W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest zobowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy. Powinno ono być wydane bezpośrednio pracownikowi albo osobie upoważnionej przez pracownika na piśmie. Wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą. Świadectwo pracy może zawierać tylko informacje wskazane w art. 97 § 2 k.p.
Szczegółową treść świadectwa pracy oraz jego wzór określa rozporządzenie MPiPS z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (DzU nr 60, poz. 282 ze zm.).
Ustawodawca w art. 97 k.p. posługuje się pojęciem „niezwłocznie”. Jest to pojęcie nieprecyzyjne, a co za tym idzie, może powodować wątpliwości dotyczące terminu wydania świadectwa pracy. Dodatkowe informacje dotyczące terminu wydania świadectwa pracy zawiera § 2 powołanego wyżej rozporządzenia. Z jego treści wynika, że „niezwłoczne wydanie świadectwa pracy” oznacza obowiązek wydania świadectwa pracy w dniu, w którym następuje rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy.
Jeżeli wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie upoważnionej przez niego na piśmie nie jest możliwe, pracodawca nie później niż w ciągu 7 dni od dnia ustania stosunku pracy przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub tej osobie za pośrednictwem poczty albo doręcza go w inny sposób.
Mimo nierozliczenia się pracownika z powierzonego mienia pracodawca nie może zatrzymać świadectwa pracy i musi wydać je w dniu rozwiązania stosunku pracy. W przypadku gdy pracownik nie odda dobrowolnie posiadanego sprzętu, pracodawcy będzie przysługiwało roszczenie o jego wydanie (swoich praw będzie musiał dochodzić w sądzie).
Terminowe wydanie świadectwa pracy jest czynnością istotną z punktu widzenia interesu pracodawcy, gdyż wskutek niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracodawcę. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z powodu niewydania świadectwa pracy, nie dłuższy jednak niż 6 tygodni. Ponadto niewydanie świadectwa pracy jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, sankcjonowanym karą grzywny.
W świadectwie pracy zamieszcza się również wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym (art. 97 § 2 zd. 2 k.p.). W razie rozwiązania stosunku pracy z dłużnikiem dotychczasowy pracodawca czyni wzmiankę o zajęciu należności w wydanym dłużnikowi świadectwie pracy, a jeżeli nowy pracodawca dłużnika jest mu znany, przesyła temu pracodawcy zawiadomienie komornika i dokumenty dotyczące zajęcia wynagrodzenia oraz powiadamia o tym komornika i dłużnika, przeciwko któremu toczy się postępowanie egzekucyjne (art. 884 § 2 k.p.c.).
W odpowiedzi na ostatnie pytanie należy stwierdzić, że świadectwo pracy może zawierać tylko informacje wskazane w art. 97 § 2 k.p. oraz w § 1 ust. 1 ww. rozporządzenia, które stanowią katalog zamknięty. Oznacza to, że pracodawca nie może umieszczać w świadectwie pracy innych informacji o pracowniku, np. opinii o nim lub jego pracy.