Od 1 września 2013 r. wprowadzone zostały nowe tytuły ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego dla osób sprawujących osobistą opiekę nad dzieckiem.
Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem
Osoba sprawująca opiekę nad dzieckiem własnym lub swojego małżonka, lub dzieckiem przysposobionym, przez okres do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia, a w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki tej osoby, przez okres do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem - ubezpieczenie społeczne
Ubezpieczenia emerytalne i rentowe
Ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają następujące osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem:
1) osoby, które prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy i zaprzestały jej prowadzenia albo zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie nowo wprowadzonego art. 14a ust. 1d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672, z późn. zm.).
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 ustawy o sus na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.
2) osoby, które prowadziły inną niż określoną w przepisach o swobodzie działalności gospodarczej pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy o sus, przez okres co najmniej 6 miesięcy i które zaprzestały jej prowadzenia.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 ustawy o sus na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM
3) zleceniobiorcy, którzy wykonywali pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, przez okres co najmniej 6 miesięcy i którzy zaprzestali jej wykonywania.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 ustawy o sus na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie może być wyższa niż przeciętna miesięczna kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek w okresie 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających okres sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
4) osoby współpracujące, o których mowa w art. 8 ust. 11 ustawy o sus, przez okres co najmniej 6 miesięcy z osobami, o których mowa w pkt 1-3, i które zaprzestały tej współpracy.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 ustawy o sus na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.
5) osoby duchowne, podlegające z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 6 miesięcy.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia.
Nowe urlopy wychowawcze pracowników i uprawnienia rodzicielskie przedsiębiorców
Dodatkowe warunki:
- warunek prowadzenia pozarolniczej działalności, wykonywania umowy zlecenia, współpracy przy prowadzeniu działalności lub umowie zlecenia albo bycia osobą duchowną przez okres co najmniej 6 miesięcy uważa się za spełniony, jeżeli osoby podlegały z tych tytułów nieprzerwanie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i opłacały składki na te ubezpieczenia, a przerwy w ich opłacaniu były spowodowane jedynie pobieraniem świadczeń z ubezpieczenia chorobowego z danego tytułu. Zatem warunek ten spełniony jest również w przypadku, gdy osoba w okresie 6 miesięcy poprzedzających sprawowanie opieki, podlegała ubezpieczeniom społecznym jako osoba pobierająca zasiłek macierzyński nabyty z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, współpracy przy prowadzeniu działalności, przez zleceniobiorcę albo osobę duchowną.
- prawo do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi przysługuje jednemu z rodziców, pod warunkiem że drugi rodzic nie jest objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem albo ubezpieczeniami jako osoba:
- pobierająca zasiłek macierzyński,
- przebywająca na urlopie wychowawczym,
- sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem, z tytułu którego podlega wyłącznie ubezpieczeniu emerytalnemu.
- prawo do finansowania składek z budżetu państwa, jeżeli jedno z rodziców przebywa na urlopie wychowawczym, a drugie jednocześnie spełnia warunki określone w pkt 1)-5), przysługuje osobie przebywającej na urlopie wychowawczym.
- osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem:
- podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jeżeli nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych (wykaz innych tytułów znajdziesz tu),
- nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu.
- przez inny tytuł nie należy rozumieć tytułu, bezpośrednio po którym osoba rozpoczęła sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, w przypadku:
- prowadzenia pozarolniczej działalności innej niż gospodarcza, jeżeli osoba zaprzestała prowadzenia danej działalności w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem,
- zleceniobiorcy, jeżeli osoba zaprzestała wykonywania danej umowy w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem,
- osoby duchownej, jeżeli osoba posiadająca status duchownego rozpoczęła sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem.
Okres podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym:
Osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem spełniające podane warunki podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia określonego w oświadczeniu, jako dzień rozpoczęcia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym oświadczenie zostało złożone do ZUS, do dnia wskazanego w oświadczeniu jako dzień zakończenia sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Prawo do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi może być wykorzystane w całości lub w nie więcej niż 4 częściach i przysługuje przez okres:
- do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 5 roku życia,
- do 6 lat - w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.