Pracujący w nocy to nie każdy pracownik, który pracuje nocą. Kodeks pracy określa, kogo uznaje się za pracującego w nocy. Przepisy regulują normy czasu pracy niektórych pracowników pracujących w nocy.
Pracujący w nocy to zgodnie z kodeksową definicją pracownik którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej trzy godziny pracy w porze nocnej. Pracującym w nocy jest także pracownik, którego co najmniej jedna czwarta czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną. W definicji tej kluczową rolę odgrywa pojęcie „pory nocnej”.
Co to jest pora nocna
Pora nocna obejmuje w myśl przepisów Kodeksu pracy osiem godzin między godzinami 21:00 a 7:00. Pora nocna u jednego pracodawcy może więc przypadać np. na czas od 21:00 do 05:00, u innego – np. od 23:00 do 7:00.
Obowiązująca u danego pracodawcy pora nocna powinna być określona w regulaminie pracy. Jeżeli pracodawca nie ustalił regulaminu pracy, musi poinformować pracownika, jaka pora nocna obowiązuje u tego pracodawcy. Informację taką pracodawca ma obowiązek przekazać pracownikowi najpóźniej 7 dni po dopuszczeniu pracownika do pracy.
Prace niebezpieczne i ciężkie a praca w nocy
Kodeks pracy zawiera szczególną regulację wymiaru czasu pracy niektórych pracowników pracujących w nocy. Jeżeli pracownik pracujący w nocy wykonuje prace szczególnie niebezpiecznie albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym może pracować maksymalnie 8 godzin na dobę.
Ograniczenie to nie dotyczy jednak pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy.
Ponadto, w przypadku konieczności prowadzenia akcji ratowniczej, której celem jest:
- ochrona życia lub zdrowia ludzkiego,
- ochrona mienia lub środowiska albo
- usunięcia awarii
– pracownicy biorący udział w takiej akcji ratowniczej mogą być zobowiązani do pracy w wymiarze dłuższym niż 8 godzin na dobę.
Pracodawca powinien określić obowiązujący w jego zakładzie wykaz prac szczególnie niebezpiecznych albo związanych z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. Wykaz ten powinien być ustalony w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – z przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym u tego pracodawcy.
W każdym przypadku określenie wykazu prac szczególnie niebezpiecznych albo związanych z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym powinno nastąpić po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników.