1 maja 2011 roku Niemcy otworzyli swój rynek pracy dla obywateli ośmiu państw UE wschodniej Europy. W tym gronie znalazła się również Polska. Nie oznaczało to jednak automatycznego uznania przez nich polskich kwalifikacji zawodowych i dyplomów, co też nie zmieniło się do dziś.
Słowem wyjaśnienia
Anerkennung, czyli uznanie kwalifikacji nie oznacza wyłącznie przetłumaczenia dyplomu na niemiecki. Nie jest to także automatyczne podbicie naszych dokumentów przez urzędnika czy wyciąganie pieniędzy za przerzucenie stosu papierów z jednej sterty na drugą. Uznanie kwalifikacji to porównanie kwalifikacji zawodowych państwa zainteresowanego z docelowymi, czyli w tym przypadku polskich z niemieckimi. Ustawa federalna z 2012 roku (BQFG) pozwala na uznanie takich dokumentów za posiadające moc prawną. Jest to nie tylko mile widziane przez pracodawców, ale i często niezbędne.
Jakie zawody wymagają uznania kwalifikacji
Nie wszystkie formy zarobkowe wymagają w Niemczech przejścia procedur uznania kwalifikacji, łatwo jednak zauważyć, że te najodpowiedzialniejsze muszą taki proces przejść.
Reglamentacja, czyli kryterium decydujące o przymusie uzyskania kwalifikacji, za takie zawody uznaje między innymi branże inżynierską, prawniczą, lekarską oraz nauczycielską. Warto zwrócić uwagę, że na tę chwilę zawodów regulowanych w Niemczech jest około stu. Pracę na takich stanowiskach można jedynie otrzymać po pełnym uznaniu. Przy stwierdzeniu istotnych różnic programowych konieczne jest dokształcenie.
Procedura uznania
Internet to skarbnica wiedzy i gros najważniejszych informacji znajdziesz właśnie tam. Rząd Republiki Federalnej Niemiec przygotował stronę internetową, która ułatwia przejście przez proceduję uznania:
- www.uznanie-kwalifikacji-w-niemczech.pl / www.anerkennung-in-deutschland.de
Polska strona zapewni nam podstawową wiedzę, niemiecka natomiast zawiera bardziej szczegółowe dane. Jest ona dostępna w języku niemieckim lub angielskim.
Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych (BMBF) realizuje w Polsce projekt ProRecognition, którego doradcy służą bezpłatną poradą po polsku na temat procedury uznania kwalifikacji.
Potrzebne dokumenty
- formularz wniosku – otrzymany od odpowiedniego organu (alternatywą jest nieformalne pismo z prośbą o uznanie dyplomów)
- uwierzytelniona kopia dowodu tożsamości – dowód osobisty, paszport
- uwierzytelniona kopia dyplomu wraz z uwierzytelnioną kopią tłumaczenia przysięgłego na język niemiecki (do dyplomu suplement dyplomu, wykaz przedmiotów i ocen, indeks – także przetłumaczone)
- uwierzytelniona kopia świadectwa pracy wraz z uwierzytelnioną kopią tłumaczenia przysięgłego na język niemiecki
- uwierzytelniona kopia świadectw szkoleń lub przekwalifikowania wraz z uwierzytelnioną kopią tłumaczenia przysięgłego na język niemiecki
- CV w układzie tabelarycznym w języku niemieckim z własnoręcznym podpisem
- oświadczenie w języku niemieckim o złożonych dotychczasowo wnioskach.
Koszt
Anerkennung jest procedurą w pełni płatną. Wysokość opłat jest indywidualnie dobierana do konkretnego przypadku przez urzędy w Niemczech. Informacja o kosztach powinna być podana na początku procedury w postali widełek, czyli minimalnej i maksymalnej kwoty odpowiadającej nakładowi pracy przy opracowywaniu wniosku.
Od 1 grudnia 2016 roku istnieje możliwość zwrotu kosztów związanych z uznaniem kwalifikacji dzięki programowi Anerkennungszuschuss. Warunkiem uzyskania dofinansowania jest między innymi określony dochód finansowy, a także minimum 3 miesiące zameldowania w Niemczech. Anerkennungszuschuss to od 100 do 600 euro na opłatę za procedurę, tłumaczenia, zaświadczenia, uwierzytelnienia czy podróże.
Możliwe rezultaty
Po złożeniu wniosku, czekamy na uzyskanie jednego z trzech statusów:
- pełne uznanie – kwalifikacje uzyskane w Polsce są prawnie równe z aktualnym odpowiednikiem niemieckiego dyplomu zawodowego
- częściowe uznanie – różnice między polskimi i niemieckimi kwalifikacjami są na tyle duże, że wymaga się od składającego wniosek dokształcenia, co umożliwi ponowne staranie się o uznanie kwalifikacji
- odrzucenie – rzadki przypadek, najczęściej występuje w przypadku, gdy umiejętności wnioskodawcy są oparte tylko na doświadczeniu zawodowym, bez potwierdzenia wiedzą teoretyczną i dokumentami
Twój rozwój zawodowy i możliwość wykonywania wyuczonych umiejętności w Niemczech związany jest z akceptacją tychże wartości przez urzędników tego kraju. To zrozumiałe, że przy pełnieniu ważnych społecznie ról oczekuje się, iż dane kompetencje będą nie tylko na najwyższym poziomie, ale i zgodne z kryteriami panującymi w kraju goszczącym pracobiorców zza granicy. Nie ma sensu obrażać się na to, lecz potraktować jako szansę na to, by stać się jeszcze bardziej wszechstronnym na rynku pracy.