Minimalne wynagrodzenie za pracę będzie ustalane na nowych zasadach. Jak będzie liczone wynagrodzenie zasadnicze? Co się zmieni? Projekt ws. minimalnego wynagrodzenia za pracę został skierowany do konsultacji.
- Minimalne wynagrodzenie za pracę będzie ustalane na nowych zasadach
- Minimalne wynagrodzenie za pracę a orientacyjna wartość referencyjna
- Procedura ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej
- Wysokość wynagrodzenia zasadniczego a wynagrodzenie minimalne
W poniedziałek, 26 sierpnia projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę trafił do konsultacji. Projekt ten ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej w zakresie minimalnego wynagrodzenia.
Minimalne wynagrodzenie za pracę będzie ustalane na nowych zasadach
Zgodnie z dyrektywą podstawą ustalania lub aktualizacji ustawowych wynagrodzeń minimalnych są cztery obligatoryjne elementy kryteriów. Chodzi o siłę nabywczą ustawowych wynagrodzeń minimalnych z uwzględnieniem kosztów utrzymania, ogólny poziom wynagrodzeń i ich rozkład, stopę wzrostu wynagrodzeń oraz długoterminowe krajowe poziomy produktywności i ich zmiany. Dyrektywa zakłada aktualizację minimalnego wynagrodzenia co najmniej raz na dwa lata (lub nie rzadziej niż co cztery lata w przypadku państw, które stosują mechanizm automatycznej lub półautomatycznej indeksacji).
Minimalne wynagrodzenie za pracę a orientacyjna wartość referencyjna
Zgodnie z dyrektywą, przy ustalaniu minimalnego wynagrodzenia państwa członkowskie mogą wykorzystywać orientacyjne wartości referencyjne powszechnie stosowane na poziomie międzynarodowym, no. 60 proc. mediany wynagrodzeń brutto, 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia brutto oraz inne orientacyjne wartości referencyjne, które stosowane są na poziomie krajowym. Zgodnie z projektem, przy ustalaniu minimalnego wynagrodzenia orientacyjna wartość referencyjna ustalana będzie na poziomie 55 proc. prognozowanej wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, przyjętej do opracowania projektu ustawy budżetowej. Zgodnie z przepisami, jeżeli prognozowany na następny rok wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem wynosi co najmniej 105 proc. – ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia i wysokości minimalnej stawki godzinowej: od 1 stycznia i od 1 lipca. W przypadku gdy wyżej wymieniony wskaźnik wynosi mniej niż 105 proc., ustala się jeden termin - 1 stycznia.
Procedura ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej
Organem doradczym w kwestiach związanych z minimalnym wynagrodzeniem za pracę, w szczególności z jego ustalaniem i aktualizacją będzie Rada Dialogu Społecznego. Zgodnie z projektem, wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę będzie corocznie przedmiotem negocjacji prowadzonych w ramach RDS. Negocjacje prowadzone będą przez 30 dni od dnia otrzymania propozycji i informacji od Rady Ministrów. Jeżeli w tym terminie RDS nie uzgodni ww. wysokości gwarancji płacowych, wówczas decyzje w tym zakresie podejmie rząd w drodze rozporządzenia. Ustalone przez Radę Ministrów wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej nie będą mogły być niższe niż zaproponowane RDS do negocjacji.
Wysokość wynagrodzenia zasadniczego a wynagrodzenie minimalne
Ważną zmianą jest także wprowadzenie minimalnego wynagrodzenia za pracę jako wynagrodzenia zasadniczego. Wynagrodzenie zasadnicze rozumiane jest jako podstawowy i obligatoryjny składnik wynagrodzenia pracownika bez dodatkowych składników do wynagrodzenia oraz innych świadczeń związanych z pracą, bez względu na system wynagradzania. Wysokość wynagrodzenia zasadniczego pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Będzie to oznaczało wyłączenie z minimalnego wynagrodzenia za pracę dodatków do wynagrodzenia oraz premii i nagród. Będzie to istotna zmiana zarówno dla pracowników jak i pracodawców. W przypadku zatrudnienia pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy – wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ma być ustalana proporcjonalnie do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu.
Projekt zakłada wejście zasadniczej części przepisów z dniem 15 listopada 2024 r. Wyjątkiem są przepisy dotyczące ustalania wysokości wynagrodzenia pracowników, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.