Pracownicy, Kodeks pracy
Ustawodawca jednoznacznie wskazał, że handel i wykonywanie czynności związanych z handlem oraz powierzanie pracownikowi (zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, pracownik tymczasowy) lub zatrudnionemu na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowa zlecenie, dzieło) wykonywania pracy w handlu w niedziele i święta – są zakazane. Dotyczy to również sytuacji wykonywania czynności bezpośrednio związanych z handlem, magazynowania towarów czy inwentaryzacji.
W myśl nowych przepisów, w związku ze zmniejszeniem wymiaru czasu jego pracy w dniu 24 grudnia lub w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy do godziny 14 - pracownik będzie miał prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany. Wynagrodzenie to ma być obliczone na takich samych zasadach jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego.
W Kodeksie pracy uchylono art. 1519a, który obecnie określa zakaz pracy w placówkach handlowych w święta oraz ogranicza pracę w placówkach handlowych w niedziele wyłącznie do wykonywania tych prac, które są konieczne ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. Od 1 marca 2018 r. obowiązującą w tym zakresie będzie ustawa z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni.
Polecamy: Zakaz handlu w niedziele i święta (PDF)
Stopniowe ograniczanie
Od 1 marca 2018 r. w każdym miesiącu będą dwie niedziele handlowe - pierwsza i ostatnia. Od 1 stycznia 2019 roku będzie to tylko jedna niedziela w miesiącu – ostatnia. Natomiast w 2020 roku będzie obowiązywał całkowity zakaz handlu w niedziele.
Wyjątki
W ustawie przewidziano katalog placówek, w których będzie można prowadzić handel w niedziele.
W związku z tym, zakaz handlu w niedziele i święta nie obowiązuje:
1) na stacjach paliw płynnych;
2) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;
3) w aptekach i punktach aptecznych;
4) w zakładach leczniczych dla zwierząt;
5) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami;
6) w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych;
7) w placówkach pocztowych;
8) w placówkach handlowych w obiektach infrastruktury krytycznej, o której mowa w ustawie z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym;
9) w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich;
10) w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku;
11) w placówkach handlowych organizowanych wyłącznie na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportoworekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych;
12) w placówkach handlowych w zakładach leczniczych podmiotów leczniczych i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych;
13) w placówkach handlowych na dworcach
14) w centrach pierwszej sprzedaży ryb, w przypadku sprzedaży ryb z burty, w gospodarstwach rybackich, placówkach handlowych zajmujących się odbiorem produktów rybołówstwa i akwakultury oraz handlem takimi produktami;
15) w placówkach handlowych w portach lotniczych;
16) w strefach wolnocłowych;
17) w środkach transportu, na statkach, a także na morskich statkach handlowych, statkach powietrznych, platformach wiertniczych i innych morskich budowlach hydrotechnicznych;
18) na terenie jednostek penitencjarnych;
19) w placówkach handlowych na terenie jednostek wojskowych;
20) w sklepach internetowych i na platformach internetowych;
21) w przypadku handlu towarami z automatów;
22) w przypadku rolniczego handlu detalicznego w rozumieniu ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia w hurtowniach farmaceutycznych;
24) w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego – w placówkach handlowych prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi i częściami zamiennymi do tych maszyn;
25) w przypadku handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach;
26) w zakładach pogrzebowych;
27) w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek;
28) w piekarniach, cukierniach i lodziarniach, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi;
29) w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna;
30) na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych prowadzonych przez spółki prawa handlowego, których przeważająca działalność polega na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami na użytek handlu hurtowego artykułami rolnospożywczymi;
31) w placówkach handlowych prowadzonych przez podmioty nabywające towary na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych, o których mowa w pkt 30, w zakresie czynności związanych z handlem oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania tych czynności;
32) w placówkach handlowych, w których jest prowadzony wyłącznie skup zbóż, buraków cukrowych, owoców, warzyw lub mleka surowego.
Przepisy ustawy mają zastosowanie do przedsiębiorców w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wykonujących zarobkową działalność handlową.
Właściciel sklepu będzie mógł otworzyć go w niedzielę, pod warunkiem że sprzedaż będzie prowadził osobiście, „we własnym imieniu i na własny rachunek”.
Kalendarz
Kara za złamanie zakazu
Za złamanie zakazu handlu w niedziele grozi kara w wysokości od 1 tys. zł do 100 tys. zł., a przy złośliwym i uporczywym łamaniu przepisów ustawy grozić ma kara ograniczenia wolności.
W dniu 30 stycznia br. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2018 r.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni,