Gdy podstawą przyznania rabatu jest tylko stosunek pracy, to świadczenie z tego tytułu należy zaliczyć do przychodów pracownika. Jeżeli natomiast pracownicy mogą korzystać z rabatu na analogicznych zasadach, jak Państwa zewnętrzni klienci, to taki rabat nie jest przychodem zatrudnionych.
UZASADNIENIE
Pracodawcy często organizują programy rabatowe przy sprzedaży swoich produktów i/lub usług. Wartość rabatu uzyskanego przez pracownika, co do zasady, stanowi jego przychód. Od tej reguły są jednak pewne wyjątki.
Rabat dla wszystkich klientów
W przypadku gdy pracownicy uzyskują od pracodawcy rabaty na tych samych zasadach jak klienci zewnętrzni, to zatrudnieni nie uzyskują z tego tytułu świadczenia zarówno odpłatnego, jak i częściowo odpłatnego, nie jest to również świadczenie rzeczowe. Pracownicy zakupują towar wyłącznie po obniżonej cenie.
Na ten temat wypowiedział się dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 1 grudnia 2010 r. (IPPB2/415–789/10–4/MK), w której stwierdził, że „w przypadku umożliwienia uzyskania przez pracowników Spółki »kart klienta« uprawniających do zakupu towarów z rabatem na takich samych zasadach, jak wszyscy potencjalni klienci Spółki, to przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, u posiadaczy ww. »kart klienta« uprawniających do uczestnictwa w akcji rabatowej nie powstanie. Korzystanie na jednakowych warunkach z uczestnictwa w akcji rabatowej przez pracowników Spółki i nieograniczonego grona klientów, jako innych uprawnionych, będzie neutralne podatkowo dla wszystkich uczestników. W konsekwencji na Spółce nie będą ciążyć obowiązki płatnika związane z obliczeniem, pobraniem i przekazaniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych”. Również dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 24 maja 2011 r. (ILPB1/415–255/11–2/AGr) wskazał, że „(...) korzystanie przez pracowników Wnioskodawcy przy zakupie towarów z rabatów w ramach programu »zakup personalny« w identycznej wysokości, jak rabaty oferowane dla innych grup klientów, nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako świadczenia nieodpłatne albo częściowo odpłatne. Wobec powyższego Wnioskodawca nie będzie zobowiązany w stosunku do swoich pracowników do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (...)”.
W tej sytuacji rabat nie stanowi także podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
WAŻNE!
Rabaty udzielane nieograniczonemu kręgowi odbiorców nie stanowią przychodu pracownika.
Rabat tylko dla pracowników
Inne zasady będą obowiązywać, jeżeli przyznany rabat będzie dotyczył tylko pracowników i ewentualnie członków ich rodzin bądź będzie udzielany na innych zasadach niż dla pozostałych klientów. W takim przypadku po stronie pracowników (w związku z umożliwieniem zakupu towarów po obniżonych cenach) powstanie świadczenie częściowo odpłatne z tytułu stosunku pracy. Za przychody ze stosunku pracy uważa się bowiem wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 updof).
Potwierdza to interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 maja 2011 r. (IPPB2/415–184/11–2/MG), w której stwierdził, że: „w momencie dokonywania zakupów w sklepach Spółki pracownik występuje w podwójnej roli, tj. jako pracownik i jako klient (dokonując zakupów na podstawie cywilnoprawnej umowy sprzedaży). Zauważyć jednak należy, iż dokonując zakupów osoba taka cały czas pozostaje w stosunku służbowym z podmiotem, u którego ich dokonuje, a ponadto jak wynika ze stanu faktycznego program rabatowy służy poprawie relacji pracodawcy z pracownikami, zwiększeniu efektywności pracy pracowników, co faktycznie pośrednio skutkować może zwiększeniem sprzedaży. W konsekwencji przysporzenie od takiego podmiotu nawet wynikające z realizacji umowy cywilnoprawnej przyznane jest z racji istniejącego stosunku pracy. Podkreślenia wymaga fakt, że o tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, decyduje okoliczność, czy może je otrzymać wyłącznie pracownik w rozumieniu ust. 4 tego artykułu czy także inna osoba niezwiązana z pracodawcą. Zatem udzielone pracownikom rabaty stanowią dla pracowników Spółki podlegający opodatkowaniu przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na Spółce ciążą w związku z tym obowiązki płatnika podatku dochodowego wynikające z treści art. 31 ww. ustawy, tj. Spółka zobowiązana jest w stosunku do osób objętych akcją rabatową do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, łącznie z pozostałymi dochodami uzyskanymi przez pracownika w danym miesiącu”.
Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, to przychodem jest różnica między wartością tych świadczeń a odpłatnością ponoszoną przez pracownika (art. 11 ust. 2b updof). W konsekwencji przychodem pracownika będzie wartość udzielonego rabatu. Uzyskany rabat należy włączyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
W sytuacji przedstawionej w pytaniu rabatu udziela hurtownia. Jeżeli prowadzi ona sprzedaż tylko dla podmiotów gospodarczych, to takich klientów nie można porównywać do klientów detalicznych, których można byłoby traktować tak samo jak pracowników. W takim przypadku trudno sobie wyobrazić, aby można było zorganizować identyczne programy rabatowe zarówno dla podmiotów gospodarczych, jak i dla pracowników, ze względu na odrębność tych grup klientów.
Należy zatem uznać, że w takiej sytuacji świadczenie polegające na zakupie przez pracowników towarów po obniżonej cenie trzeba zaliczyć do ich przychodów ze stosunku pracy, a tym samym opodatkować i oskładkować.
Jeżeli jednak hurtownia prowadziłaby również sprzedaż dla klientów detalicznych, np. w formie akcji dni otwartych dla tych klientów i w ich trakcie organizowała programy rabatowe, a pracownicy mogliby korzystać z tych programów bądź z programów dla nich przeznaczonych, ale na identycznych zasadach jak dla innych klientów detalicznych, to w takim przypadku z tego tytułu nie powstawałby u nich przychód ze stosunku pracy. W konsekwencji nie trzeba byłoby wartości tego rabatu opodatkować ani włączać do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Podstawa prawna
- art. 11 ust. 2b, art. 12 ust. 1, ust. 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),
- art. 4 pkt 9, art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- § 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.).