Definicja podstawowa
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 k.c.).
W wynagrodzeniach
Użyczenie jest nieodpłatną umową, w której użyczający zezwala biorącemu na używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej.
W podatkach dochodowych
Rozliczenie umowy użyczenia przez użyczającego
Z uwagi na nieodpłatny charakter umowy użyczenia przedsiębiorca użyczający składnika swojego majątku nie osiąga z tego tytułu przychodu. W związku z tym nie ma obowiązku ustalenia przychodu, bez względu na to, czy przedmiotem użyczenia jest rzecz ruchoma czy nieruchomość.
Zobacz również: Czym jest wadliwość pracy?
Przedsiębiorca musi jednak pamiętać o ograniczeniach w rozliczeniu odpisów amortyzacyjnych od użyczanych środków trwałych. Jak wynika z art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. c) updof (art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) updop), nie stanowią kosztu uzyskania przychodu odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania - za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania.
Rozliczenie umowy użyczenia przez używającego
Przedsiębiorca, który wykorzystuje w prowadzonej działalności gospodarczej składniki majątku oddane mu nieodpłatnie na podstawie umowy użyczenia, osiąga z tego tytułu przychód. Jest to przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, który powstaje w miesiącach faktycznego używania użyczonych składników majątku. Wysokość przychodu należy ustalić na podstawie art. 11 ust. 2-2a updof. Z przepisu art. 11 ust. 2 updof wynika, że wartość pieniężną świadczeń w naturze (z zastrzeżeniem przepisów dotyczących świadczeń na rzecz pracownika) określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Według art. 11 ust. 2a updof wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
- jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
- jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,
- jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
- w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Nie zawsze przychód z tytułu nieodpłatnego używania cudzych rzeczy i nieruchomości będzie opodatkowany. Należy bowiem pamiętać o art. 21 ust. 1 pkt 125 updof, który w określonych przypadkach zwalnia z opodatkowania tego rodzaju przychody. Wynika z niego, że zwolniona od podatku jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2-2b updof, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. A zatem przychód będzie podlegał opodatkowaniu, tylko gdy użyczającym będzie inna osoba niż wskazana w art. 21 ust. 1 pkt 125 updof. Przedsiębiorcy korzystający z użyczonych składników majątku mogą zaliczać do kosztów wydatki eksploatacyjne związane z ich używaniem, takie jak: opłaty za energię, gaz, wywóz nieczystości.
Polecamy serwis: Kodeks pracy