Certyfikat rezydencji przekazują płatnikom podatnicy, którzy mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwach, z którymi Polska zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania i osoby te osiągają przychody w Polsce. Otrzymanie certyfikatu oznacza, że nie powinni Państwo pobierać podatku od przychodów z umów o dzieło, jeżeli tak stanowi umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta z państwem, którego obywatelami są te osoby.
Według obowiązującej w Polsce definicji, certyfikat rezydencji oznacza zaświadczenie o miejscu zamieszkania (siedzibie) podatnika do celów podatkowych, wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania (siedziby) podatnika (art. 5a pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej updof i art. 4a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dalej updop). Polskiemu podatnikowi taki certyfikat wydaje na jego wniosek urząd skarbowy właściwy dla podatnika (ze względu na jego miejsce zamieszkania lub siedzibę). Opłata skarbowa za wydanie jednego egzemplarza certyfikatu wynosi obecnie 17 zł.
Certyfikaty rezydencji są również wydawane wtedy, gdy polski podatnik osiąga przychody (dochody) z oszczędności, ze źródeł przychodów położonych:
- w Republice Austrii, Królestwie Belgii, Wielkim Księstwie Luksemburga, Księstwie Andory, Księstwie Monako lub
- na terytoriach zależnych lub terytoriach stowarzyszonych Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Królestwa Niderlandów, stosownie do postanowień umów w sprawie opodatkowania przychodów (dochodów) z oszczędności osób fizycznych zawartych przez Polskę z tymi terytoriami (art. 306m § 1 Ordynacji podatkowej).
Certyfikat rezydencji jest niezbędny w Polsce zagranicznemu płatnikowi, jeżeli polski podatnik osiąga u niego przychody i z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez Polskę z państwem, w którym ten płatnik ma siedzibę lub miejsce zamieszkania, wynika, że do tych przychodów można w tym państwie zastosować niższy podatek lub nie pobierać go wcale, a jednocześnie przepisy wewnętrzne tego państwa przewidują w takiej sytuacji obowiązek uzyskania od polskiego podatnika certyfikatu jego rezydencji w Polsce.
Aby zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania pobierać niższy podatek lub nie pobierać go wcale, polscy płatnicy również muszą uzyskiwać certyfikaty rezydencji od podatników mających miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą (art. 29 ust. 2, art. 30 ust. 9, art. 30a ust. 2 updof i art. 26 ust. 1 updop).
WAŻNE!
Aby polski płatnik mógł zaniechać poboru podatku np. od przychodów z umowy zlecenia czy o dzieło, osiąganych przez podatników z innych państw, musi otrzymać od tych osób certyfikat rezydencji wydany przez organ administracji podatkowej w ich państwach.
Podatek dochodowy od uzyskanych na terytorium Polski przez osoby mające miejsce zamieszkania za granicą przychodów z działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 6–9 updof (w tym z umowy o dzieło lub umowy zlecenia) oraz z odsetek, z praw autorskich lub z praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, w tym także środka transportu, oraz za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how), należy pobierać w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu (art. 29 ust. 1 pkt 1 updof).
Powyższy przepis stosuje się jednak z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest jednak możliwe pod warunkiem udokumentowania do celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji (art. 29 ust. 2 updof).
PRZYKŁAD
Spółka z o.o. zawarła umowę o dzieło z tłumaczem mającym miejsce zamieszkania w Niemczech. Osoba ta nie prowadzi działalności gospodarczej i przedłożyła certyfikat rezydencji w Niemczech. Tłumacz będzie wykonywał czynności polegające na bieżącym tłumaczeniu negocjacji odbywających się w Niemczech oraz tłumaczeniu dokumentów związanych z tymi negocjacjami. Za wykonaną umowę otrzyma wynagrodzenie w równowartości 10 000 zł. Z art. 14 pkt 1 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz.U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) wynika, że dochód, który osoba mająca miejsce zamieszkania w Niemczech osiąga z wykonywanego wolnego zawodu albo z innej działalności o samodzielnym charakterze, podlega opodatkowaniu tylko w Niemczech, chyba że osoba ta dysponuje stałą placówką w Polsce, w celu wykonywania działalności. Jeżeli dysponuje taką placówką, wówczas dochód może być opodatkowany w Polsce, jednak tylko w takim zakresie, w jakim może być przypisany tej placówce. Ponieważ tłumacz będzie wykonywał umowę o dzieło w Niemczech, to choćby z tego powodu nie będzie posiadał stałej placówki w Polsce. Na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, przychody tłumacza z umowy o dzieło nie będą podlegały opodatkowaniu w Polsce. Zatem spółka nie będzie zobowiązana do pobrania 20% zryczałtowanego podatku od przychodu z umowy o dzieło i powinna wypłacić tłumaczowi całą kwotę, tj. 10 000 zł.
Jeżeli tłumacz, o którym mowa w przykładzie, nie złożyłby certyfikatu rezydencji, wtedy płatnik powinien pobrać zryczałtowany podatek od przychodu z umowy o dzieło (bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodów). Pobrany podatek należy przekazać na rachunek urzędu skarbowego właściwego dla płatnika w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatek został pobrany (art. 42 ust. 1 w związku z art. 41 ust. 4 updof).
Na płatniku będą również ciążyły obowiązki informacyjne związane ze sporządzeniem deklaracji PIT- 8AR, którą należy złożyć w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym do urzędu skarbowego właściwego dla płatnika (art. 42 ust. 1a updof).
Ponadto w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnik jest zobowiązany przesłać informację IFT-1/IFT-1R podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych Na pisemny wniosek podatnika płatnik jest zobowiązany przesłać ją w terminie 14 dni od dnia złożenia tego wniosku. Informację tę należy przekazać również w przypadku, gdy na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania płatnik nie jest zobowiązany do poboru podatku (art. 42 ust. 2 pkt 2, ust. 4 i ust. 6 updof).
W przypadku osób od niedawna mających polską rezydencję trzeba mieć na uwadze, aby okres rezydencji w Polsce wskazany w certyfikacie pokrywał się z okresem, w którym osoby otrzymywały przychody od zagranicznego płatnika, który wymaga takiego certyfikatu.
Nie ma jednolitego wzoru takiego certyfikatu i każdy kraj stosuje własne formularze. Ważne jest, aby certyfikat został wydany przez właściwe dla podatnika organy administracji podatkowej, zawierał dane identyfikujące podatnika i obejmował okres, w którym podatnik osiągał w Polsce przychody, dla których certyfikat jest wymagany, oraz wskazywał, że podatnik ten podlega w danym państwie nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.
Od 19 stycznia 2012 r. obowiązuje nowy wzór certyfikatu rezydencji dla podatników mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce (CFR-1). W stosunku do poprzednio obowiązującego, zmiany w formularzu wynikają z dostosowania do przepisów o obowiązku posługiwania się przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej lub niebędące zarejestrowanymi podatnikami VAT numerem PESEL, a nie, jak poprzednio – numerem NIP. Pozostałe zmiany mają charakter redakcyjny.
Podstawa prawna:
- art. 5a pkt 21, art. 29 ust. 1, ust. 2, art. 30 ust. 9, art. 30a ust. 2, art. 41 ust. 4, art. 42 ust. 1, ust. 1a, ust. 2 pkt 2, ust. 4, ust. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),
- art. 4a pkt 12, art. 26 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.),
- art. 306 m-306n Ordynacji podatkowej,
- rozporządzenie Ministra Finansów z 14 grudnia 2011 r. w sprawie określenia wzorów zaświadczeń o miejscu zamieszkania lub siedzibie dla celów podatkowych wydawanych przez organy podatkowe (Dz.U. z 2012 r., poz. 10),
- art. 1, art. 76 ustawy z 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 171, poz. 1016),
- art. 14 umowy z 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz.U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90).