Mediacja - definicja
Pośredniczenie w sporze przez bezstronną osobę trzecią, mające na celu ułatwienie stronom konfliktu dojście do porozumienia.
Mediacja pomiędzy pracownikiem a pracodawcą
Strony stosunku pracy powinny dążyć do ugodowego zakończenia sporu na każdym jego etapie. Pracownik przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego powinien mieć prawo do poddania sporu pod rozstrzygnięcie przez komisję pojednawczą. Jeżeli wystąpi z takim wnioskiem, pracodawca może rozważyć możliwość utworzenia komisji, jeśli wcześniej nie została powołana w zakładzie pracy. Mediacja może być prowadzona na podstawie umowy (umowa o mediację) bądź decyzji sądu (postanowienie sądu o skierowaniu sprawy do mediacji).
Rekomendowany produkt: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń
Mediację na podstawie umowy o mediację może prowadzić niezależna osoba lub zespół.
Strony stosunku pracy samodzielnie mogą zwrócić się o rozwiązanie sporu w drodze mediacji. W umowie o poddanie sprawy pod mediację powinny określić co najmniej przedmiot mediacji (sporu), wskazać mediatora albo określić sposób jego powołania. Skierowanie sprawy do rozstrzygnięcia mediatora powoduje przerwanie biegu przedawnienia w sprawie; po bezskutecznym jej zakończeniu bieg przedawnienia jest liczony od nowa.
Mediatorem nie może być czynny zawodowo sędzia ani żadna ze stron konfliktu. Może nim być każda osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzystająca z pełni praw publicznych. Mediator powinien cechować się bezstronnością oraz chęcią nakłonienia stron sporu do wzajemnych ustępstw i zawarcia ugody. Listy zawodowych mediatorów są prowadzone przez prezesów sądów okręgowych.
Mediacja sądowa
Mediacja sądowa jest prowadzona na podstawie postanowienia sądu. Kierując sprawę do mediacji, sąd wskazuje osobę mediatora oraz wyznacza czas mediacji. Sąd może skierować strony na mediację do czasu zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę. Później jest to możliwe wyłącznie na zgodny wniosek stron. Wynikiem postępowania mediacyjnego powinna być ugoda. W celu jej zawarcia strony czynią wzajemne ustępstwa. Nie wszystkie ustępstwa są dopuszczalne, np. pracownik nie może zrzec się urlopu czy wynagrodzenia zasadniczego za pracę. Sąd nie zaakceptuje ugody, której treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo na podstawie której strony zamierzają obejść przepisy prawa.
Ugoda sądowa jest tytułem egzekucyjnym, nie jest nim ugoda zawarta bezpośrednio przed mediatorem. Tytułem egzekucyjnym jest również ugoda, która z mocy ustawy podlega wykonaniu w drodze egzekucji sądowej.