Obniżenie wynagrodzenia pracownika za spóźnienie spowodowane strajkiem na kolei

Mariusz Pigulski
ekspert ds. prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, autor licznych opracowań i publikacji z dziedziny kadrowo-płacowej
rozwiń więcej
Jeden z naszych pracowników dojeżdża codziennie do pracy pociągiem z miejscowości oddalonej o ok. 50 km. Z powodu strajku przewoźnika pracownik ten spóźnił się do pracy 2 godziny, nie odpracował tego spóźnienia i pracował tego dnia przez 6 godzin. Pracownik jest zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy. Czy w takiej sytuacji możemy potrącić mu wynagrodzenie za część dniówki?

Można pomniejszyć wynagrodzenie pracownika o 2 godziny nieobecności spowodowanej spóźnieniem. Szczegóły w uzasadnieniu.

Autopromocja

UZASADNIENIE

Pracownikowi, co do zasady, przysługuje wynagrodzenie za pracę wykonaną (art. 80 Kodeksu pracy). Za czas niewykonywania pracy pracodawca ma obowiązek zapłacić tylko w przypadkach przewidzianych przez prawo pracy, np. w razie przestoju, choroby czy okolicznościowego zwolnienia od pracy. Natomiast spóźnienie jest nieobecnością, za którą ogólnie obowiązujące przepisy nie przewidują prawa do wynagrodzenia.

Podczas nieobecności w pracy (spowodowanej spóźnieniem) pracownik nie wykonuje swoich podstawowych obowiązków wynikających ze stosunku pracy, tj. nie świadczy pracy na rzecz pracodawcy w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym. Tym samym po stronie zatrudniającego nie powstaje obowiązek zapłaty wynagrodzenia za ten czas. Pracownik, który nie dotarł do pracy na czas i wychodzi z pracy o tej samej porze co zwykle, krócej realizuje przypisane mu zadania służbowe. Zasadne jest zatem, aby w takiej sytuacji otrzymał on pensję niższą niż np. jego współpracownicy wynagradzani według tej samej stawki, którzy punktualnie przybyli do pracy.

Nie ma jednak przeszkód, aby postanowienia wewnątrzzakładowe (np. układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania) inaczej uregulowały tę kwestię, przykładowo gwarantując pracownikowi w pewnych okolicznościach wynagrodzenie również za czas spóźnienia.

Pracodawca ma prawo pomniejszyć pensję podwładnego niezależnie od przyczyny spóźnienia. Nie ma więc znaczenia, czy pracownik nie dotarł punktualnie do pracy z powodu strajku przewoźnika kolejowego, odwołania lotu czy warunków atmosferycznych.

WAŻNE!

Każde spóźnienie do pracy, bez względu na jego przyczynę i długość, może powodować obniżenie wynagrodzenia należnego pracownikowi.


W celu obliczenia wynagrodzenia (ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości) za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik w tym miesiącu był nieobecny w pracy z innych przyczyn niż niezdolność do pracy spowodowana chorobą i jeżeli za czas tej nieobecności nie zachowuje prawa do wynagrodzenia, należy:

  • podzielić stałą stawkę wynagrodzenia przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu,
  • pomnożyć otrzymany wynik przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy,
  • odjąć kwotę obliczoną w powyższy sposób od wynagrodzenia przysługującego pracownikowi za cały miesiąc (§ 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy).

PRZYKŁAD

Pracownik pracujący na pełny etat w podstawowym systemie czasu pracy od poniedziałku do piątku, 4 października 2011 r. z powodu strajku na kolei spóźnił się do pracy 2 godziny. Biorąc pod uwagę, że jest on wynagradzany stałą miesięczną stawką w wysokości 4000 zł, potrącenie za spóźnienie wynosi 47,62 zł zgodnie z poniższym wyliczeniem:

● 4000 zł (miesięczne wynagrodzenie) : 168 godzin (do przepracowania w październiku 2011 r.) = 23,81 zł;

● 23,81 zł x 2 godziny spóźnienia = 47,62 zł.

Pracodawcy, mimo że nie mają takiego obowiązku, uznają spóźnienia do pracy niewynikające z winy pracownika za nieobecności usprawiedliwione (choćby ze względu na zasady współżycia społecznego). Wiele w tej kwestii zależy od okoliczności takiego spóźnienia. Jeśli jednak pracownik notorycznie spóźnia się do pracy, nie tłumacząc się z tego swoim przełożonym, wówczas jest podstawa, aby taką nieobecność potraktować jak nieusprawiedliwioną.

WAŻNE!

Przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są m.in. przypadki niemożności jej wykonywania uznane przez pracodawcę za usprawiedliwione.

Podstawa prawna

  • art. 80 Kodeksu pracy,
  • § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. Nr 60, poz. 281 ze zm.),
  • § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 62, poz. 289 ze zm.).
Kadry
Dni wolne dla dawców krwi. Czy będą musieli informować pracodawców o zamiarze oddania krwi?
17 paź 2024

Z tytułu oddania krwi honorowym dawcom krwi przysługują dwa dni wolne. Zdarza się, że niektórzy pracownicy nadużywają tego uprawnienia. Z tego powodu dezorganizowana jest praca przedsiębiorstw. Czy są prowadzone prace legislacyjne mające zmienić tę sytuację?

Dyżur w domu 100% płatny, nawet jeśli pracownik nie pracował [jest odpowiedź resortu pracy]
17 paź 2024

Do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej trafiła petycja w sprawie zmiany przepisów dotyczących dyżurów domowych. Wnioskujący zaapelował do resortu pracy aby zmienić przepisy dot. dyżurów domowych w taki sposób, aby dyżur domowy nakładający na pracownika obowiązki uniemożliwiające mu skupienie się na własnych sprawach - traktować jako czas pracy. Sprawa jest ciekawa bo polskie prawo może być niegodne z orzecznictwem TSUE.

Zmiany w Policji w 2024 r. co do postępowań kwalifikacyjnych do służby i inne [brak testu sprawnościowego i wiedzy. Ważna ustawa z podpisem Prezydenta]
17 paź 2024

Prezydent RP podpisał ważną ustawę, która dotyczy m.in. zmiany w Policji i Straży Granicznej w zakresie postępowań kwalifikacyjnych do służby. Pewne grupy osób, nie będą musiały przechodzić testu sprawnościowego i testu wiedzy. Co będzie z jakością polskiej policji?

Zasiłek macierzyński 2024 i 2025. Wysokość, czy coś się zmieni?
17 paź 2024

Zasiłek macierzyński 2024 i 2025. Wysokość, czy coś się zmieni? Kiedy zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 100 proc., a kiedy można liczyć jedynie na 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku? Co zrobić, by pobierać go w wysokości 81,5 proc.?

Od czego zależy czy CV zostanie przeczytane? Ile czasu czeka się na odpowiedź w sprawie pracy? [WYWIAD]
17 paź 2024

Okazuje się, że rekruterzy czytają tylko 25% nadesłanych CV. Od czego zależy czy zostanie przeczytane dane zgłoszenie kandydata do pracy? Ile czasu czeka się na odpowiedź w sprawie pracy po wysłaniu CV? W czym tkwi problem i jakie rozwiązania można zastosować tłumaczy ekspertka z zakresu rekrutacji Katarzyna Trzaska, Senior Marketing Manager w eRecruiter.

Pracownicze braki w zawodach uzupełnią cudzoziemcy
17 paź 2024

W czwartek opublikowano strategię migracyjną na lata 2025-2030. Podano w niej, że, aby uzupełnić niedobory w zawodach deficytowych, Polska będzie dopuszczać cudzoziemców na rynek pracy.

Zatrudnianie Ukraińców 2024 [Pytania i odpowiedzi]
16 paź 2024

Jak zatrudniać obywateli Ukrainy w 2024 roku? Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy wprowadziła znaczne ułatwienia. Oto często zadawane pytania pracodawców dotyczące zatrudniania Ukraińców i odpowiedzi.

Płaca minimalna 2025 netto
16 paź 2024

W 2025 roku płaca minimalna będzie podnoszona tylko raz z dniem 1 stycznia. Ile wyniesie minimalne wynagrodzenie netto od nowego roku? Podwyżka będzie wyższa niż przewidywano. Jest rozporządzenie Rady Ministrów.

Polacy mieszkający za granicą załatwią swoje sprawy w ZUS bez przyjeżdżania do Polski
16 paź 2024

Do załatwienia sprawy w ZUS może wystarczyć e-wizyta. Taką możliwość mają także Polacy mieszkający za granicą. Umawiając się na spotkanie online należy uwzględnić różnice czasu między państwami czy kontynentami.

Ekwiwalent za energię elektryczną dla pracownika zdalnego. Obowiązki pracodawcy w 2024 i 2025
16 paź 2024

Ekwiwalent za energię elektryczną dla pracownika zdalnego. Obowiązki pracodawcy w 2024 i 2025. Co należy uwzględnić przy ustalaniu wysokości ekwiwalentu lub ryczałtu za pracę zdalną? Co w przypadku pracy zdalnej okazjonalnej?

pokaż więcej
Proszę czekać...