Znaczny stopień (dawniej I grupa) – co przysługuje w 2025? Świadczeń i dodatków jest dużo. Dodatkowo Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) przyjął dokument pn. Kierunki działań oraz warunki brzegowe obowiązujące realizatorów programu „Aktywny samorząd” w 2025 roku. Na pomoc dla niepełnosprawnych przyjęto budżet 275,8 mln zł. Można już składać wnioski.
- PFRON: "Aktywny samorząd" w 2025 r., na pomoc dla niepełnosprawnych 275,8 mln zł.
- Znaczny stopień (dawniej I grupa) co oznacza?
- Co daje znaczny stopień?
PFRON: "Aktywny samorząd" w 2025 r., na pomoc dla niepełnosprawnych 275,8 mln zł.
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) przyjął dokument pn. Kierunki działań oraz warunki brzegowe obowiązujące realizatorów programu „Aktywny samorząd” w 2025 roku. Na pomoc dla niepełnosprawnych przyjęto budżet 275,8 mln zł. Można już składać wnioski. Jak wskazuje PFRON w 2025 r., jak w 2024 r. będą kontynuowane dotychczasowe warunki dofinansowania w ramach programu, z korzystną waloryzacją maksymalnych kwot dofinansowania o 5% w następujących zadaniach modułu I: Obszar A Zadania: 1-4, Obszar B Zadania 1-5, Obszar C Zadania: 1, 2 i 5, Obszar D, jak też w module II. PFRON zapewnił wyższy budżet na dofinansowania dla osób z niepełnosprawnością! Wynosi on 275,8 mln zł (w 2024 roku, po dodatkowym zwiększeniu wynosił 265,8 mln zł).
Znaczny stopień (dawniej I grupa) co oznacza?
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 44). Ustawa wskazuje, że orzeczenie o zaliczeniu do:
- I grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- II grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
- III grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.
Legitymowanie się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oznacza legitymowanie się orzeczeniem wydanym przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności w przewidzianym przez prawo trybie lub orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS zrównanym z takim orzeczeniem właściwego zespołu. I tak, do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę:
- z naruszoną sprawnością organizmu,
- niezdolną do pracy albo
- zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej
- i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Taką niezdolność do samodzielnej egzystencji należ rozumieć jako naruszenie sprawności organizmu w takim stopniu, że niemożliwe jest zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych bez pomocy innych osób. Do podstawowych potrzeb życiowych zaliczono przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację. Jest to jednak przepis nieostry, niedookreślony. Co istotne, orzeczenie stwierdzające znaczny stopień niepełnosprawności nie może być uznane za równoznaczne z orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy ani z orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Dlaczego? Ponieważ przesłanką do ustalenia niezdolności do samodzielnej egzystencji jest potrzeba stałej lub długotrwałej opieki i pomoc innych osób w celu pełnienia przez daną osobę niepełnosprawną ról społecznych, natomiast w przypadku całkowitej niezdolności do pracy pomoc innych osób konieczna jest w celu zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych (wyrok SA Poznań z 30.6.2022 r., III AUa 335/21, Legalis).
Co daje znaczny stopień?
Znaczny stopień daje znacznie więcej niż stopień lekki i umiarkowany. Świadczenia można otrzymać z wielu instytucji m.in. z MOPS, od pracodawcy, z urzędów czy z PFRON. Znaczny stopień daje prawo do takich uprawnień:
- Dofinansowanie do wynajmu mieszkania lub domu
- Dopłata do zakupu mieszkania bez barier architektonicznych
- Dofinansowanie zakupu samochodu osobowego
- Oprzyrządowanie samochodu - dysfunkcja narządu ruchu
- Oprzyrządowanie samochodu - dysfunkcja narządu słuchu
- Karta parkingowa
- Zwolnienie z abonamentu za radio i telewizję
- Rabat na usługi telekomunikacyjne
- Prawo jazdy (dofinansowanie czy sfinansowanie)
- Sprzęt elektroniczny dofinansowanie czy sfinansowanie)
- Sprzęt elektroniczny - szkolenia
- Sprzęt elektroniczny – serwis
- Wózek inwalidzki o napędzie elektrycznym (dofinansowanie czy sfinansowanie)
- Wózek inwalidzki lub skuter – serwis
- Proteza kończyny (dofinansowanie czy sfinansowanie)
- Proteza kończyny - serwis
- Skuter inwalidzki o napędzie elektrycznym lub oprzyrządowanie elektryczne do wózka ręcznego
- Opieka dla osoby zależnej
- Edukacja (dofinansowanie czy sfinansowanie)
- Turnusy rehabilitacyjne (dofinansowanie czy sfinansowanie)
- Uprawnienia pracodawcy zatrudniającego pracownika ze znacznym stopniem niepełnosprawności (m.in. dofinansowanie do wynagrodzenia, zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy, zwrot kosztów szkolenia pracownika z niepełnosprawnością)
- Zniżki we wstępie do muzeów, teatrach, na basenach
- Pierwszeństwo w kolejkach
- Sprzęt rehabilitacyjny (dofinansowanie czy sfinansowanie)
- Przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze (dofinansowanie czy sfinansowanie)
- Usługi tłumacza języka migowego lub tłumacza przewodnika
- Rozpoczęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo działalności w formie spółdzielni socjalnej (dotacje, ulgi, zapomogi)
- Oprocentowanie kredytu bankowego
- Szkolenie organizowane przez PUP
- Koszty energii elektrycznej (dofinansowanie czy sfinansowanie)
- Wypożyczalnia technologii wspomagających
- Świadczenie wspierające
- Dodatek do zasiłku rodzinnego
- Renta socjalna czy renta z tytułu niezdolności do pracy
- Jednorazowe świadczenie 4000 zł.
- Dodatek lub zasiłek pielęgnacyjny
- Ulgi komunikacyjne (zniżki w komunikacji PKP/PKS czy zniżki w komunikacji miejskiej)
- Ulgi w podatkach (Ulga rehabilitacyjna, podatek od czynności cywilnoprawnych)
- Uprawnienia dla pracownika ze znacznym stopniem (skrócony czas pracy, dodatkowa przerwa w pracy, dodatkowy urlop wypoczynkowy, prawo do korzystania ze zwolnień od pracy, racjonalne usprawnienia w miejscu pracy)
- Likwidacja barier architektonicznych
- Likwidacja barier w komunikowaniu się
- Likwidacja barier technicznych
- Pomoc w podróży samolotem, pociągiem, komunikacją miejską
- Możliwość wejścia do wielu miejsc z psem asystującym
- Liczne świadczenia dla opiekunów osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 44).