Korzystający z poszpitalnego zwolnienia lekarskiego ojciec dziecka nie może zapewnić choremu dziecku koniecznej opieki, a zatem pracownica ma prawo do zasiłku opiekuńczego za okres objęty zwolnieniem lekarskim, chyba że poza mężem pracownicy w jej gospodarstwie domowym jest inny członek rodziny, który taką opiekę może dziecku zapewnić oraz nie odmawia jej sprawowania, np. babcia.
UZASADNIENIE
W okresie korzystania ze zwolnienia lekarskiego na dziecko pracownik, który jest wskazany na zwolnieniu lekarskim jako osoba opiekująca się chorym dzieckiem, ma prawo do zasiłku opiekuńczego. Zasiłek opiekuńczy przysługuje pod warunkiem, że:
- pracownik opiekuje się osobiście chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14. roku życia (art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej),
- okres opieki nad dzieckiem (łącznie z opieką na pozostałe dzieci pracownika oraz innych chorych członków rodziny) w danym roku kalendarzowym nie przekroczył 60 dni (art. 33 ust. 2 ustawy zasiłkowej),
- inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym nie mogą zapewnić choremu dziecku opieki – ograniczenie to nie dotyczy opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat (art. 34 ustawy zasiłkowej).
WAŻNE!
Prawo do zasiłku opiekuńczego z powodu osobistej opieki nad chorym dzieckiem przysługuje do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
W sytuacji opisanej w pytaniu chore dziecko pracownicy ma 5 lat, kryterium wieku jest więc spełnione. Jeżeli pracownica mieszka z dzieckiem i mężem (pozostają oni w jednym gospodarstwie domowym) i nie wykorzystała jeszcze 60 dni opieki w danym roku kalendarzowym na dziecko (lub na dziecko oraz innych chorych członków rodziny łącznie), wówczas będzie miała prawo do zasiłku opiekuńczego na dziecko. Chorego męża pracownicy, korzystającego z poszpitalnego zwolnienia lekarskiego, nie można uznać za osobę, która może zapewnić dziecku należytą opiekę. W praktyce osoba, która wyszła ze szpitala i korzysta z takiego zwolnienia lekarskiego ze względu na swój stan zdrowia, zwykle sama potrzebuje opieki i z tego powodu nie może właściwie zająć się innym chorym członkiem rodziny.
Natomiast w sytuacji, w której w gospodarstwie domowym pracownicy, oprócz niej, jej męża i chorego dziecka, zamieszkuje jeszcze inny członek rodziny, np. babcia lub dziadek dziecka, zasiłek opiekuńczy może pracownicy nie przysługiwać. W takiej sytuacji istotne jest, czy taki członek rodziny:
- faktycznie będzie w stanie zająć się chorym dzieckiem,
- nie odmawia sprawowania tej opieki.
Jeśli taka osoba np. pracuje, prowadzi gospodarstwo rolne, własną działalność w ustalonych z góry godzinach (np. prowadzi sklep), jest całkowicie niezdolna do pracy, chora lub ze względu na wiek niedołężna czy niesprawna psychicznie, nie można uznać, że zapewni ona opiekę nad dzieckiem. W konsekwencji pracownicy będzie przysługiwał zasiłek opiekuńczy. Jeżeli jednak taki członek rodziny jest sprawny fizycznie i psychicznie, zdrowy, przebywa na emeryturze lub pracuje, lecz np. w niepełnym wymiarze czasu pracy i w innych godzinach niż pracownica (np. pracownica pracuje w godz. od 6.00 do 14.00, a jej matka wspólnie z nią zamieszkująca przychodzi do pracy na godz. 16.00 i pracuje do godz. 20.00), wówczas taka osoba może zapewnić dziecku opiekę.
Ponadto istotne jest to, by członek rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, np. babcia, dziadek czy ciocia, jako osoby niezobowiązane do sprawowania opieki nad dzieckiem na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, nie odmówił jej sprawowania. Jeżeli odmówią (mają do tego prawo), zasiłek opiekuńczy będzie się należał matce lub ojcu dziecka.
W przypadku pracujących członków rodziny ważne jest, czy godziny pracy faktycznie pozwalają na zapewnienie opieki nad chorym dzieckiem. Jeśli domownicy pracują w tych samych godzinach, godziny pracy albo czas dojazdu do pracy lub z pracy częściowo pokrywają się lub jeden z domowników pracuje na zmianach nocnych i w ciągu dnia odpoczywa, nie można uznać, że zapewnią oni choremu dziecku opiekę.
Podstawa prawna
- art. 32 ust. 1 pkt 2, art. 33 ust. 1 i ust. 2, art. 34 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.).