Dużo się ostatnio pisze o marcowej waloryzacji. Podwyższeniu uległy m.in. takie świadczenia jak: emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy, renta rodzinna, dodatek pielęgnacyjny czy dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej. Ale to nie wszystko! Do końca lutego 2026 r. będzie też przysługiwał stały miesięczny dodatek, bez potrącenia podatkowego w kwocie 312 zł. Co więcej ten dodatek jest dziedziczony, więc do świadczenia mają prawo wdowy i wdowcy. Oczywiście nie chodzi o rentę wdowią.
- Jaka waloryzacja w 2025 r.?
- Ryczał energetyczny: podstawa prawna
- Ile wynosi ryczał energetyczny w 2025 r.?
- Komu przysługuje ryczałt energetyczny?
- Przywrócenie uprawnień kombatanckich a wypłata dodatku kombatanckiego i ryczałtu energetycznego
- Wniosek o ryczałt energetyczny
Jeżeli jest się emerytem czy rencistą i ma się określony status (o czym niżej) lub jest się osobą uprawnioną albo wdową/wdowcem po tych osobach, to w 2025 r. i do końca lutego 2026 r. przysługuje ryczałt energetyczny. Co istotne ryczałt energetyczny nie podlega opodatkowaniu. Świadczenie nie jest więc niskie, szczególnie, że ceny prądu i ogólnie energii elektrycznej rosną. Z czego to wynika? W szczególności z marcowej waloryzacji i przepisów o dodatkach do emerytur i rent. Podwyższeniu uległy m.in. takie świadczenia jak: emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy, renta rodzinna, dodatek pielęgnacyjny czy dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej. Jak wiemy w połowie lutego został wydany komunikat przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 lutego 2025 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. 2025 poz. 152). W komunikacie wprost określono wartości kwotowe w związku z tzw. marcową waloryzacją w wysokości 5,5%. Taką coroczną waloryzację przeprowadza się a komunikat wydaje się na podstawie art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631 i 1674, dalej: ustawa). Trzeba pamiętać o jednej zasadzie, jeśli pobiera się jedno świadczenie z ZUS, przysługuje jeden ryczałt energetyczny.
Jaka waloryzacja w 2025 r.?
Ostatecznie stanęło na tym, że w 2025 r. waloryzacja świadczeń jest tylko procentowa, a ich wysokość wzrośnie o 5,5 proc.
Ryczał energetyczny: podstawa prawna
Informacja o ryczałcie energetycznym w 2025 r. znalazła się w komunikacie Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 16 stycznia 2025 r. w sprawie kwoty ryczałtu energetycznego. Taki komunikat jest wydany na podstawie art. 20 ust. 3d ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2039). Wniosek o przyznanie ryczałt energetyczny można złożyć w każdym czasie.
Ile wynosi ryczał energetyczny w 2025 r.?
Od 1 marca 2025 r. kwota ryczałtu energetycznego wynosi 312,71 zł. Ten dodatek dla emerytów został podniesiony, ponieważ też ulega corocznej waloryzacji. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty ryczałtu energetycznego w wysokości przysługującej w dniu poprzedzającym termin waloryzacji przez odpowiedni wskaźnik. W wyniku waloryzacji wysokość ryczałtu energetycznego nie może ulec zmniejszeniu.
Komu przysługuje ryczałt energetyczny?
Ryczałt przysługuje przysługuje jeżeli jest się:
- kombatantem i inną osobą uprawnioną,
- żołnierzem zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz zakładach pozyskiwania rud uranowych i batalionach budowlanych,
- wdową lub wdowcem – emerytem i rencistą, pozostałym po kombatantach i innych osobach uprawnionych,
- wdową po żołnierzach przymusowo zatrudnianych, pobierającą emeryturę lub rentę.
W przypadku zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia emerytalnego lub rentowego przysługuje jeden ryczałt energetyczny.
Przywrócenie uprawnień kombatanckich a wypłata dodatku kombatanckiego i ryczałtu energetycznego
W wyroku Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 11 kwietnia 2006 r., I UK 144/05, uznano żew razie braku podstaw do zastosowania art. 2 ust. 4 albo art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 25 kwietnia 1997 r. o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. Nr 68, poz. 436) dodatek kombatancki i ryczałt energetyczny przewidziane w ustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371 ze zm.) nie mogą zostać przywrócone (nie są wypłacane) za okres przypadający przed pierwszym dniem miesiąca, w którym został zgłoszony stosowny wniosek w organie rentowym (art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.).
Wniosek o ryczałt energetyczny
Wniosek o przyznanie ryczałtu energetycznego wypełnia się na druku (ZUS-ERK). Oczywiście wzór wniosku jest też dostępny w ZUS placówkach czy na stronie www.zus.pl. Trzeba też posiadać: decyzję szefa Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych: stwierdzającą okresy działalności kombatanckiej lub represji w przypadku kombatantów i osób represjonowanych, potwierdzającą uprawnienia jako członka rodziny po kombatancie w przypadku wdów lub wdowców, zaświadczenie Wojskowej Komendy Uzupełnień, potwierdzające okres i rodzaj przymusowego zatrudnienia w ramach zastępczej służby wojskowej – w przypadku żołnierzy przymusowo zatrudnionych, zaświadczenie właściwego organu wojskowego – w przypadku wdów po żołnierzach przymusowo zatrudnionych.
Art. 20 ust. 2 pkt. 3 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. z 2018 r. poz. 276, z późn. zm.)
Komunikat Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 16 stycznia 2025 r. w sprawie kwoty ryczałtu energetycznego