W dniu 10 lipca 2014 r. wchodzą w życie zmiany w zakresie czasu pracy osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Zmiany wynikają z wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 czerwca 2013 r. (Dz. U. poz. 791).
Począwszy od dnia 10 lipca 2014 r. skróceniu ulegają normy czasu osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Od tego dnia, wskazane powyżej osoby, z mocy prawa, mogą pracować maksymalnie 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Są to normy sztywne i nieprzekraczalne, oznaczające dzienne i tygodniowe maksimum.
Pierwszy dodatkowy urlop wypoczynkowy dla pracownika niepełnosprawnego
Osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, aby pracować w skróconej normie czasu pracy od 10 lipca br. nie będą już musiały przedkładać pracodawcy zaświadczenia o celowości stosowania skróconej nomy czasu pracy, wystarczy jedynie że przedłożą/przedłożyły odpowiednie orzeczenie. Osoby te w zakresie czasu pracy, wrócą więc do stanu prawnego obowiązującego przez 1 stycznia 2012 r.
Warto ponadto dodać, że wskazanych powyżej pracowników nadal dotyczyć będzie zakaz pracy w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych (poza wyjątkami wynikającymi z art. 16 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.)).
Wyższe dofinansowanie z tytułu zatrudnienia bezrobotnych i niepełnosprawnych od 1 marca 2014 r.
Wejście w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego a ustawa o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
W dniu 1 lipca 2014 r. w Dzienniki Ustaw pod pozycją 877 została opublikowana ustawa z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, stanowiąca wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 czerwca 2013 r. Nowelizacja ta wchodzi w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia, a więc 16 lipca 2014 r.
W związku z tym, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 czerwca 2013 r. wejdzie w życie przed wejściem w życie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, czas pracy osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności ulegnie zmianie już z dniem 10 lipca 2014 r. a nie dopiero 16 lipca br.
Ustawa o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, stanowiąca wprost wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, nie dokona natomiast kolejnych zmian w zakresie czasu pracy osób niepełnosprawnych a jedynie sprecyzuje i ujednolici przepisy art. 15 ustawy o rehabilitacji (…).
Zgodnie z art. 1 pkt 1 ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji (…) „czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo”.
Skrócone normy czasu pracy obowiązują od momentu wliczenia osoby niepełnosprawnej do stanu zatrudnienia zgodnie z art. 2a ustawy o rehabilitacji (…).
Czy zmiany w czasie pracy dotyczą wszystkich osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności?
Nie. Normy czasu pracy, o których mowa w art. 15 ustawy o rehabilitacji (…), a więc również uprawnienia do pracy w skróconym czasie pracy, nie stosuje się, jak miało to miejsce również uprzednio, do osób niepełnosprawnych zatrudnionych przy pilnowaniu jak też do osób, które na swój wniosek, za zgodą odpowiedniego lekarza, zrezygnowały z ochrony przewidzianej przepisami art. 15 ustawy o rehabilitacji (…). Czas pracy tych pracowników po 10 lipca 2014 r. nie ulegnie zmianie.
Zmiany wynikające z wyroku Trybunału Konstytucyjnego oraz z ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji (…) nie wpływają na treść oraz obowiązywanie zaświadczeń wydanych na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji (…).
Wskazane zmiany nie dotyczą również pracowników niepełnosprawnych z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności.
Korzyści z zatrudniania niepełnosprawnych
Zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy a zmiany w zakresie czasu pracy pracowników niepełnosprawnych
Po 1 stycznia 2012 r. pracownicy niepełnosprawni ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, którzy chcieli pracować w skróconej normie czasu pracy zobowiązani byli do przedłożenia pracodawcy zaświadczenia o celowości stosowania takie normy. W związku z wejściem w życie zmian w zakresie czasu pracy tych osób, nie będzie już konieczne dokonywanie badań i przedkładanie pracodawcom wspomnianych zaświadczeń, natomiast zaświadczenia przedłożone, które nie wygasły ze względu na upływ terminu obowiązywania w nich wskazany, przestaną wywierać skutki prawne.
Obowiązki pracodawcy wynikające ze zmian w zakresie czasu pracy osób niepełnosprawnych
Zgodnie z art. 29 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) pracodawca jest zobowiązany informować pracowników o obowiązującej ich dobowej i tygodniowej normie czasu pracy.
W związku natomiast z tym, że 10 lipca br. zmianie ulegają normy czasu pracy osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności pracodawca, zgodnie z powołanym przepisem Kodeksu pracy, jest zobowiązany do poinformowania swoich niepełnosprawnych pracowników o zachodzących zmianach. Chyba że informacja o zatrudnieniu zawiera jedynie odesłanie do odpowiednich przepisów prawa (w tym ustawy o rehabilitacji (…)), wówczas takiej konieczności nie ma.
Koszty szkolenia pracownika niepełnosprawnego
Pracodawca musi również pamiętać, że w przypadku gdy umowa o pracę zawarta z pracownikiem niepełnosprawnym wskazuje wprost normy czasu pracy może zaistnieć konieczność jej zmiany w tym zakresie.
Skrócenie norm czasu pracy pracowników ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nie może natomiast wpłynąć na obniżenie ich wynagrodzenia. Zgodnie z art. 18 ustawy o rehabilitacji (…) stosowanie skróconych norm czasu pracy nie powoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. Ponadto, zgodnie z ustępem drugim powołanego artykułu godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadające osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na normy czasu pracy, o których mowa w art. 15 ustawy o rehabilitacji (…), ulegają podwyższeniu w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm.
Sytuacja osób niepełnosprawnych, które nie chcą korzystać z ochrony przewidzianej przepisami art. 15 ustawy o rehabilitacji (…)
Osoby niepełnosprawne, które nie chcą aby w stosunku do nich zastosowanie miały normy czasu pracy wynikające z przepisów art. 15 ustawy o rehabilitacji (…), mogą na swój wniosek, za zgodą odpowiedniego lekarza, w trybie art. 16 ust. 1 pkt 2 zrezygnować z ochrony przewidzianej przepisami art. 15 ustawy o rehabilitacji (…). Uzyskując odpowiednie zaświadczenie, w zakresie czasu pracy osoby niepełnosprawne traktowane są jak pracownicy pełnosprawni, co oznaczam, że mogą one pracować m.in. w porze nocnej i godzinach nadliczbowych.