Nie mogą Państwo jednostronnie przenieść pracownika do nowego oddziału firmy bez zmiany umowy o pracę. Dokonanie tak istotnej zmiany miejsca pracy w związku z powierzeniem pracownikowi innej pracy jest niedopuszczalne. W takich okolicznościach konieczne jest złożenie pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego w zakresie jego warunków pracy. Ponadto powierzenie pracownikowi innej pracy niż określona w umowie o pracę jest dopuszczalne wyłącznie na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym.
UZASADNIENIE
Przeniesienie pracownika do innej pracy jest możliwe wyłącznie w przypadku, gdy zostaną spełnione łącznie 3 warunki (art. 42 § 4 Kodeksu pracy):
- wystąpią uzasadnione potrzeby pracodawcy,
- przeniesienie pracownika do innej pracy nie spowoduje obniżenia dotychczasowej wysokości jego wynagrodzenia,
- powierzona praca będzie odpowiadała kwalifikacjom pracownika.
Jeżeli zatem zostaną spełnione jednocześnie powyższe warunki, nie będzie konieczne wypowiadanie pracownikowi dotychczasowych warunków pracy lub płacy. Co istotne, powierzona pracownikowi inna niż określona w umowie praca nie może być wykonywana dłużej niż przez 3 miesiące w roku kalendarzowym.
WAŻNE!
Powierzenie pracownikowi innej pracy może trwać maksymalnie 3 miesiące w roku kalendarzowym.
Żadne potrzeby powstałe po stronie pracodawcy nie uzasadniają jednostronnego terminowego powierzenia pracownikowi innej pracy niż wynikająca z umowy o pracę na okres dłuższy niż 3 miesiące w roku kalendarzowym przy założeniu, że chodzi o faktyczne świadczenie pracy na powierzonym stanowisku. Jeżeli więc pracodawca powierzył pracownikowi inną pracę na okres 3 miesięcy w roku kalendarzowym, ale pracownik nie świadczył w tym czasie pracy z powodu nieobecności np. na skutek choroby, to możliwe jest, aby dopuszczalny 3-miesięczny okres uległ przedłużeniu o czas tej nieobecności.
Okres 3 miesięcy, na które pracodawca może powierzać wykonywanie innej pracy, może być dzielony na części.
W praktyce może się okazać, że okres powierzenia innej pracy w dwóch kolejnych latach kalendarzowych zostanie połączony, gdyż wykonywanie innej pracy będzie miało miejsce w ostatnim kwartale jednego roku i w pierwszym kwartale kolejnego roku kalendarzowego. W takim przypadku nie zostaną naruszone przepisy Kodeksu pracy o powierzaniu pracownikowi innej pracy, ale w praktyce okres wykonywania tej pracy będzie trwał nieprzerwanie przez 6 miesięcy.
Istnieje natomiast wątpliwość, czy powierzenie pracownikowi innej pracy na okres maksymalnie 3 miesięcy w roku obejmuje także zmianę miejsca wykonywania pracy. Powierzenie pracownikowi innej pracy (w tym także znacząca zmiana miejsca wykonywania pracy), co do zasady, wymaga wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy lub płacy. Należy przyjąć, że przepis art. 42 § 4 Kodeksu pracy wprowadza wyjątek od tej zasady. Jednak możliwość zmiany miejsca wykonywania pracy (w ramach tej samej miejscowości lub miasta) jest dopuszczalna wyłącznie w przypadku, gdy jest konsekwencją zmiany rodzaju wykonywanej pracy lub jest nieistotna, np. gdy zakład pracy mieści się w dwóch miejscach (dwa adresy) nieznacznie oddalonych od siebie (np. o jeden przystanek autobusowy), i powierzenie pracownikowi innej pracy na 3 miesiące skutkuje tym, że oprócz warunków wynikających z art. 42 § 4 Kodeksu pracy, będzie wykonywał pracę w tym drugim miejscu.
PRZYKŁAD
W związku z czasowym brakiem zamówień i mniejszym natężeniem pracy w firmie handlowej na warszawskich Bielanach – operatorowi wózka widłowego powierzono na 2 miesiące pracę kierowcy. Pracownik posiada wymagane kwalifikacje do pracy na stanowisku kierowcy, ponieważ ma prawo jazdy na prowadzenie samochodów ciężarowych i w przeszłości pracował jako kierowca. Wynagrodzenie tego pracownika pozostanie w dotychczasowej wysokości. Pracę jako kierowca będzie świadczył na terenie Warszawy, zatem nie nastąpi znacząca zmiana jej miejsca wykonywania, ale wyłącznie zmiana będąca bezpośrednią konsekwencją zmiany rodzaju pracy. Takie rozwiązanie jest dopuszczalne, zaistniała bowiem uzasadniona potrzeba pracodawcy wynikająca z sytuacji na rynku usługowym i wszystkie warunki związane z przeniesieniem do innej pracy zostały spełnione.
Powierzenie pracownikowi innej pracy wymaga wypowiedzenia zmieniającego, jeżeli pracownik jest przenoszony do innego miasta lub do innej miejscowości. Może to także dotyczyć np. przeniesienia pracownika do innej dzielnicy w Warszawie, gdzie dotarcie do tego miejsca pracy byłoby dużą zmianą pod względem komunikacyjnym i czasowym.
Za „inną pracę” w rozumieniu przepisu art. 42 § 4 Kodeksu pracy można uznać pracę innego rodzaju niż praca określona w umowie o pracę. Nie będzie to zatem rodzajowo ta sama praca, tylko świadczona na innym stanowisku pracy.
Zdaniem Sądu Najwyższego (wyrok z 2 października 2008 r., I PK 73/08), „rodzaj pracy może być określony w sposób bardziej lub mniej szczegółowy. Strony stosunku pracy, określając rodzaj pracy w sposób ogólny, pozostawiają pracodawcy – w ramach jego uprawnień kierowniczych – uszczegółowienie zakresu czynności pracownika. Zakres czynności pracownika stanowi konkretyzację umówionego rodzaju pracy, stanowi zbiorcze polecenie pracodawcy i nie wymaga zgody pracownika na jego zmianę. Natomiast w razie poczynienia przez strony stosunku pracy szczegółowych ustaleń co do rodzaju pracy w treści umowy o pracę, ustalenia te stają się z woli stron istotnymi jej elementami, których zmiana wymaga zgody pracownika, a w razie jej braku – wypowiedzenia zmieniającego. Dotyczy to także określenia miejsca wykonywania pracy”.
Zdaniem Sądu Najwyższego, „nieistotna zmiana warunków pracy lub płacy mieści się w zakresie uprawnień kierowniczych pracodawcy i jest dokonywana w drodze polecenia (służbowego), które wiąże pracownika. Istotna zmiana tych warunków natomiast – w razie braku zgody pracownika – wymaga wypowiedzenia zmieniającego”.
Powierzenie pracownikowi innej pracy następuje w drodze polecenia służbowego. Nie musi ono zawierać uzasadnienia oraz nie ma obowiązku konsultowania go z zakładową organizacją związkową reprezentującą interesy pracowników. Od polecenia powierzającego inną pracę nie przysługuje też odwołanie do sądu pracy.
Powierzenie innej pracy nie wymaga zachowania formy pisemnej. Taki pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 13 marca 1979 r. (I PRN 18/79) stwierdzając, że „powierzenie pracownikowi innej pracy niż określona w umowie o pracę, podyktowane uzasadnionymi potrzebami zakładu pracy, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, niepowodujące obniżenia wynagrodzenia i odpowiadające kwalifikacjom pracownika, nie wymaga zachowania formy pisemnej”. Zachowanie formy pisemnej jest jednak zalecane ze względów dowodowych.
WAŻNE!
Powierzenie pracownikowi innej pracy następuje na podstawie ustnego lub pisemnego polecenia służbowego, jednak do celów dowodowych zalecana jest forma pisemna.
Podstawa prawna
- art. 42 § 4 Kodeksu pracy.