I. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej* lub innych przepisów szczególnych, które:
- rozpoczęły wykonywanie działalności gospodarczej nie wcześniej niż 25 sierpnia 2005 r.,
- nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności,
- nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2010 r. dla tych osób stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 395,10 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2010 r.).
Zgodnie bowiem z obwieszczeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2010 r. (M.P. Nr 48, poz. 709) od 1 stycznia 2010 r. minimalne wynagrodzenie za pracę ustalono w wysokości 1317 zł.
W 2010 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych nie może być niższa:
- na ubezpieczenie emerytalne od kwoty: 77,12 zł /tj. 19,52%/
- na ubezpieczenia rentowe od kwoty: 23,71 zł /tj. 6%/
- na ubezpieczenie chorobowe od kwoty: 9,68 zł /tj. 2,45%/
II. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, tj.:
- osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej* lub innych przepisów szczególnych nie wymienione w punkcie I,
- twórcy i artyści,
- osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
- osoby prowadzące niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty
oraz
osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.
Zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2010 r. dla tych osób stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 1887,60 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 ustawy na dany rok kalendarzowy).
Zgodnie bowiem z obwieszczeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 grudnia 2009 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2010 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. Nr 80, poz. 997) - prognozowane przeciętne wynagrodzenie wynosi 3146 zł.
W 2010 r. składka na ubezpieczenia społeczne wyżej wymienionych nie może być niższa:
- na ubezpieczenie emerytalne od kwoty: 368,46 zł /tj. 19,52%/
- na ubezpieczenia rentowe od kwoty: 113,26 zł /tj. 6%/
- na ubezpieczenie chorobowe od kwoty: 46,25 zł /tj. 2,45%/
Ponadto:
Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322) o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym Zakład powiadamia do 20 kwietnia danego roku płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne ostatnie lata kalendarzowe.
Pozostali płatnicy składek zobowiązani są do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na dany rok składkowy, tj.:
- płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, którzy nie mieli obowiązku przekazywania informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, zgodnie z art. 33 ust. 1 ww. ustawy, ustalają stopę procentową składki na to ubezpieczenie w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą,
- płatnicy zgłaszający do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych, zgodnie z art. 28 ust. 1 ww. ustawy, ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności.
Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego i zgodnie z art. 2 pkt 8 ww. ustawy obowiązuje do składek należnych za okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku.
Szczegółowe zasady ustalania wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, w tym zasady ustalania liczby ubezpieczonych zawiera poradnik "Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe", który jest dostępny na stronie internetowej ZUS oraz w formie papierowej w Oddziałach ZUS. Ponadto Oddziały ZUS udzielają pomocy przy ustalaniu wysokości składki.
Pracodawcy, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. Nr 158, poz. 1121 z późn.zm.) powinni dodatkowo opłacać składkę na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości 0,10% podstawy wymiaru. Podstawą do naliczania składki w tej wysokości jest art. 29 ust. 3 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych, zgodnie z którym do czasu określenia wysokości składki przez ustawę budżetową, stosuje się składkę w wysokości ustalonej na rok poprzedni. Natomiast po ustaleniu wysokości składki przez ustawę budżetową, płatnicy składki dokonują korekty wysokości wpłat od początku roku budżetowego w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym została ogłoszona ustawa budżetowa.
Płatnicy zobowiązani do opłacania składek na Fundusz Pracy na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn.zm.) opłacają składkę w wysokości 2,45% podstawy wymiaru. Podstawą do naliczania składki w tej wysokości jest art. 127 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104 z późn.zm.), zgodnie z którym w przypadku, gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie zostanie ogłoszona przed dniem 1 stycznia, to do czasu jej ogłoszenia obowiązują składki na fundusze celowe w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy.
Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 grudnia 2009 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w roku 2010 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2010 wynosi 94 380 zł.
*Od dnia 21 sierpnia 2004 r. na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.).