Zmniejszenie lub zawieszenie emerytur lub rent od 1 czerwca 2023 r. - jak będzie to wyglądało? Ile wynosiło przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2023 r.? Jak ustalić czy doszło do przekroczenia rocznej kwoty podstawy wymiaru składek? Jakie świadczenia mogą być zmniejszone czy zawieszone?
- Ile wynosiło przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2023 r.?
- Jak ustalić czy doszło do przekroczenia rocznej kwoty podstawy wymiaru składek?
- Nowe kwoty przychodu decydujące o zmniejszeniu lub zawieszeniu świadczeń emerytalno-rentowych od 1 czerwca 2023 r.
- Zmniejszenie albo zmniejszenie świadczeń emerytalno - rentowych - kiedy?
- Jakie świadczenia mogą być zmniejszone czy zawieszone?
- Kiedy świadczenie nie będzie zmniejszone czy zawieszone?
- Dobra rada - co zrobić aby nie obniżono świadczeń?
Ile wynosiło przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2023 r.?
Na nowe kwoty przychodu mające wpływ na emeryturę lub rentę ma również wpływ przeciętne wynagrodzenie. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wydał pismo z dnia 11 maja 2023 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym kwartale 2023 r. (M.P. z dnia 11 maja 2023 r. poz. 499). ogłosił, że na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504, 1504 i 2461) przeciętne wynagrodzenie w pierwszym kwartale 2023 r. wyniosło 7124,26 zł. Wzrost jest zauważalny, ponieważ przeciętne wynagrodzenie w czwartym kwartale 2022 r. wyniosło 6733,49 zł.
Kwota przewidywanego przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej jest elementem składowym przy ustalaniu podstaw wymiaru składek ZUS. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności (30) prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.
Jak ustalić czy doszło do przekroczenia rocznej kwoty podstawy wymiaru składek?
Aby ustalić przekroczenie rocznej granicy podstawy wymiaru składek, można zwrócić się do ZUS na wniosku RRP. Wniosek można złożyć elektronicznie poprzez PUE, osobiście w placówce ZUS czy też przesłać pocztą tradycyjną.
Przy ustaleniu, czy nastąpiło przekroczenie rocznej kwoty podstawy wymiaru składek, uwzględnia się podstawę wymiaru składek ze wszystkich tytułów ubezpieczeniowych (np. umowa o pracę, cywilnoprawnej umowy zlecenia). Nie ma znaczenia to, czy ubezpieczenia z danego tytułu były obowiązkowe, czy dana osoba dobrowolnie przystąpiła do ubezpieczenia emerytalnego i rentowych.
Nowe kwoty przychodu decydujące o zmniejszeniu lub zawieszeniu świadczeń emerytalno-rentowych od 1 czerwca 2023 r.
W oparciu o komunika
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wydał komunikat dnia 15 maja 2023 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2023 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent (M.P. z dnia 18 maja 2023 r. poz. 513). Z komunikatu wynika, że:
Na podstawie art. 104 ust. 10 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504, 1504 i 2461) ogłasza się, że od dnia 1 czerwca 2023 r. kwota przychodu odpowiadająca:
- 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2023 r. wynosi 4987,00 zł;
- 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2023 r. wynosi 9261,60 zł.
Te kwoty, które się zmieniły na skutek zmiany i podwyżki przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia powodują, że od 1 czerwca 2023 r. zmieniają się kwoty miesięcznego przychodu powodujące zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń emerytalno-rentowych.
Zmniejszenie albo zmniejszenie świadczeń emerytalno - rentowych - kiedy?
Jeśli przykładowo emeryt bądź rencista dorabia do emerytury lub renty, to dodatkowe zarobki mogą spowodować, że ZUS czy KRUS zawiesi albo zmniejszy świadczenie. Dotyczy to tylko zarobków z działalności objętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, np. z umowy o pracę.
Jeżeli zarobki przekroczą 70% przeciętnego wynagrodzenia, ale nie będą wyższe niż 130% tej kwoty, to ZUS czy KRUS zmniejszymy świadczenie.
Należy poinformować ZUS czy KRUS o podjęciu zatrudnienia i osiąganiu przychodu, który powoduje zmniejszenie emerytury lub renty. Wówczas organ ubezpieczeniowy wyda decyzję o zmniejszeniu świadczenia. W decyzji organ wskaże, że zmniejszenie emerytury lub renty następuje od miesiąca, w którym została wydana ta decyzja albo od następnego miesiąca i określi kwotę, o jaką emerytura lub renta zostanie zmniejszona.
Jakie świadczenia mogą być zmniejszone czy zawieszone?
ZUS czy KRUS może zmniejszyć lub zawiesić, takie świadczenia jak:
- emeryturę;
- emeryturę pomostową;
- nauczycielskie świadczenie kompensacyjne;
- rentę z tytułu niezdolności do pracy;
- rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z:
- wypadkiem przy pracy,
- wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy sprzed 1 stycznia 2003 r.,
- chorobą zawodową;
- rentę inwalidy wojskowego, jeżeli niezdolność do pracy nie ma związku ze służbą wojskową;
- rentę rodzinną po inwalidzie wojskowym, jeśli śmierć inwalidy nie pozostawała w związku ze służbą wojskową;
- rentę rodzinną.
Kiedy świadczenie nie będzie zmniejszone czy zawieszone?
Jak podaje ZUS, nie zawiesi ani nie zmniejszy świadczenia – niezależnie od wysokości przychodu, jaki się osiąga – jeżeli;
- ma się prawo do emerytury i ukończy się powszechny wiek emerytalny
- ma się prawo do emerytury częściowej
- ma się prawo do renty inwalidy wojennego z tytułu pobytu w obozie i w miejscach odosobnienia lub do renty rodzinnej po takim inwalidzie
- ma się prawo do renty inwalidy wojskowego w związku ze służbą wojskową lub renty rodzinnej po żołnierzu, którego śmierć ma związek ze służbą wojskową.
Dobra rada - co zrobić aby nie obniżono świadczeń?
Jeżeli dana osoba zamierza pracować na emeryturze i jest już w powszechnym wieku emerytalnym - ZUS nie zmniejszy ani nie obniży emerytury, jednak jeżeli podejmiesz zatrudnienie po przyznaniu emerytury.
Stąd też, tak ważne jest, że jeżeli kontynuujesz (bez rozwiązania stosunku pracy) pracę w tym samym miejscu co przed przejściem na emeryturę, wtedy ZUS zawiesi Twoją emeryturę – bez względu na wysokość Twoich zarobków – do czasu, aż rozwiążesz stosunek pracy i złożysz wniosek o podjęcie jej wypłaty.