Podstawowy urlop macierzyński
To 20 tygodni urlopu do wykorzystania (w razie urodzenia jednego dziecka). Z czego część , czyli maksymalnie 6 tygodni, można też wykorzystać przed przewidywaną datą porodu (decyduje o tym pracownica).
Do skorzystania z urlopu macierzyńskiego może przyłączyć się tata, ale dopiero gdy mama wykorzysta 14 tygodni po porodzie. Wtedy przejmuje on pozostałe 6 tygodni, które są pełnopłatne.
Zobacz również: Urlop wychowawczy a ochrona trwałości stosunku pracy
Należy pamiętać, że za urlop macierzyński przysługuje zasiłek, a nie wynagrodzenie. Wysokość zasiłku może wynosić 80% albo 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Podstawowy urlop macierzyński należy wykorzystać w całości.
Dodatkowy urlop macierzyński
To maksymalnie 6 tygodni dodatkowego urlopu, który przysługuje mamie po urodzeniu 1 dziecka. W przypadku bliźniaków jest to maksymalnie 8 tygodni. Urlop ten można wykorzystać tylko w pełnych tygodniach, ale niekoniecznie w pełnym wymiarze 8 tygodni
Urlop ten można podzielić na 2 części, z których skorzysta zarówno mama, jak i tata dziecka. Z dodatkowego urlopu w częściach może też skorzystać tylko jedno z rodziców.
Urlop rodzicielski
To maksymalnie 26 tygodni (niezależnie od liczby urodzonych dzieci). Cały okres urlopu mama może podzielić na nie więcej niż 3 części, z których na przemian może skorzystać zarówno tata, jak i mama dziecka (np. 9 tygodni – mama, 9 tygodni tata i 8 tygodni znów mama). Urlop może być też wykorzystany tylko przez jedno z rodziców. Decyzja, czy podzielić się urlopem należy więc do nich.
Minimalny wymiar jednej części urlopu rodzicielskiego to 8 tygodni.
Zobacz także: Wniosek o urlop wychowawczy
Urlop wychowawczy
Wymiar urlopu wychowawczego wynosi maksymalnie 36 miesięcy, ale każdemu z rodziców przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu z powyższego wymiaru.
W praktyce oznacza to, że mama dziecka może skorzystać z maksymalnie 35 miesięcy urlopu wychowawczego, a tata z 1 miesiąca. Zasada ta działa w obie strony (tata może więc wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy, bo mama ma prawo do 1 miesiąca).
Od zasady tej są nieliczne wyjątki; dotyczą one sytuacji, gdy drugiego rodzica nie ma albo nie ma on pełnej władzy rodzicielskiej – wówczas jeden rodzic ma prawo wykorzystać pełny urlop w wymiarze 36 miesięcy.
Zgodnie z Kodeksem Pracy rodzic dziecka ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze 36 miesięcy tylko w sytuacji gdy:
- drugi rodzic dziecka nie żyje,
- drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
- drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu.
Polecamy serwis: Urlopy
Jaka jest różnica między urlopem macierzyńskim, wychowawczym i rodzicielskim ?
Przede wszystkim urlop macierzyński i rodzicielski są to urlopy, za które przysługuje zasiłek macierzyński. Natomiast w trakcie urlopu wychowawczego zasiłek nie przysługuje (jest to rodzaj urlopu bezpłatnego). W okresie urlopu wychowawczego może natomiast przysługiwać dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki na dzieckiem (o prawie do dodatku rodzinnego decyduje m.in. kryterium dochodowe).
Urlop macierzyński i rodzicielski przysługują na młodsze dziecko i są krótsze (w sumie do 52 tygodni w razie urodzenia jednego dziecka). Natomiast urlop wychowawczy może być wykorzystany w wymiarze do 36 miesięcy do czasu ukończenia przez dziecko 5 lat.
Czy można skorzystać z urlopu macierzyńskiego przed porodem?
Przed urodzeniem dziecka możesz wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego. W takim wypadku po narodzinach dziecka przysługuje już tylko 14 tygodni (w razie urodzenia jednego dziecka).
Zobacz koniecznie: Stosowanie i obliczanie terminów przy udzielaniu urlopów związanych z rodzicielstwem
Czy podczas urlopu macierzyńskiego mama może pracować?
Tak, ale tylko na maksymalnie pół etatu i dopiero po upływie podstawowego urlopu macierzyńskiego, czyli w trakcie dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego (dotyczy to pracy u pracodawcy, który udzielił tego urlopu). Jeśli tata chce skorzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego, zasada ta dotyczy także jego. Wniosek trzeba złożyć u pracodawcy co najmniej 14 dni przed rozpoczęciem pracy. Dokument powinien zawierać:
- wymiar czasu pracy,
- okres, przez który mama (tata) chce łączyć korzystanie z urlopu z wykonywaniem pracy.
Pracodawca powinien przychylić się do wniosku, chyba że nie będzie to możliwe ze względu na rodzaj lub organizację pracy wykonywanej przez pracownika.
Zasiłki i wnioski
Zasiłek macierzyński przysługuje wszystkim mamom, które urodziły dziecko w okresie ubezpieczenia chorobowego. Do tej grupy zalicza się także kobiety, dobrowolnie płacące składkę chorobową, które:
- są zatrudnione na umowę zlecenie,
- prowadzą własną działalność gospodarczą.
Polecamy serwis: Składki na ubezpieczenie społeczne
Mama zatrudniona na umowę o dzieło nie otrzyma zasiłku macierzyńskiego.
Wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego trzeba złożyć do podmiotu wypłacającego taki zasiłek, nie później niż do dnia zakończenia pobierania zasiłku za czas odpowiadający okresowi podstawowego urlopu macierzyńskiego.
Natomiast wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, nie później niż do dnia zakończenia pobierania zasiłku za okres odpowiadający pełnemu okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego.
Zadaj pytanie na: Forum Kadry
Źródło: premier.gov.pl