczne przysługujące nauczycielowi w dniu nabycia prawa do nagrody, a jeżeli jest to dla nauczyciela korzystniejsze – wynagrodzenie przysługujące mu w dniu jej wypłaty. Jeżeli na mocy odrębnych przepisów do okresów uprawniających do świadczeń pracowniczych zaliczone zostaną okresy dotychczas niepodlegające zaliczeniu i w dniu wejścia w życie tych przepisów nauczyciel uzyska prawo do dwóch lub więcej nagród, wypłaca mu się tylko jedną nagrodę – najwyższą.

W przypadku rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, nagrodę tę wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Pracownik jest zobowiązany udokumentować swoje prawo do nagrody, jeżeli w jego aktach osobowych brak odpowiedniej dokumentacji.

W sprawie nagród jubileuszowych wielokrotnie wypowiadał się również Sąd Najwyższy. Stwierdził on m.in., że gratyfikacja jubileuszowa jest świadczeniem fakultatywnym i przepisy płacowe mogą kształtować do niej prawo w sposób samodzielny i swobodny. Jednak pominięcie przy ustalaniu prawa do gratyfikacji pewnych okresów pozostawania w zatrudnieniu, a uwzględnienie innych wymaga wyraźnej regulacji (wyrok SN z 22 stycznia 2002 r., I PKN 820/00).

Natomiast pracownik nabywa prawo do nagrody jubileuszowej w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada dniowi, w którym pracownik podjął zatrudnienie (uchwała SN z 21 maja 1991 r., I PZP 16/91).

Przepisy wewnętrzne

Warunki przyznawania nagród jubileuszowych mogą też określać przepisy zakładowe, np. regulamin wynagradzania, układ zbiorowy pracy (zakładowy lub ponadzakładowy) czy też wprost umowa o pracę.

Podkreślenia wymaga fakt, że takie regulacje wcale nie muszą szczegółowo określać warunków jej nabycia. W takiej sytuacji mogą znajdować zastosowanie przepisy zarządzenia w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania. Zarządzenie to już nie obowiązuje, w związku z uchyleniem art. 79 k.p., na podstawie którego było wydane, jednak nadal stosuje się je posiłkowo do czasu objęcia pracowników, których te przepisy dotyczyły, postanowieniami układu zbiorowego pracy lub innymi przepisami prawa pracy. Zarządzenie nie może stanowić samodzielnej podstawy do wypłacenia pracownikowi nagrody jubileuszowej. Określa ono jedynie zasady do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej albo jej wypłaty.

Prawo do nagrody jubileuszowej >>

Przykład

Pracodawca uregulował zasady nabywania prawa do nagrody jubileuszowej w następujący sposób:

1. Pracownikom za wieloletnią pracę przysługują nagrody jubileuszowe w wysokości procentowej wynagrodzenia miesięcznego:

• 75% po 5 latach pracy,

• 100% po 10 latach pracy,

• 150% po 15 latach pracy,

• 200% po 20 latach pracy,

• 300% po 25 latach pracy.

2. Do okresu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej wlicza się wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia.

3. W razie równoczesnego pozostawania więcej niż w jednym stosunku pracy do okresu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej wlicza się jeden z tych okresów.

4. Pracownicy nabywają prawo do nagrody jubileuszowej w dniu upływu okresu uprawniającego do nagrody.

5. Wypłata nagrody jubileuszowej powinna nastąpić niezwłocznie po nabyciu przez pracowników prawa do tej nagrody, nie później niż w dniu wypłaty wynagrodzenia za miesiąc, w którym pracownik nabył prawo do nagrody.

6. Podstawę obliczenia nagrody jubileuszowej stanowi wynagrodzenie przysługujące pracownikowi w dniu nabycia prawa do nagrody, a jeżeli dla pracownika jest to korzystniejsze – wynagrodzenie przysługujące mu w dniu jej wypłaty.

7. Nagrodę oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Natomiast jeśli żadne z obowiązujących u pracodawcy przepisów nie określa zasady przyznawania nagrody jubileuszowej, pracownik nie ma żadnej możliwości skutecznego jej dochodzenia.

Gdy pracodawca wprowadził nagrodę jubileuszową, pracownikowi (nawet w przypadku zmiany np. regulaminu wynagradzania i wykreślenia zapisów o nagrodach) przysługuje roszczenie o jej wypłatę. Postanowienia mniej korzystne należy wprowadzić w drodze wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków umów o pracę.

Podstawa prawna:

• art. 77² § 5, art. 241¹³ § 2 Kodeksu pracy,

• art. 11 ust. 1 ustawy z 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (DzU nr 24, poz. 110 ze zm.),

• zarządzenie MPiPS z 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358 ze zm.),

• orzeczenia Sądu Najwyższego z:

– 22 stycznia 2002 r. (I PKN 820/00, Pr. Pracy 2002/7–8/49),

– 21 maja 1991 r. (I PZP 16/91, OSNC 1992/1/10).