Prowadzę sprawy kadrowe. Słyszałam, że podobno pracodawca bez zgody pracownika może przeprowadzić badania na jego trzeźwość. Czy to jest prawda?
Tak, jednak na wezwanie pracodawcy badania trzeźwości alkomatem przeprowadza policja lub straż miejska. Natomiast badania krwi przeprowadza zakład opieki zdrowotnej.
Od 1 lipca 2011 r. obowiązuje ustawa deregulacyjna (ustawa z 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców), która zmieniła art. 17 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
W wyniku nowelizacji katalog osób uprawnionych do podjęcia inicjatywy przeprowadzania badania pracownika pod kątem jego stanu trzeźwości został poszerzony o kierownika zakładu pracy lub osobę przez niego upoważnioną. Badanie trzeźwości przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego, czyli np. policja oraz straż miejska. Zabiegu pobrania krwi dokonuje wyłącznie pracownik służby zdrowia. Pracodawca może więc podjąć decyzję o badaniu trzeźwości pracownika nie tylko alkomatem, ale również za pomocą badania moczu i krwi. Badanie trzeźwości pracownika przy użyciu alkomatu może przeprowadzić sam pracodawca, bez konieczności wzywania policji czy też np. straży miejskiej. Jednak jest to możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy pracownik wyraża zgodę na badanie (nie można go zmusić). Jeżeli pracownik odmawia poddaniu się badaniom, pracodawca może wezwać do pomocy policję lub straż miejską. Badanie odbywa się wówczas w siedzibie pracodawcy, a w przypadku badania krwi w zespole opieki zdrowotnej.
Jeżeli jednak nietrzeźwy pracownik jest podejrzany np. o popełnienie wykroczenia i odmawia dobrowolnego poddania się badaniu alkomatem, policja jest uprawniona do przewiezienia takiego pracownika do podmiotu leczniczego, w celu wykonania badania krwi. W razie odmowy poddania się badaniu krwi przez podejrzanego o popełnienie wykroczenia w stanie po spożyciu alkoholu, można pobrać krew mimo braku zgody. Pracownik musi zostać o tym powiadomiony (§ 5 ust. 6 rozporządzenia w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie).
Podejrzenie, że pracownik spożywał alkohol i należy go poddać badaniu na trzeźwość, musi być uzasadnione obiektywnymi względami, opierać się na racjonalnych podstawach i gwarantować duży stopień prawdopodobieństwa. Z przeprowadzonego badania dla celów dowodowych pracodawca powinien sporządzić protokół. Powinien opisać w nim dokładnie zdarzenie, stan pracownika, rodzaj badania i osobę je wykonującą.
Podstawa prawna:
- art. 5 ustawy z 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (DzU nr 106, poz. 622; ost. zm. DzU z 2011 r. nr 187, poz. 1110),
- art. 17 ust. 1 i 3 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (j.t. DzU z 2012 r. poz. 1356; ost. zm. DzU z 2013 r. poz. 1563),
- § 2, § 3, § 5 ust. 6 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 6 maja 1983 r. w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie (DzU nr 25, poz. 117).