Od nauczycielskiego dodatku mieszkaniowego należy naliczać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Składki trzeba liczyć od sumy składników wynagrodzenia i świadczeń socjalnych, jakie przysługują nauczycielowi za okres urlopu dla poratowania zdrowia.
UZASADNIENIE
W okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel ma prawo do miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz do innych świadczeń pracowniczych, w tym do dodatków socjalnych – a więc m.in. do dodatku mieszkaniowego (art. 73 ust. 5 w zw. z art. 54 Karty Nauczyciela).
Dodatek mieszkaniowy, wypłacany obok wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek, podlega oskładkowaniu. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy jest wypłacany obok wynagrodzenia za pracę, jak też, gdy jest wypłacany obok wynagrodzenia za czas urlopu dla poratowania zdrowia. Wynika to z tego, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników jest przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który jest osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia (art. 18 ust. 1 i art. 4 pkt 9 ustawy systemowej). Takim przychodem jest każda dokonana na rzecz pracownika przez pracodawcę wypłata pieniężna czy przyznane świadczenie w naturze bądź jego ekwiwalent, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń (art. 12 updof). Ze składek zwolnione są jedynie ściśle określone rodzaje przychodów wymienione w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Katalog ten nie obejmuje dodatku mieszkaniowego.
WAŻNE!
Dodatek mieszkaniowy, mimo że jest dodatkiem socjalnym, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia, którym podlega nauczyciel.
Takie stanowisko zajął również Sąd Najwyższy w uchwale z 26 kwietnia 2006 r. (III UZP 1/06). Sąd uznał, że dodatek mieszkaniowy wypłacany nauczycielom mieści się w zakresie pojęcia różnego rodzaju dodatków, które wymienia art. 12 updof. Jest on więc przychodem z tytułu zatrudnienia i dlatego powinien stanowić podstawę do naliczenia składek ZUS.
Dodatek mieszkaniowy jest wyłączony z obowiązku opłacania składek wówczas, gdy:
- jest wypłacany nauczycielowi w okresie przebywania na urlopie wychowawczym – w tym okresie nauczyciel nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu zatrudnienia, dlatego nie należy opłacać za niego składek od wypłaconych mu za ten okres świadczeń (dodatku mieszkaniowego, wiejskiego); nauczyciel podlega w tym okresie ubezpieczeniom z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy systemowej i art. 66 ust. 1 pkt 32 ustawy zdrowotnej),
- został wypłacony nauczycielowi za okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego albo świadczenia rehabilitacyjnego na mocy obowiązujących w placówce oświaty przepisów o wynagradzaniu – składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okres pobierania tych świadczeń na podstawie przepisów o wynagradzaniu są zwolnione ze składek na mocy § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Podstawa prawna
- art. 4 pkt 9, art. 6 ust. 1 pkt 19, art. 18 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.),
- art. 66 ust. 1 pkt 32, art. 81 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 165, poz. 1027 ze zm.),
- § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.),
- art. 12 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.),
- art. 54, art. 73 ust. 5 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.).