Pracownik wyjechał w zagraniczną podróż służbową. Zaraz na jej początku, ale już za granicą Polski, zachorował i przebywał przez cały czas trwania delegacji na zwolnieniu lekarskim. Jak trzeba rozliczyć tę delegację? Nie mamy żadnych regulacji wewnątrzzakładowych dotyczących podróży służbowych.
Rada
Państwa pracownikowi należy się zwrot kosztów wynikających z podróży służbowej oraz zwrot niezbędnych kosztów leczenia za granicą. Z tytułu podróży zagranicznej przysługuje mu zatem dieta, zwrot kosztów noclegu, zwrot kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej, a także zwrot udokumentowanych niezbędnych kosztów leczenia za granicą.
Uzasadnienie
Prawo do świadczenia z tytułu delegacji w czasie choroby
Jeśli nie mają Państwo regulacji wewnętrznych dotyczących odbywania i rozliczania podróży służbowych, ani umowa o pracę pracownika nie zawiera w tym zakresie żadnych postanowień, koszty takiego wyjazdu zwraca się na zasadach wynikających z rozporządzenia w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej – dalej: rozporządzenie w sprawie podróży służbowych (art. 775 § 5 Kodeksu pracy). To, że faktycznie pracownik nie wykonał polecenia pracodawcy, w związku z którym odbywał podróż, nie ma znaczenia. Gdyby nie polecenie pracodawcy, pracownik nie wyjechałby za granicę. Zatem koszty jego pobytu za granicą obciążają pracodawcę w ramach normalnego ryzyka prowadzenia przez niego działalności.
Jedyny wyjątek od ogólnych zasad zwrotu tych kosztów dotyczy diet. Za każdy dzień (dobę) pobytu w szpitalu lub innym zakładzie leczniczym w czasie podróży zagranicznej pracownikowi przysługuje jedynie 25% diety (§ 15 rozporządzenia w sprawie podróży służbowych).
Koszty leczenia za granicą
Oprócz tych zwykłych należności z tytułu odbywania podróży służbowej Państwa pracownikowi przysługuje także zwrot kosztów leczenia za granicą (§ 19 rozporządzenia w sprawie podróży służbowych).
Koszty te muszą być udokumentowane i niezbędne. Nie podlegają zwrotowi koszty zakupu leków, których nabycie za granicą nie było konieczne, koszty zabiegów chirurgii plastycznej i kosmetycznych oraz koszty nabycia protez ortopedycznych, dentystycznych lub okularów.
Dokumenty potwierdzające poniesienie kosztów należy dołączyć do rozliczenia kosztów podróży służbowej (§ 5 ust. 2 rozporządzenia w sprawie podróży służbowych). Mogą to być w szczególności rachunki, faktury lub bilety potwierdzające poszczególne wydatki. Jeżeli przedstawienie dokumentu nie jest możliwe, pracownik składa pisemne oświadczenie o dokonanym wydatku i przyczynach braku jego udokumentowania.
Koszty niezbędne to takie, które trzeba było koniecznie ponieść w danej sytuacji. Jest to kwestia ocenna i zależy od konkretnej sytuacji. Niezbędność kosztów leczenia ocenia pracodawca.
Pracownik w czasie zagranicznej podróży służbowej zachorował na infekcję bakteryjną. Lekarz przepisał mu antybiotyki i probiotyki. Pracownik poniósł koszty wizyty lekarskiej (zrefundowane przez NFZ) oraz zakupu antybiotyków i probiotyków. Ponadto zakupił preparat mineralno-witaminowy, który ogólnie wpływał na poprawę kondycji organizmu. Pracodawca ze swoich środków zwrócił koszt zakupu leków przepisanych przez lekarza. Te leki były niezbędne przy leczeniu infekcji. Natomiast nie zwrócił kosztów zakupu preparatu mineralno-witaminowego. Za ogólną kondycję swojego organizmu odpowiada pracownik. Zakup preparatów wspomagających jej utrzymanie nie jest związany z leczeniem infekcji, której pracownik nabawił się za granicą.
art. 775 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465
§ 5 ust. 2, § 15, § 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej – j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2190
Izabela Motowilczuk
były wieloletni inspektor kontroli gospodarki finansowej RIO