Obniżenie wymiaru czasu pracy pracownicy uprawnionej do urlopu wychowawczego nie wymaga zmiany umowy o pracę. Konsekwencją obniżenia wymiaru jest również proporcjonalne do etatu obniżenie wynagrodzenia pracownicy. W ewidencji czasu pracy należy uwzględnić 1-godzinną przerwę na karmienie dziecka jako godzinę przepracowaną.
UZASADNIENIE
Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może – zamiast korzystania z tego urlopu – złożyć pracodawcy wniosek o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego (art. 1867 § 1 Kodeksu pracy). Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika w tym zakresie. Obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego nie wymaga w tym przypadku formalnej zmiany umowy o pracę. Nie ma zatem konieczności sporządzania aneksu do umowy w tym zakresie. Nie mają tu zastosowania ogólne zasady dotyczące dokonywania zmian warunków umowy o pracę. Jest to bowiem przewidziana przez ustawodawcę pewnego rodzaju szczególna forma okresowej zmiany warunków umowy, której wystarczającym elementem jest wniosek pracownika. Zgoda pracodawcy jest już jedynie przymusową formalnością.
Trudno w tym przypadku nakazywać stronom stosunku pracy zawarcie aneksu do umowy o pracę, skoro w samym założeniu zawieranie aneksów jest porozumieniem stron, a zatem jest to wspólna zgoda pracodawcy i pracownika na nowe warunki. Tymczasem w przypadku obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika uprawnianego do urlopu wychowawczego taką wolę można każdorazowo przypisać jednej stronie składającej wniosek w tym zakresie, tj. pracownikowi. Dlatego ustawodawca nie dał swobody podjęcia decyzji pracodawcy, lecz z góry nakazał mu wyrażenie zgody na takie obniżenie wymiaru etatu. Jednak zawarcie przez pracodawcę z pracownikiem pisemnego aneksu do umowy o pracę zmniejszającego okresowo wymiar czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego nie będzie sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa pracy.
Obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego powoduje proporcjonalne obniżenie (do wymiaru etatu) jego wynagrodzenia za pracę. Ustawodawca nie przewidział bowiem w tej sytuacji prawa pracownika do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy. Zastosowanie będzie zatem miała ogólna zasada, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a za czas niewykonywania pracy jedynie w przypadkach przewidzianych w obowiązujących przepisach prawa pracy (art. 80 Kodeksu pracy).
WAŻNE!
Pracownikowi uprawnionemu do urlopu wychowawczego, który wystąpił o obniżenie wymiaru czasu pracy, przysługuje wynagrodzenie proporcjonalne do obniżonego etatu.
Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do 2 przerw w pracy po 30 minut, wliczanych do czasu pracy. Natomiast pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do 2 przerw w pracy po 45 minut każda (art. 187 Kodeksu pracy). Przerwy na karmienie mogą być udzielane pracownicy łącznie na jej wniosek.
Jeżeli pracownica pracuje krócej niż 4 godziny dziennie, przerwy na karmienie w ogóle jej nie przysługują. W przypadku gdy pracownica pracuje co najmniej 4 godziny dziennie, ale nie więcej niż 6 godzin, przysługuje jej tylko jedna przerwa na karmienie (art. 187 § 2 Kodeksu pracy). Gdy pracownica pracuje więcej niż 6 godzin na dobę, ma prawo do dwóch przerw na karmienie.
W prowadzonej ewidencji czasu pracy nie wykazuje się przerw związanych z karmieniem dziecka piersią. Są to przerwy wliczane do czasu pracy, a zatem traktowane na równi z czasem pracy. Bez względu na to, że Państwa pracownica zatrudniona w wymiarze 7/8 etatu będzie wykonywać pracę po 6 godzin dziennie i korzystać z 1-godzinnej przerwy na karmienie dziecka, to i tak w prowadzonej ewidencji czasu pracy należy jej zaewidencjonować 7-godzinny czas pracy.
PRZYKŁAD
Pracownica jest zatrudniona w zakładzie w wymiarze 7/8 etatu w rozkładzie czasu pracy od poniedziałku do piątku po 7 godzin od 7.00 do 14.00. W związku z karmieniem dziecka piersią złożyła do pracodawcy wniosek o połączenie dwóch 30-minutowych przerw na karmienie, które będzie wykorzystywać po 6 godzinach pracy. Pracownica kończy zatem pracę każdego dnia o godz. 13.00. Pracodawca ewidencjonuje jednak czas pracy tej pracownicy jako 7 godzin na dobę przepracowanych w godzinach od 7.00 do 14.00. Postępowanie pracodawcy jest prawidłowe.
Podstawa prawna
- art. 80, art. 149, art. 186, art. 1867 § 1, art. 187 Kodeksu pracy,
- § 8 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r., w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz.U. Nr 62, poz. 286 ze zm.).