Powołanie członka zarządu
W spółce kapitałowej, zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych członek zarządu jest powołany do pełnienia funkcji (uchwałą wspólników w sp. z .o., uchwałą rady nadzorczej w S.A.). Należy jednakże pamiętać, iż powołanie zgodnie z przepisami KSH oznacza wyłącznie nawiązanie stosunku korporacyjnego. Powołanie na stanowisko prezesa lub członka zarządu spółki handlowej nie oznacza, iż jego stosunek pracy ma status powołania.
Oczywiście samo powołanie w rozumieniu KSH, musi spełniać warunki formalne, bowiem, praktyczne pełnienie funkcji członka zarządu nie może zastąpić aktu powołania o którym mowa w przepisach KSH.
Rekomendowany produkt: Zmiany w prawie pracy + kodeks pracy gratis
Podstawa prawna stosunku pracy z powołania
Zgodnie z art. 68 Kodeksu pracy, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. Pamiętać należy, iż przepisy KSH, przewidujące powoływanie członków zarządu nie są odrębnymi przepisami upoważniającymi do nawiązywania stosunku pracy na podstawie powołania.
Użyty w art. 68 § 1 KP zwrot "w przypadkach określonych w odrębnych przepisach" oznacza, że z przepisu przewidującego powołanie, jako sposób obsadzenia stanowiska musi wynikać, iż to właśnie powołanie powoduje powstanie stosunku pracy. W konsekwencji umowa bądź statut spółki muszą wyraźnie stanowić, iż członkowie zarządu są zatrudniani w ramach stosunku pracy, nawiązanego na podstawie powołania.
Powołanie może być czasowe
Zgodnie z art. 68 § 11 KP, stosunek pracy z powołania nawiązuje się na czas nieokreślony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty powołaniem. Dopuszczalność zatrudnienia pracownika na podstawie powołania na czas określony musi wynikać z przepisu szczególnego. W konsekwencji postanowienia umowy bądź statutu spółki muszą wyraźnie stanowić, iż członek zarządu jest powoływany na okres kadencji w zarządzie spółki.
Nawiązanie stosunku pracy na podstawie aktu powołania, i to na czas określony, ma ten skutek, że obejmuje okres objęty powołaniem. Jeżeli pracownik po okresie powołania nadal wykonuje faktycznie obowiązki dotychczasowe, to fakt ten pozostaje bez znaczenia prawnego. Stosunek pracy ustał bowiem z upływem okresu powołania i nie może być przedłużony przez jakiekolwiek czynności faktyczne.
Stosunek pracy z powołania można łatwiej rozwiązać
Zatrudnienie członka zarządu na podstawie powołania, daje spółce możliwość bardziej elastycznego rozwiązania stosunku pracy. Pracownik zatrudniony bowiem na podstawie powołania nie jest tak silnie chroniony jak w innym stosunku pracy. Jak stanowi art. 70 § 1 KP, pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie - niezwłocznie lub w określonym terminie - odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Dotyczy to również pracownika, który na podstawie przepisów szczególnych został powołany na stanowisko na czas określony. Co więcej, w przypadku stosunku pracy z powołania, nie stosuje się przepisów regulujących tryb postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę oraz regulujących roszczenia o bezskuteczności wypowiedzeń i przywracaniu do pracy.
dr Koczur Sebastian-Adiunkt, Krakowska Akademia im. A. Frycza Modrzewskiego, Wydział Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych, Katedra Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego, adwokat.
Podstawa prawna:
Wyrok SN z 02.12.2004, I PK 51/04, LEX nr 150099.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 20.12.2001, I ACa 886/01, Biul.SAKa 2002/1/24.
Wyrok SN z 13.10.1998, I PKN 345/98, OSNP 1999/22/719.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 09.05.2013, III AUa 1277/12, OSA 2014/7/110-124.
Wyrok SN z 05.08.2008, I PK 29/08, OSNP 2010/1-2/3.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, III APa 21/00, Pr.Pracy 2002/3/37.
Zadaj pytanie na FORUM