Zatrudniamy 120 pracowników. Z przyczyn ekonomicznych musimy zwolnić 11 z nich. Czy w takiej sytuacji powinniśmy stosować ustawę o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (w ustawie jest napisane, że musi być 10%, a ze 120 pracowników 10% to 12 osób). Czy w takiej sytuacji będziemy musieli wypłacić odprawy, jeśli tak, to w jakiej wysokości. Czy w ramach stosowania tej ustawy będziemy mogli zwolnić pracowników, którzy mają umowy na czas określony (3 miesiące)?
Tak, w tym przypadku należy stosować przepisy ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. W związku z tym będzie konieczne wypłacenie pracownikom odpraw w wysokości określonej w art. 8 ustawy. W tej sytuacji będzie dopuszczalne wypowiedzenie umów zawartych na czas określony nieprzekraczający 6 miesięcy.
W ustawie z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 ze zm.) zawarte są przepisy regulujące postępowanie dotyczące zwolnień pracowników z pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Należy pamiętać, że ustawa ma zastosowanie do wszystkich pracodawców, którzy zatrudniają ponad 20 pracowników i zamierzają dokonać zwolnień z przyczyn zależnych wyłącznie od pracodawcy, np. kłopoty ekonomiczne.
Ustawa przewiduje 2 tryby zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników. Pierwszym są zwolnienia grupowe, drugim zwolnienia indywidualne. Przepisy dotyczące zwolnień grupowych będą miały zastosowanie, jeśli z przyczyn dotyczących wyłącznie pracodawcy jednorazowo zostaną zwolnieni wszyscy pracownicy lub w okresie 30 dni zostanie zwolnionych przynajmniej 10 pracowników.
Zwolnienia indywidualne mają miejsce w przypadku zwolnień mniejszej grupy pracowników. W obu tych przypadkach pracodawca jest zobowiązany do wypłaty odpraw zwalnianym pracownikom.
Pracodawca zatrudniający minimum 20 pracowników, który decyduje się na przeprowadzenie zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników, powinien pamiętać, że wszyscy zwalniani są uprawnieni do otrzymania odprawy pieniężnej. Powinna ona zostać wypłacona najpóźniej w dniu, w którym stosunek pracy ulega rozwiązaniu.
Zwalniany pracownik powinien otrzymać odprawę w wysokości:
- 1-miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
- 2-miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
- 3-miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli był zatrudniony u danego pracodawcy dłużej niż 8 lat (art. 8 ustawy).
Pracodawca w ramach zwolnień grupowych oraz indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracowników może wypowiedzieć każdą umowę o pracę. W związku z tym może zostać wypowiedziana również umowa zawarta na czas określony, krótszy niż 6 miesięcy. W takim przypadku okres wypowiedzenia będzie wynosił 2 tygodnie. Oczywiście pracodawca będzie musiał wypłacić takiemu pracownikowi odprawę w wysokości 1-miesięcznego wynagrodzenia za pracę.
Należy pamiętać, że jeżeli w wyniku dokonanych zwolnień zatrudnienie spadnie poniżej 20 osób, wtedy pracodawca nie jest już zobowiązany do stosowania ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.