Zmiana przez uczestnika PPK tytułu do ubezpieczeń społecznych nie zwalnia podmiotu zatrudniającego z obowiązku dokonywania wpłat do PPK za tę osobę. Oznacza to, że utrata statusu osoby zatrudnionej nie wpływa na status uczestnika PPK. Nadal należy odprowadzać wpłaty do PPK.
- Status uczestnika PPK a osoba zatrudniona
- Naliczanie wpłat do PPK
- Jednoczesne zatrudnienie na podstawie dwóch tytułów uczestnika PPK
- Deklaracje i wnioski
Status uczestnika PPK a osoba zatrudniona
Umowę o prowadzenie PPK można zawrzeć tylko dla „osoby zatrudnionej” w rozumieniu ustawy o PPK. „Osobą zatrudnioną” jest np. pracownik (z wyjątkiem m.in. młodocianych) lub zleceniobiorca, którzy podlegają z tych tytułów w Polsce obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Należy zwrócić uwagę, że definicja „osoby zatrudnionej” różni się od definicji „uczestnika PPK”. Uczestnikiem PPK jest bowiem osoba fizyczna, która ukończyła 18. rok życia, dla której podmiot zatrudniający zawarł umowę o prowadzenie PPK. Od podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z jednego z tytułów wymienionych w ustawie o PPK zależy tylko „zapisanie” danej osoby do PPK. Tytuł do tych ubezpieczeń nie ma natomiast wpływu na status uczestnika PPK. Uczestnikiem PPK jest się od w chwili zawarcia umowy o prowadzenie PPK i pozostaje się nim np. bez względu na to, czy dana osoba jest nadal zatrudniona w danym podmiocie oraz jaki jest jej tytuł do ubezpieczeń społecznych. Jeśli w okresie uczestnictwa w PPK dana osoba zmieni tytuł do ubezpieczeń społecznych albo podleganie tym ubezpieczeniom z obowiązkowego na dobrowolne, nie ma podstaw do zaprzestania dokonywania za nią wpłat do PPK.
Naliczanie wpłat do PPK
Podobnie jest z podstawą, od której naliczane są wpłaty do PPK. Istotne jest tylko to, czy wypłacana uczestnikowi PPK należność jest „wynagrodzeniem” w rozumieniu ustawy o PPK. „Wynagrodzeniem” jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uczestnika PPK (o której mowa w o systemie ubezpieczeń społecznych) - bez stosowania ograniczenia do tzw. 30-krotności oraz z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Definicja „wynagrodzenia”, tak jak definicja „uczestnika PPK”, nie rozróżnia ani tytułów do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, z których wypłacane jest to wynagrodzenie, ani podlegania ubezpieczeniom na dobrowolne i obowiązkowe.
Uczestnik PPK do 31 marca br. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Od 1 kwietnia br. jest zatrudniony w tym samym podmiocie na podstawie umowy zlecenia, z tytułu której podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (uczestnik PPK jest równolegle zatrudniony w innej firmie na podstawie umowy o pracę i osiąga z tego tytułu wynagrodzenie nie niższe od minimalnego wynagrodzenia). Zmiana tytułu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych pozostaje bez wpływu na status uczestnika PPK, w związku z czym podmiot zatrudniający jest zobowiązany do kontynuowania naliczania wpłat do PPK od wynagrodzenia wypłacanego uczestnikowi z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia. Gdyby jednak uczestnik PPK nie zadeklarował chęci podlegania dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu umowy zlecenia, to od kwietnia br. zleceniodawca nie naliczałby już wpłat do PPK od wynagrodzenia wypłacanego tej osobie.
Polecamy: Wynagrodzenia 2025. Rozliczanie płac w praktyce
Jednoczesne zatrudnienie na podstawie dwóch tytułów uczestnika PPK
Gdyby uczestnik PPK byłby zatrudniony w danym podmiocie jednocześnie na podstawie dwóch umów zlecenia, z których jedna stanowiłaby tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a druga do dobrowolnych, albo na podstawie dwóch umów o pracę, podmiot zatrudniający byłby zobowiązany do naliczania wpłat do PPK od całego wynagrodzenia osiąganego przez uczestnika PPK w tym podmiocie.
Od 1 kwietnia br. uczestnik PPK wykonuje pracę, w tym samym podmiocie, na podstawie dwóch umów zlecenia A i B (przedmioty tych umów są różne). Z tytułu wykonywania umowy A podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a z tytułu wykonywania umowy B - dobrowolnie. Zleceniodawca jest zobowiązany do naliczania wpłat do PPK od całego wynagrodzenia osiąganego przez uczestnika PPK z tytułu wykonywania dwóch umów zlecenia – A i B. Gdyby jednak w przyszłości uczestnik PPK zmienił zdanie i zrezygnował z dobrowolnego podlegania ubezpieczeniom z tytułu wykonywania umowy B (co oznacza, że z tytułu umowy B podlegałby tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu, a zatem wynagrodzenie osiągane przez niego z tytułu tej umowy nie spełniałoby definicji „wynagrodzenia” z ustawy o PPK), zleceniodawca naliczałby wpłaty do PPK tylko od wynagrodzenia osiąganego przez uczestnika PPK z tytułu wykonywania umowy A.
Deklaracje i wnioski
W przypadku zmiany tytułu do ubezpieczeń społecznych i/lub podlegania tym ubezpieczeniom, wszelkie wnioski i deklaracje uczestnika PPK złożone przed tą zmianą zachowują skuteczność.
Przykładowo, gdyby uczestnik PPK - w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - złożył pracodawcy deklarację obniżenia swojej wpłaty podstawowej, to po zmianie tytułu do ubezpieczeń społecznych i/lub podlegania tym ubezpieczeniom z obowiązkowego na dobrowolne taka deklaracja pozostałaby skuteczna - oczywiście tylko w tych miesiącach, w których wynagrodzenie uczestnika PPK byłoby niższe lub równe kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 427),
Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350).