Coraz więcej osób korzysta z pomocy psychiatry i decyduje się na zwolnienie lekarskie. Dzieje się tak, ponieważ w społeczeństwie rośnie świadomość zdrowia psychicznego, a tempo życia, stres w pracy i presja społeczna coraz częściej prowadzą do depresji, stanów lękowych czy wypalenia zawodowego. W związku z tym pojawia się wiele pytań: jak długo można być na L4 od psychiatry? Czy pracodawca widzi powód zwolnienia? Czy takie zwolnienie może zaszkodzić w pracy? Sprawdź, jakie zasady obowiązują w 2025 roku i co dalej po zakończeniu okresu zasiłkowego.
- Jak długo można być na zwolnieniu lekarskim od psychiatry?
- Zwolnienie od psychiatry 2025 - ile płatne? Kiedy płatne 100%?
- Czy pracodawca widzi, że zwolnienie jest od psychiatry?
- Jakim kodem oznaczane jest zwolnienie od psychiatry?
- Czy L4 od psychiatry może zaszkodzić w pracy?
- Czy można się przemieszczać na L4 od psychiatry?
- Co po 182 dniach zwolnienia od psychiatry?
- Co trzeba zrobić, aby dostać świadczenie rehabilitacyjne z ZUS?
Jak długo można być na zwolnieniu lekarskim od psychiatry?
Zwolnienie od psychiatry jest traktowane identycznie jak każde inne L4. Obowiązują więc ogólne przepisy:
- maksymalny okres zasiłkowy wynosi 182 dni,
- w przypadku gruźlicy lub choroby w czasie ciąży – do 270 dni.
Podstawa prawna: art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Zwolnienie od psychiatry 2025 - ile płatne? Kiedy płatne 100%?
Standardowo wysokość zasiłku to 80% podstawy wymiaru. Zasady są identyczne jak przy każdym innym zwolnieniu L4:
- przez pierwsze 33 dni choroby w roku (14 dni, jeśli pracownik ma powyżej 50 lat) wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca,
- następnie wypłacany jest zasiłek chorobowy z ZUS,
- w przypadku zwolnień związanych z ciążą lub pobytem w szpitalu – 100% podstawy.
Czy pracodawca widzi, że zwolnienie jest od psychiatry?
Nie. Pracodawca nie ma wglądu w diagnozę ani przyczynę zwolnienia. W e-ZLA (elektronicznym zwolnieniu) widzi jedynie daty początku i końca niezdolności do pracy oraz ewentualny kod literowy np. „B” – ciąża. Informacja o tym, że zwolnienie wystawił psychiatra, pozostaje poufna i jest znana tylko lekarzowi oraz ZUS-owi.
Jakim kodem oznaczane jest zwolnienie od psychiatry?
Na zwolnieniu lekarskim nie ma wprost napisane „psychiatria”, ale może się pojawić kod literowy określający szczególną sytuację chorego. Najczęściej spotykane to:
A – niezdolność do pracy spowodowana tą samą chorobą w ciągu 60 dni od poprzedniego zwolnienia,
B – niezdolność do pracy w czasie ciąży,
C – choroba spowodowana nadużyciem alkoholu (do 5 dni),
D – gruźlica,
E – choroba zakaźna, w której okres wylęgania przekracza 14 dni.
Zwolnienia psychiatryczne nie mają swojego specjalnego kodu. Jeśli lekarz psychiatra wystawia L4 z powodu depresji czy zaburzeń lękowych najczęściej nie ma kodu, ewentualnie kod oznaczony literą A, jeśli to kontynuacja tej samej choroby.
Czy L4 od psychiatry może zaszkodzić w pracy?
Formalnie – nie powinno. Prawo chroni pracowników przed dyskryminacją ze względu na stan zdrowia, także psychiczny. Jednak w praktyce część osób obawia się, że długie zwolnienie od psychiatry może wywołać negatywne nastawienie pracodawcy lub współpracowników.
Jednak trzeba wiedzieć, że pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę tylko dlatego, że pracownik korzystał ze zwolnienia lekarskiego. Rozwiązanie umowy może nastąpić dopiero po długotrwałej nieobecności (zgodnie z art. 53 Kodeksu pracy), gdy pracownik przekroczy okres ochronny. W praktyce długie L4 od psychiatry nie różni się niczym od zwolnienia np. z powodu złamania nogi czy operacji.
Czy można się przemieszczać na L4 od psychiatry?
Zwolnienia lekarskie dzielą się na dwa typy:
- kod 1 – chory powinien leżeć - oznacza, że pacjent powinien ograniczyć aktywność i odpoczywać,
- kod 2 – chory może chodzić - dopuszcza poruszanie się poza domem, np. wizyty u lekarza, spacery, wyjazd do rodziny czy nawet krótki urlop zdrowotny, jeśli służy rekonwalescencji.
Psychiatra wystawiając zwolnienie lekarskie oznacza na nim czy pacjent może się przemieszczać.
Co po 182 dniach zwolnienia od psychiatry?
Jeśli po pół roku nadal nie jesteś zdolny do pracy, możesz ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne. Dotyczy to także chorób psychicznych – depresji, zaburzeń lękowych czy wypalenia zawodowego. Świadczenie to przysługuje maksymalnie przez 12 miesięcy. Przyznaje je ZUS na podstawie dokumentacji medycznej i orzeczenia lekarza. Warunkiem jest rokowanie poprawy stanu zdrowia dzięki dalszemu leczeniu.
Polecamy: Podstawa wymiaru zasiłków chorobowych. Zasady ustalania
Co trzeba zrobić, aby dostać świadczenie rehabilitacyjne z ZUS?
Przede wszystkim należy złożyć wniosek o świadczenie rehabilitacyjne w ZUS (formularz ZUS Np-7) i załączyć do niego dokumentację medyczna od psychiatry.
Ważne. Wniosek trzeba złożyć jeszcze przed upływem 182 dni – najlepiej ok. 30 dni wcześniej.
Trzeba też przygotować się na badanie u lekarza orzecznika ZUS, który oceni, czy istnieją szanse na powrót do pracy po dalszym leczeniu. Jeśli uzna, że tak – przyzna świadczenie rehabilitacyjne. Jeśli nie – ZUS może odmówić i wtedy pozostaje wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Świadczenie może być przyznane maks. na 12 miesięcy, w praktyce przyznawane jest na okresy krótsze – zwykle 3, 6 lub 9 miesięcy. Po wyznaczonym czasie ZUS sprawdza, czy stan zdrowia się poprawia i czy nadal są rokowania na powrót do pracy.
Świadczenie rehabilitacyjne przez pierwsze 3 miesiące wynosi 90% podstawy wymiaru pracy, kolejne miesiące to 75% podstawy wymiaru, a w przypadku ciąży 100% .