Umowa zlecenia regulowana jest w pełni przez przepisy kodeksu cywilnego. Jest to umowa wzajemna, określana mianem umowy starannego działania. Poprzez umowę zlecenia, zleceniobiorca zobowiązuje się do dokonania na rzecz zleceniodawcy określonej czynności prawnej. Na szeroko rozumianym rynku pracy, stosuje się umowy zlecenia dla dokonywania czynności faktycznych, zaś na mocy postanowień kodeksu cywilnego, do umów tych stosuje się te same przepisy.
Umowa zlecenia jest więc powszechnie traktowana jako rodzaj „zatrudnienia”. Należy jednak wskazać podstawowe różnice pomiędzy umową zlecenia a umową o pracę, regulowaną przepisami kodeksu pracy. Różnice te wskazuje poniższa tabelka:
|
Umowa zlecenia |
Umowa o pracę |
|
Możliwość powierzenia wykonania zlecenia osobie trzeciej
|
Konieczność osobistego świadczenia pracy |
|
Brak podporządkowania zleceniobiorcy zleceniodawcy |
Podporządkowanie pracownika pracodawcy |
|
Ryzyko wykonywanego zlecenia leży po stronie przyjmującego zlecenie
|
Wykonywanie pracy na rzecz i ryzyko pracodawcy |
|
Możliwość nieodpłatnego wykonywania zlecenia |
Odpłatność pracy
|
|
Zleceniobiorcą może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna |
Pracownikiem może być tylko osoba fizyczna |
|
Brak wymogu pisemnej formy umowy zlecenia |
Stosunek pracy powinien być potwierdzony pisemną umową najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika |
|
Sądem właściwym dla rozwiązywania sporów z tytułu umów cywilnoprawnych jest sąd cywilny |
Sądem właściwym do rozwiązywania sporów ze stosunku pracy jest sąd pracy
|
Polecamy produkt: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2016 r. (książka)
Wypowiedzenie zlecenia przez zleceniobiorcę
Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże, w przypadku zlecenia odpłatnego, jeśli wypowiedzenie zlecenia nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.
Zadaj pytanie na: Forum Kadry
W tym miejscu należy wskazać na różnicę w odpowiedzialności stron oraz przedawnianiu roszczeń z tytułu umów zlecenia a stosunku pracy. Otóż w przypadku pracownika, jego odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy, została przez prawo pracy ograniczona do wysokości jego 3-miesięcznego wynagrodzenia. Większa odpowiedzialność, a co za tym idzie wyższe odszkodowanie przysługuje pracodawcy w przypadku wyrządzenia szkody w mieniu powierzonym oraz w przypadku umyślnego wyrządzenia szkody przez pracownika. Odpowiedzialność zleceniobiorcy zaś nie została ograniczona, oznacza to, iż odpowiada on za wyrządzoną zleceniodawcy szkodę w pełnej wysokości, według zasad wynikających z kodeksu cywilnego. Biorąc pod uwagę jednak, że zlecenie jest umową starannego działania, przy ocenie odpowiedzialności zleceniodawcy, nie bierze się pod uwagę spodziewanego przez zleceniodawcę efektu, ale to, czy zleceniobiorca wykonywał powierzone mu zlecenie z należytą w danych stosunkach starannością.
Termin przedawnienia dla roszczeń wynikających ze stosunku pracy został wskazany w kodeksie pracy i wynosi 3 lata, licząc od dnia, w którym określone roszczenia stały się wymagalne. W przypadku jednak, gdy roszczenie dotyczy naprawienia szkody wyrządzonej pracodawcy przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków pracodawcy lub w wyniku naruszenia zakazu konkurencji, termin przedawnienia wynosi 1 rok, licząc od dnia, w którym pracodawca dowiedział się o wyrządzeniu mu szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia. Przepisy kodeksu cywilnego i w nim określone terminy przedawnienia stosuje się do roszczeń ze stosunku pracy, jeśli ich podstawą jest umyślne wyrządzenie szkody przez pracownika.
Zobacz również: Wypowiedzenie zlecenia przez zleceniobiorcę - wzór
W przypadku umowy zlecenia, na ogół zastosowanie ma 10-letni okres przedawnienia, zaś w przypadku roszczeń o świadczenia okresowe lub związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, jest to 3-letni okres przedawnienia. Jeden z przepisów kodeksu cywilnego, regulujących umowę zlecenia wskazuje jednak, iż z upływem 2 lat przedawniają się roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju (to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom) oraz roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.