Ochrona przeciwpożarowa to realizacja przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem, do którego zaliczamy powódź.
Utrata wynagrodzenia w przypadku powodzi
Służbami uczestniczącymi w pracach zabezpieczających przed powodzią zarówno tereny narażone na zalanie, jak i chroniącymi ludzi i zwierzęta są przede wszystkim strażacy, w tym będący członkami ochotniczej straży pożarnej.
Bezpośredni udział w działaniach ratowniczych mogą brać członkowie ochotniczych straży pożarnych, którzy:
- ukończyli 18 lat i nie przekroczyli 65 lat,
- posiadają zdolność fizyczną i psychiczną do pracy (działania) w tych jednostkach, ocenianą przez lekarza służby medycyny pracy,
- odbyli szkolenie pożarnicze.
Strażacy jednostek ochrony przeciwpożarowej i członkowie ochotniczych straży pożarnych biorący udział w działaniu ratowniczym lub wykonujący inne zadania związane z ochroną przeciwpożarową (np. przeglądy przeprowadzane przez gminę), korzystają z ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.
Członkami ochotniczej straży pożarnej najczęściej są osoby zatrudnione u innych pracodawców. W razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej, której celem będzie ochrona życia, zdrowia czy mienia, pracodawcy zatrudniający członków OSP są zobowiązani zwolnić od pracy takiego pracownika na czas niezbędny do uczestniczenia w działaniach ratowniczych i do wypoczynku koniecznego po ich zakończeniu.
W razie skorzystania przez pracownika ze zwolnienia od pracy, o którym mowa wyżej, pracodawca wydaje zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu – w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia.
Członek OSP uczestniczący w działaniu ratowniczym otrzymuje za każdą przepracowaną godzinę ekwiwalent pieniężny, wypłacany z budżetu gminy do wysokości 1/175 przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Wypłacając ekwiwalent do końca czerwca, podstawą jego naliczenia będzie przeciętne wynagrodzenie z I kwartału 2010 r., które wyniosło 3316,38 zł.
PRZYKŁAD
Jan B. jest pracownikiem zakładu kamieniarskiego i jednocześnie członkiem ochotniczej straży pożarnej. W związku z powodzią brał udział w akcji ratowniczej w okresie od 22 maja do 31 maja 2010 r. po 14 godzin na dobę. Dniówka Jana B. wynosi 160 zł. Z uwagi na udział w akcji ratowniczej nie pracował przez 6 dni, a więc jego utracony zarobek wynosi 960 zł. Pracodawca wydał mu odpowiednie zaświadczenie potwierdzające utracony zarobek. Zaświadczenie to Jan B. przedstawił w urzędzie gminy. W akcji ratowniczej Jan B. przepracował 140 godzin, w związku z tym otrzyma ekwiwalent za utracony zarobek w wysokości 2653 zł.
Ekwiwalent ten nie przysługuje, jeżeli strażak zachował wynagrodzenie za czas nieobecności w pracy.
Inne uprawnienia strażaków OSP
Strażakowi członkowi ochotniczej straży pożarnej, który w związku z udziałem w działaniach ratowniczych doznał uszczerbku na zdrowiu lub poniósł szkodę w mieniu, przysługuje:
- jednorazowe odszkodowanie w razie doznania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
- renta z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy,
- odszkodowanie z tytułu szkody w mieniu.
Członkom rodziny osoby poszkodowanej, która zmarła wskutek okoliczności, o których mowa wyżej, przysługuje:
- jednorazowe odszkodowanie z tytułu śmierci osoby poszkodowanej,
- renta rodzinna,
- odszkodowanie z tytułu szkody w mieniu.
Renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy i renty rodzinne przysługują:
- osobom poszkodowanym będącym członkami ochotniczych straży pożarnych oraz członkom ich rodzin – na zasadach, w trybie i wysokości określonych w przepisach o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach,
- osobom poszkodowanym będącym strażakami jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz członkom ich rodzin – na zasadach, w trybie i wysokości określonych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Odszkodowanie z tytułu szkody w mieniu ustala i wypłaca podmiot ponoszący koszty funkcjonowania jednostki ochrony przeciwpożarowej na podstawie przepisów o odszkodowaniach przysługujących w związku ze służbą w Państwowej Straży Pożarnej. W przypadku gdy jednostka ochrony przeciwpożarowej jest włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego odszkodowanie jest ustalane i wypłacane przez właściwego wojewódzkiego komendanta Państwowej Straży Pożarnej.
Kolejnym uprawnieniem członka ochotniczej straży pożarnej są okresowe, bezpłatne badania lekarskie. Są one przeprowadzane nie rzadziej niż raz na 3 lata, na podstawie skierowania wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na siedzibę ochotniczej straży pożarnej. Strażak z OSP takie skierowanie powinien otrzymać nie później niż 30 dni przed wyznaczonym terminem kolejnych badań.
Wymienione skierowanie zawiera:
- dane osobowe (imię i nazwisko, imię ojca, datę i miejsce urodzenia, PESEL, adres miejsca zamieszkania), a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL – nazwę i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość,
- nazwę i adres ochotniczej straży pożarnej,
- funkcję pełnioną w ochotniczej straży pożarnej,
- informacje o specyfice działań ratowniczych, w tym informacje o występowaniu czynników szkodliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia.
Skierowanie wydawane jest w dwóch egzemplarzach, z których jeden pozostaje w karcie badań, a drugi potwierdzony przez lekarza członek ochotniczej straży pożarnej zwraca wraz z fakturą do podmiotu kierującego na badania.
Podstawa prawna:
- ustawa z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (DzU z 2009 r. nr 178, poz. 1380 ze zm.).