Dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, szczególnie uciążliwych lub niebezpiecznych – to dodatek do wynagrodzenia, przysługujący pracownikowi narażonemu na działanie czynników szkodliwych, szczególnie uciążliwych lub niebezpiecznych, które w dłuższym czasie mogą spowodować obniżenie jego sprawności fizycznej i psychicznej lub spowodować zmianę w stanie zdrowia, skutkującą chorobą zawodową. Dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych stanowi rekompensatę za wykonywanie prac w tych warunkach.
Dodatek wypłacany jest okresowo bądź nieregularnie. Decydują o tym okoliczności pracy. Dodatek jest przyznawany za każdą godzinę pracy przepracowaną w warunkach uznawanych za szkodliwe, szczególnie uciążliwe lub niebezpieczne. Zwykle ustalany jest on kwotowo lub jako procent stawki najniższego zaszeregowania.
Dodatek nie ma charakteru obligatoryjnego i przysługuje tylko wtedy, gdy został przewidziany w zakładowych przepisach płacowych lub umowie o pracę.
Pracodawca powinien określić liczbę godzin, jaką pracownik musi przepracować w warunkach szkodliwych, szczególnie uciążliwych lub niebezpiecznych, aby nabył prawo do tego dodatku.
Obowiązujące u pracodawcy przepisy powinny zawierać wykaz stanowisk pracy, na których pracę uznaje się za wykonywaną w warunkach szkodliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych. Do prac tych można w szczególności zaliczyć prace wykonywane w warunkach nadmiernego wysiłku fizycznego lub psychicznego związanego z elementami mikroklimatu (np. temperatury, wilgotności), a także z miejscem lub sposobem wykonywania pracy (np. w dużej aktywności ruchowej, prace przy monitorze ekranowym).
Prawo do dodatku ustaje automatycznie (bez potrzeby dokonywania wypowiedzenia zmieniającego) w sytuacji, gdy pracownik przestał wykonywać pracę, dla której przewidziany był dodatek.