Urlop szkoleniowy
Zgodnie z art. 103(2) par. 1 k.p., urlop szkoleniowy przysługuje pracownikowi w przypadku przystępowania do egzaminów: eksternistycznego, maturalnego czy potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, a także w związku z przygotowywaniem pracy dyplomowej oraz przygotowywaniem się i przystąpieniem do egzaminu dyplomowego. W praktyce pojawiają się jednak istotne wątpliwości, jak należy rozumieć ww. pojęcia i kiedy dokładnie pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu szkoleniowego, a kiedy obowiązek taki nie powstaje.
Zobacz również: Zasady udzielania urlopu szkoleniowego
Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe
Pierwsza wątpliwość dotyczy pojęcia egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Niektórzy uważają, że jest to każdy egzamin kończący szkolenie, mające na celu zdobycie lub uzupełnienie wiedzy i umiejętności (np. certyfikat językowy). Taka interpretacja jest jednak zbyt szeroka i nie znajduje uzasadnienia w wykładni systemowej art. 103(2) par. 1 k.p.
Brzmienie tego przepisu wyraźnie nawiązuje do egzaminów wymienionych w art. 9 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. W związku z tym pojęcie „egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe” powinno obejmować wyłącznie egzaminy kończące pewne fazy edukacji wskazane w tej ustawie (będzie to w szczególności egzamin zdawany w celu uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po ukończeniu m.in. zasadniczej szkoły zawodowej, czteroletniego technikum oraz trzyletniego technikum dla absolwentów zasadniczej szkoły zawodowej). Tylko w takich przypadkach pracownikowi powinien przysługiwać urlop szkoleniowy. Takie stanowisko potwierdza Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Polecamy również serwis: Odpowiedzialność, prawa i obowiązki
Studia podyplomowe
Kolejne kontrowersje dotyczą opinii MPiPS, że urlop szkoleniowy przysługuje w przypadku studiów podyplomowych. Ministerstwo powoływało się dotychczas na par. 8 Rozporządzenia MNiSW z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie rodzajów tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów (...), zgodnie z którym warunkiem uzyskania świadectwa studiów podyplomowych mogło być złożenie pracy dyplomowej lub egzaminu dyplomowego. Opinia ta spotkała się jednak z krytyką. Wskazywano, że studia podyplomowe kończą się uzyskaniem świadectwa, a nie dyplomu, w związku z czym pojęcia „praca dyplomowa” i „egzamin dyplomowy” są nieadekwatne.
Spór został rozstrzygnięty wraz z wejściem w życie 1 października 2011 r. nowego Rozporządzenia MNiSW z dnia 1 września 2011 r. w sprawie tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów, warunków wydawania oraz niezbędnych elementów dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia studiów podyplomowych oraz wzoru suplementu do dyplomu. Pojęcia „praca dyplomowa” i „egzamin dyplomowy” zostały zastąpione pojęciami „praca końcowa” i „egzamin końcowy”. W aktualnym stanie prawnym nie ma zatem wątpliwości, że pracodawca nie ma obowiązku udzielać pracownikowi urlopu szkoleniowego w przypadku studiów podyplomowych.
Zadaj pytanie: Forum Kadry - Urlopy
Rozpoczęcie studiów przed wejściem w życie nowych przepisów
W związku ze zmianą stanu prawnego, MPiPS zrewidowało swoją wcześniejszą opinię i potwierdziło powyższe stanowisko o braku prawa do urlopu. Ministerstwo nadal uważa jednak, że osoby, które rozpoczęły studia podyplomowe przed wejściem w życie znowelizowanych przepisów, mogą domagać się 21 dni urlopu szkoleniowego w ostatnim roku studiów, jeżeli program tych studiów przewiduje złożenie pracy dyplomowej lub egzaminu dyplomowego. Biorąc jednak pod uwagę średni czas trwania studiów podyplomowych (1-2 lata), ma to niewielkie znaczenie praktyczne – większość osób, które rozpoczęły studia podyplomowe przed wejściem w życie znowelizowanych przepisów, zdążyła już te studia ukończyć. Co do osób rozpoczynających studia podyplomowe po wejściu w życie tych przepisów nie ma natomiast żadnych wątpliwości, że urlop szkoleniowy takim osobom nie przysługuje.