Problem zgłaszania kandydatów na członków Rady Pracowników jest znacznie bardziej skomplikowany niż mogło by się wydawać po lekturze art. 4 ust. 4 ustawy z dnia z 7 kwietnia 2006 o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji:
„Członków rady pracowników u pracodawcy zatrudniającego:
1) do 100 pracowników - wybierają pracownicy spośród kandydatów zgłoszonych na piśmie przez grupę co najmniej 10 pracowników;
2) powyżej 100 pracowników - wybierają pracownicy spośród kandydatów zgłoszonych na piśmie przez grupę co najmniej 20 pracowników.”
Po wstępnej analizie przepisu wydaje się, że trudno o mniej skomplikowaną regulację dotyczącą zgłaszania kandydatów, jest to jednak bardzo mylące wrażenie spowodowane lakonicznością przepisu. Pracownik chcący zgłosić kandydata na członka Rady po zapoznaniu się z powyższym przepisem stwierdza, że skoro u jego pracodawcy pracuje 101 pracowników to potrzebuje on zebrać grupę 20 kolegów, którzy wraz z nim zgłoszą kandydata. Wydaje się to być niezwykle proste jednak przeciętny pracownik nie zdaje sobie sprawy z wielu pułapek czyhających na niego przy zgłaszaniu kandydata.
Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem
Pierwszym, a zarazem najbardziej podstawowym problemem jest ustalenie ilości zatrudnionych pracowników u pracodawcy, a co za tym idzie wielkości grupy pracowników, która zgłasza kandydata. W przedstawionym rozumowaniu pracownika założyliśmy, że pracownik ustalił, iż u jego pracodawcy jest zatrudnionych 101 pracowników, w związku z czym musi on zebrać grupę 20 pracowników. Jednak czy może mieć pewność, że faktycznie u jego pracodawcy jest zatrudnionych 101 pracowników. Taka wątpliwość nasuwa się po przeczytaniu art. 7 ust. 1 ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji „liczbę zatrudnionych u pracodawcy pracowników ustala się na podstawie przeciętnej liczby zatrudnionych w ramach stosunku pracy w okresie ostatnich 6 miesięcy przed dniem powiadomienia o wyborach członków rady pracowników”.
Co do zasady, brzmienie tego przepisu wskazuje, że stosuje się go tylko po ogłoszeniu wyborów, jednak taka wykładnia nie jest możliwa, gdyż przy jej zastosowaniu nie było by możliwe ogłoszenie wyborów, które powiązane są z liczbą pracowników. Z tego powodu, w praktyce art. 7 ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji stosuje się w każdym przypadku, w którym ustawa wymaga ustalenia liczby pracowników. W art. 7 ust. 2 ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji „w celu obliczenia przeciętnej liczby zatrudnionych w okresie ostatnich 6 miesięcy dodaje się liczby zatrudnionych w kolejnych miesiącach i otrzymaną sumę dzieli przez 6". Ustawodawca wprowadza działanie arytmetyczne, które należy wykonać przy ustalaniu liczby pracowników. W wyniku przeprowadzenia takiego działania może się okazać, iż pracodawca zatrudniający praktycznie 101 pracowników formalnie nie zatrudnia 100 pracowników.
Jest to możliwe w przypadku, gdy pracodawca przez ostatnie 5 miesięcy zatrudniał 90 pracowników, a w ostatnim miesiącu zatrudnił 11 pracowników. Przy takim stanie faktycznym pracodawca, w chwili wyliczenia, formalnie zatrudnia 91 pracowników. Jak widać pracownik nie musi organizować 20 osobowej grupy wystarczy, że zbierze 10 osobową grupę pracowników. Różnica w liczbie pracowników, praktycznej i formalnej ma istotne znaczenie w przypadku, gdy pracownik uważa, że może zgłosić kandydata za pośrednictwem 10 osobowej grupy, a w rzeczywistości potrzebuje 20 osób. Pracownik musi pamiętać, iż zgodnie z art. 8 ust. 2, ma 21 dni na zgłoszenie kandydata, w przypadku gdy zgłasza kandydata w ostatniej chwili nie zachowując ustalonego minimum. Z powodu błędu który opisaliśmy, może okazać się, że zabraknie mu czasu na uzupełnienie wniosku, w wyniku czego straci możliwość przedstawienia swojego kandydata.
Kolejnym problemem, z którym pracownik może się spotkać przy zgłaszaniu kandydata na członka Rady Pracowników jest sposób złożenia kandydatury. Forma zgłoszenia jest jasna i narzucona przez ustawę. Kandydatów trzeba zgłaszać pisemnie, nie ma możliwości przedkładania kandydatur w formie elektronicznej ani tym bardziej ustnie. Ustawodawca nie określił jednak podmiotu, któremu należy składać kandydatury. W praktyce problem ten jest regulowany przez regulamin wyborów do Rad Pracowników. Poza tym, nie wydaje się, aby pracodawca był właściwym podmiotem do przedkładania mu kandydatur. Za właściwy podmiot należy uznać komisję wyborczą, gdyż jest tworzona w celu przeprowadzenia wyborów, a proces wyłaniania kandydatów niewątpliwie wchodzi w proces przeprowadzania wyborów.
Pracownik zgłaszający kandydata na członka Rady Pracowników powinien być świadom, że do zgłoszenia kandydatury nie wystarczy spełnić powyższych czynności, lecz trzeba mieć także pisemną zgodę od pracownika, którego chce zgłosić jako kandydata. To zastrzeżenie jest zazwyczaj umieszczane w regulaminie wyborów. Jednak nawet w przypadku, gdy regulamin nie zawiera takiego zastrzeżenia, nie jest możliwe zgłoszenie kandydata, który nie wyraża na to zgody. Nie można wymagać od takiego pracownika, że będzie pełnił funkcje członka Rady Pracowników mimo, iż nie wyraził na to zgody.
Pracownik, który zgłaszając swojego kandydata spełnił wszelkie wspominanie obowiązki i uniknął czyhających niebezpieczeństw, może natknąć się na jeszcze jedną wątpliwość, która, z racji na małą istotność, jest omawiana na końcu. Pytanie brzmi, czy każdy pracownik ma prawo poprzeć tylko jednego kandydata? Ustawa nie porusza tego tematu. Logiczne jest jednak, że jeden pracownik może poprzeć więcej niż jednego kandydata. W innym wypadku u pracodawcy, który zatrudnia 50 pracowników można by zgłosić maksymalnie 5 kandydatów, co jest niedopuszczalne, gdyż w wyniku porozumienia możliwe jest utworzenie większej ilości mandatów.
Jak wspominałem na początku mimo, że przepis regulujący proces zgłaszania kandydatów jest krótki i pozornie prosty skrywa wiele niebezpieczeństw, którym pracownik musi stawić czoła.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia z 7 kwietnia 2006 o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji.
Dołącz do nas na Facebooku!